Hôn nhân gia đình

Baøi 2

Hoân nhaân: Moät Huyeàn Nhieäm

Vuõ Hoàng

Baøi 1

Chuyeän Daøi Keå Maõi Khoâng Heát

            Noùi ñeán hoân nhaân, khôûi ñaàu ngöôøi ta nghó ñeán theá giôùi rieâng cuûa hai ngöôøi nam nöõ döôùi moät maùi nhaø, quanh moät baøn aên, vaø gaàn hôn nöõa, treân moät caùi giöôøng. Cho neân khi daïy veà hoân nhaân noùi chung, ngöôøi ta thöôøng noùi veà nhöõng thöù nhö: Taâm lyù baïn trai. Taâm lyù baïn gaùi. Sinh hoaït phaùi tính,- Sexuality. Keá hoaïch hoùa gia ñình, ngöøa thai, thuoác men v.v. Roài hy sinh chòu ñöïng, nuoâi daïy con caùi, kinh teá... Vaø neáu laø lôùp Giaùo lyù hoân nhaân thì theâm phaàn Giaùo luaät vaø GL/Bítích.

            Chuaån bò hoân nhaân vôùi nhöõng caùi ñoù vaø coù giaûng vieân ñuùng, keå cuõng laø quùa toát cho caùc baïn treû laém roài. Nhöng, thöû hoûi chæ nhöõng caùi ñoù ñaõ ñuû laø chaát keo haïnh phuùc gaén lieàn hai ngöôøi vôùi nhau suoát ñôøi khoâng? Noùi cuï theå hôn, khi côm khoâng laønh canh khoâng ngoït, ñóa bay cheùn beå, thöû hoûi coù theå ñem nhöõng thöù ñaõ hoïc trong lôùp - keå caû Giaùo luaät - ra ñeå cöùu nguy söï tan vôõ gia ñình khoâng? Khoù voâ cuøng. Giaù thuù coøn xeù chia ñoâi, huoáng hoà nhöõng lyù thuyeát noùi roài gioù bay ñi.

            Bôûi vì, neáu chæ nhöõng caùi ñoù ñaõ ñuû laøm neân haïnh phuùc hoân nhaân, thì caùc nhaø laøm luaät treân theá giôùi ñaõ khoâng phaûi môû cho hoân nhaân moät caùi cöûa sau ñeå hoï thoaùt ra: Ñoù laø cöûa Ly Dò.

Taïi sao vaäy? Bôûi vì nhöõng baøi hoïc töï noù khoâng coù quyeàn naêng, coøn leà luaät chæ laø chöõ cheát,(2C3:6), maø hoân nhaân laïi laø söï soáng huyeàn nhieäm saâu thaúm töï con tim, laø moät söï lieân keát sinh ñoäng trong töøng ñöôøng gaân thôù thòt giöõa nam vaø nöõ ñeå neân moät vôùi nhau. Neân moät trong ñau buoát, vaø neân moät trong haân hoan. Neân moät cho ñeán cheát. Söï neân moät naøy noù maõnh lieät beân trong, khoâng phaûi chæ laø caùi hôøi hôït, vuoát ve, laõng maïn beân ngoaøiyø. Söï neân moät do coâng trình hoaøn haûo tuyeät myõ cuûa Ñaáng Taïo Thaønh, ñeán ñoä ngöôøi ñaøn oâng ñaàu tieân khi nhìn vôï mình phaûi söõng sôø reo leân: Quûa thaät, naøng laø xöông cuûa xöông toâi, laø thòt cuûa thòt toâi.oï Kn2:23. Vaø thaùnh kinh Taân Öôùc nhaéc laïi söï neân moät maø hai ngöôøi phaûi naâng niu traân troïng nhau, baèng lôøi: Coù ai laïi ñi gheùt xaùc thòt mình, traùi laïi ngöôøi ta nuoâi döôõng maëc aám noù. Ep 5:29.

Hoân nhaân xuaát phaùt töï Ñaáng Taïo Thaønh

 Chaân lyù naøy khoâng rieâng cho toân giaùo, maø chung cho nhaân loaïi. Nhö vaäy thì nhöõng ai ñi vaøo Hoân nhaân phaûi cuøng nhau laáy caùi Taâm cuûa mình ñi vaøo trong huyeàn nhieäm cuûa tình yeâu Ñaáng Taïo Thaønh tröôùc ñaõ.

Kieán thöùc cuûa con ngöôøi duø gioûi ñeán ñaâu chæ laøm vui caùi ñaàu, khoâng ñoåi ñöôïc con tim. Khoa hoïc kyõ thuaät cao ñeán ñaâu cuõng khoâng theå laøm neân maùu thòt. Bieát bao ngöôøi taøi naêng baùc hoïc, maø hoân nhaân cuûa hoï vaãn laän ñaän lao ñao. Bieát bao ñoâi vôï choàng theá giaù, giöôøng eâm neäm aám, maø vaãn chöa ñöôïc neám bieát moät chuùt aám aùp cuûa tình yeâu. Cuoäc hoân nhaân vöông giaû cuûa coâng nöông Diana môùi ñaây laø moät ñieån hình theâ thaûm.

Hoân nhaân: Bí nhieäm & Hieän thöïc

            Böôùc vaøo hoân nhaân laø böôùc vaøo cuoäc ñôøi bí nhieäm vaø böôùc vaøo cuoäc ñôøi hieän thöïc.

1. Bí nhieäm laø gì? Bí nhieäm tröôùc heát laø caùi loøng. Caùi loøng cuûa con ngöôøi noù bí nhieäm voâ cuøng. Laáy moät ví duï raát ñôn giaûn: Anh choàng treû thaáy vôï môùi cöôùi maët buoàn röôøi röôïi, beøn hoûi:

-Em nghó gì ñoù?

 Coâ vôï treû coá töôi maët:           - Khoâng gì.

Nghe traû lôøi vaäy, anh choàng cuõng ñaønh chòu.

Bí nhieäm, laø thaân xaùc beân nhau nhöng laïi khoâng bieát loøng nhau nghó gì.

Bí nhieäm laø thaân xaùc xa nhau nhöng loøng laïi vaãn keà saùt beân nhau.

Trong Cöïu Öôùc noùi veà söï bí nhieäm cuûa caùi loøng ngöôøi yeâu:  Hoân theâ cuûa anh! Em laø vöôøn khoaù chaët; Em laø suoái nieâm phong.  Dc 4:12.

Coøn caùi loøng cuûa ngöôøi khoâng yeâu cuõng khuûng khieáp khoân cuøng:  Toâi vaãn ñi beân caïnh cuoäc ñôøi. AÙi aân laït leõo cuûa choàng toâi. Roài muøa thu cheát, muøa thu cheát. Vaãn giöõ trong tim moät boùng ngöôøi. TTKH

Bí nhieäm laø nhöõng kyø coâng cuûa Ñaáng Toaøn Naêng hoaït ñoäng trong hoân nhaân. Mang thai ñöôïc ba thaùng, ñaët tay treân buïng vôï anh choàng hoûi:

- Trai hay gaùi em?

Vôï:      - Em cuõng khoâng bieát nöõa.

Trong Kinh thaùnh Cöïu Öôùc, keå chuyeän moät baø meï ñaïo haïnh vaø baûy ngöôøi con bò baét ñem ra phaùp tröôøng vì khoâng chòu boû ñaïo Chuùa. Baø meï ñaõ noùi lôøi naøy vôùi caùc con:  Caùc con cuûa meï, meï khoâng ñöôïc bieát laøm sao caùc con ñaõ xuaát hieän trong loøng daï cuûa meï; khoâng phaûi meï ñaõ taëng cho caùc con sinh khí vaø söï soáng; cuõng khoâng phaûi meï laøm ra caùc yeáu toá vaø hoaø nhòp caùc yeáu toá aáy ñeå xaây ñaép neân moãi ñöùa chuùng con. Chính Ñaáng Taïo Thaønh vuõ truï, Ñaáng ñaõ naén ra con ngöôøi khi sinh ra 2 M 7:22t

Ñoái vôùi keû tin, coøn bí nhieäm raát quan troïng nöõa laø tình thöông cuûa Thieân Chuùa haèng bao phuû treân hoân nhaân ñeå giuùp hoï lieân keát vôùi nhau, vaø haït gioáng toäi loãi vaø Satan laïi luoân tìm caùch gieo baát hoøa ñeå chia reõ hai ngöôøi.

Vì toäi aùc öùa ñaày, thì loøng yeâu meán nôi nhieàu ngöôøi nguoäi maát.

 Mt 24:12

2. Hieän thöïc laø caùi gì sôø moù ñöôïc, caàm naém ñöôïc. Bôûi vì hoân nhaân laø moät ngöôøi laáy moät ngöôøi chôù khoâng phaûi moät ngöôøi laáy moät caùi boùng. Moät ngöôøi oâm aáp nhôù nhung moät ngöôøi, chôù khoâng oâm aáp nhôù nhung moät caùi boùng. Moät ngöôøi hy sinh cho moät ngöôøi chôù khoâng phuïc vuï moät caùi boùng. Vaø coøn phaûi noùi leân thöïc teá chua chaùt naøy: moät ngöôøi haønh haï, chöûi maéng moät ngöôøi chôù khoâng phaûi haønh haï chöûi maéng moät caùi boùng. Coøn con caùi, nhaø ôû, tieàn cuûa, vieäc laøm, v.v. noù laø nhöõng caùi boùng sao?

 Tình Yeâu Vaø Phaùi Tính (Love & Sex)

Raát nhieàu baïn treû böôùc vaøo hoân nhaân deã bò laãn loän giöõa Tình Yeâu vaø Phaùi Tính. Ham muoán cao ñoä cöù töôûng laø yeâu thaém thieát, roài theà roài höùa ñuû thöù, xong chuyeän thì lôøi theà caù treâ chui oáng. Vì theá khi lôùn tuoåi phaùi tính ñaõ nhaït phai, laïi cho raèng Tình yeâu cuõng nhaït phai. Khi hoï ít chaêm soùc ñeán nhau thaäm chí coøn ñoái xöû baát töông kính vôùi nhau nöõa, thì baøo chöõa baèng caâu: Vôï choàng lôùn tuoåi roài, tuy khoâng coøn tình nhöng coøn nghóa. Töï an uûi thoâi! Khoâng coù tình thì laøm gì coù nghóa.

Tình yeâu khoâng phaûi laø Phaùi Tính: Tình yeâu toå quoác. Tình yeâu tha nhaân. Tình yeâu maãu töû phuï töû. Tình yeâu cheát treân thaäp giaù cuûa Ñöùc Gieâsu. Tình yeâu ñoå maùu cuûa caùc thaùnh töû ñaïo. Theá nhöng trong Tình yeâu nam nöõ laïi coù hoaït ñoäng Phaùi tính (Sexuality) vaø raát caàn Phaùi tính, caàn ñeán ñoä khoâng coù noù thì hoân nhaân khoâng thaønh.

Tình yeâu laø tuyeät ñoái, khoâng bao giôø tan bieán nhaït phai. Phaùi tính laø töông ñoái, neân coù theå thay ñoåi ñaäm lôït theo taâm lyù, hoaøn caûnh, thôøi gian.

Phaùi tính maø coù tình yeâu laøm cho 2 ngöôøi yeâu meán kính troïng nhau suoát ñôøi. Phaùi tính chæ theo nhu caàu maø khoâng coù tình yeâu, deã nhaøm chaùn, roài khinh reû nhau, coøn coù theå daãn ñeán gheâ tôûm nhau.

Trong Tin möøng Chuùa Gieâsu theo thaùnh Yoan, coù moät chuyeän veà moät phuï nöõ Samarita, chò aáy bò ñau khoå vì phaùi tính raát ñaùng thöông. Chuyeän keå nhö sau: (Xem Yn 4:1tt), Böõa ñoù beân gieáng Giacob gaàn thò traán Sykhar, coù moät phuï nöõ Samari ñeán laáy nöôùc. Baø aáy xin Ñöùc Gieâsu nöôùc uoáng ñôøi ñôøi khoâng khaùt. Ñöùc Gieâsu baûo baø aáy:

Haõy ñi goïi choàng chò, roài ñeán ñaây!

Ngöôøi phuï nöõ traû lôøi: “Toâi khoâng coù choàng.

Ñöùc Gieâsu baûo: Chò noùi phaûi: Toâi khoâng coù choàng!oõ Vì chò ñaõ naêm ñôøi choàng, coøn ngöôøi hieän coù khoâng phaûi choàng chò. Ñieàu naøy, quûa chò ñaõ noùi thaät.

Toäi nghieäp cho ngöôøi phuï nöõ naøy, ñaõ chaên goái vôùi naêm ngöôøi ñaøn oâng, maø traùi tim vaãn laïnh baêng, chöa neám bieát duø chæ moät gioït maät cuûa tình yeâu.

Chuùng Ta Coù Yeâu Khoâng?

            Ñaõ laø con ngöôøi, ai cuõng muoán Yeâu vaø muoán ñöôïc Yeâu. Ai khoâng Yeâu laø moät quaùi vaät. Nhöõng quaùi vaät treân theá gian naøy töø sau Adam phaïm toäi thì nhan nhaûn khaép traùi ñaát: Gieát ngöôøi, cöôùp cuûa, gian doái, beùp xeùp, ñoát nhaø, hieáp daâm, ngoaïi tình, baát trung, baát hieáu, baát nghóa, gieát vôï, gieát choàng, phaù thai, v.v. Nhöõng quaùi vaät treân chæ laø ñieån hình xa. Coøn nhöõng quaùi vaät gaàn trong gia ñình, laø say söa, noùng giaän, laêng nhuïc, chöûi maéng, ñaùnh ñaäp ngöôøi hoân phoái cuûa mình v.v.

Nhöõng caùi treân ñaõ laøm ñau khoå ngöôøi hoân phoái, soùi moøn tình yeâu, laâu daàn ñi ñeán phaù vôõ haïnh phuùc gia ñình. Taïi sao con ngöôøi phaûi ñoái xöû vôùi nhau vaäy?

Bôûi vì traùi tim moïi ngöôøi ñaõ bò thöông toån do toäi Adam vaø toäi rieâng mình. Toäi phaù vôõ loøng yeâu meán, maø hoân nhaân laïi raát caàn tình yeâu. Vì theá khi con ngöôøi toäi luïy ñi vaøo hoân nhaân, tuy ñöôïc muoân lôøi chuùc Traêm Naêm Haïnh Phuùc, nhöng thaät caùi Haïnh Phuùc traêm naêm aáy noù khoù khaên vaát vaû voâ cuøng, vì toäi vaãn coøn ñoù.

Tình yeâu laø quyeàn naêng chöõa laønh vaø tha toäi, saùch vôû ñaïo ñöùc theá gian coù theå noùi veà tình yeâu chôù khoâng coù theå cho ai tình yeâu. Tình yeâu, chæ mình Thieân Chuùa coù vaø chæ Ngaøi trao ban. Ngaøi ñaõ ban baèng traùi tim chaûy maùu cuûa Con moät Ngaøi cheát treân thaäp giaù. Hoâm nay Thieân Chuùa môøi goïi taát caû ai ñang soáng thieáu tình yeâu thöông nhau, nhaát laø trong ñôøi hoân nhaân, haõy tìm ñeán cuøng Chuùa Gieâsu ñeå coù ñöôïc tình yeâu ñích thaät. Ngoaøi Chuùa Gieâsu, voâ phöông. Nhöng ngöôøi ta khoâng tin, maø coøn raát ngaïi noùi veà Chuùa Gieâsu. Ngay caû trong nhieàu baøi giaûng hoân nhaân, hai chöõ Gieâsu thoâi cuõng ít ñöôïc noùi ñeán, maø chæ khuyeân luaân lyù ñaïo ñöùc theá gian, caùi maø ngöôøi nghe raønh hôn ngöôøi noùi. Cho neân noãi beá taéc hoân nhaân vaãn coøn ñoù.

Noãi beá taéc coøn ñoù, bôûi vì neáu toâi noùi: Haïnh phuùc hoân nhaân cuûa toâi, chæ caàn nhaãn nhòn chòu ñöïng laãn nhau, hoaëc chæ caàn nuoâng chieàu vuoát ve nhau, khoâng caàn coù tình yeâu Ñöùc Gieâsu thaät laø chuyeän haõo huyeàn hoang töôûng. 

Trích Veà Beân Meï Lavang, soá 39 thaùng 8/2000

BAÛN CHAÁT CUÛA HOÂN NHAÂN

Vuõ Hoàng

Baûn chaát cuûa Hoân Nhaân laø gì?

Baûn chaát cuûa hoân nhaân laø tình yeâu.

Taïi sao vaäy?  Bôûi vì hoân nhaân phaùt xuaát töø Thieân Chuùa. Maø baûn tính Thieân Chuùa laø Tình Yeâu, (“Deus est Amor”. 1Yn4:8), thì baûn chaát Hoân nhaân cuõng laø tình yeâu.

Noùi caùch khaùc, taát caû nhöõng gì phaùt xuaát töï Thieân Chuùa laø phaûi coù baûn chaát cuûa Thieân Chuùa.  Caây nho sinh traùi nho ngon ngoït. Caây kheá sinh traùi kheá chua. Baûn chaát laø nhö theá. Hoân nhaân khoâng tình yeâu laø hoân nhaân maát baûn chaát. (xem Mt 5:13)

Hoân nhaân xuaát phaùt töø Thieân Chuùa

Tình yeâu voâ cuøng phong phuù, vì Thieân Chuùa voâ cuøng sung maõn, Ngöôøi khoâng coâ ñôn moät mình, nhöng moät Chuùa maø Ba ngoâi. Vì theá moïi vaät ñöôïc Chuùa döïng neân ñeàu ñöôïc thaêng tieán, khoâng naèm yeân baát ñoäng. Vuõ truï, soâng nuùi, coû caây, caàm thuù, caù chim hoaït ñoäng khoân löôøng. Nöôùc bieån maën chaùt, boác hôi, ñoïng laïi, rôi xuoáng thaønh nöôùc möa ngoït ngaøo, töôùi maùt vaïn vaät, cho con ngöôøi uoáng thoûa thích, laïi coøn dö thöøa traøn ngaäp thaønh suoái thaønh soâng. Moät cuïc saét, moät mieáng ñoàng, moät maûnh ñaù silicon voâ tri, maø vaãn coù phaân töû di haønh trong noù, neáu khoâng laáy ñaâu ra doøng ñieän chieáu saùng thaønh phoá, söôûi aám nhaø ôû, laøm sao coù TV, coù Internet, coù Cell phone ñeå noái maïch thoâng truyeàn khaép traùi ñaát v.v . Taïo vaät coøn nhö vaäy, huoáng hoà con ngöôøi laø sinh linh choùp ñænh cuûa cuoäc taïo döïng, laøm sao coù theå ñôn ñieäu, leû loi, traùi laïi noù laø kho taøng quùi giaù khoâng buùt möïc naøo taû xieát, noù laø Hình AÛnh Thieân Chuùa. Con ngöôøi ñaõ quùa ñeïp, nhöng Thieân Chuùa coøn laøm cho noù sung tuùc hôn, ngaøi noùi: ngöôøi ôû moät mình khoâng toát, vaø Ngaøi döïng neân hoân nhaân, moät kieät taùc voâ song, moät theá giôùi tieàm aån ñaày söï dieäu kyø cuûa Taïo Hoùa. Taïi sao nhö vaäy? Bôûi vì noù xuaát phaùt töø tình yeâu. Söï gì xuaát phaùt töø Tình yeâu thì ñi vaøo vinh quang cuûa Ñaáng Haèng Coù. Töø ñôøi noï qua ñôøi kia, tình yeâu khoâng heà cuõ, luoân luoân sinh ñoäng, vì Thieân Chuùa luùc naøo cuõng hieän höõu. Nhöõng baøi ca huøng traùng chæ soâi noåi moät thôøi, nhöõng baûn nhaïc tình yeâu thì ngaøn ñôøi mieân man baát taän.

Khôûi ñaàu baèng quyeàn pheùp tình yeâu, Thieân Chuùa döïng neân ngöôøi, naém ñaát voâ tri ñaõ ñöùng leân thaønh maïng soáng, Thaùnh kinh noùi: “Yaveâ haø hôi vaøo muõi noù vaø noù ñaõ thaønh maïng soáng”. Hôi laø Khí. Haø hôi laø ban Thaàn khí Söï soáng. (xem Kn 2:7 & 2C 3:17).

 Döïng neân Adam xong, Ngaøi noùi: “Ngöôøi ôû moät mình khoâng toát”. Thieân Chuùa ñaõ döïng neân moät ngöôøi nöõa khoâng baèng cuïc ñaát thöù hai, nhöng baèng chính chaát lieäu nôi ngöôøi thöù nhaát, maø kinh thaùnh goïi thaät laõng maïn laø moät chieác xöông söôøn. Taïo vaät thöù hai naøy ñöôïc goïi teân laø ñaøn baø, ñeïp quùa söùc, xöùng ñoâi vöøa löùa laï luøng vôùi taïo vaät kia, ñeå laøm thaønh ñoâi thaønh caëp. Adam nhìn thaáy naøng thì vui söôùng ñeán ngheït thôû, chaøng oâm laáy naøng, vaø la leân: “Ñaây naøng ñuùng laø xöông cuûa xöông toâi vaø thòt cuûa thòt toâi, (Kn 2: 21-24;)

Hai ngöôøi nam nöõ ñaàu tieân aáy haáp daãn nhau tuyeät vôøi, thaùnh kinh moâ taû: “Caû hai yeâu thöông nhau, hoï ñaõ neân moät thaân xaùc, traàn truoàng vaø khoâng hoå ngöôi.” Kn2:25.  Moät xöông moät thòt, moät thaân xaùc, ñoù laø söï keát hieäp troïn ñôøi cuûa hoân nhaân. Xöông thòt maø taùch rôøi thì maïng soáng seõ maát. Söï keát hieâuûp naøy khoâng phaûi laø luaät buoäc, maø baèng tình yeâu Thieân Chuùa.

Hoâm nay söï hoå ngöôi ñaõ ñeán, vì coù luùc 1 ñaõ thaønh 2. Teân thuø naøo ñaõ gaây neân côù söï naøy?

Nhöng Thieân Chuùa laø ñaáng trung tín, luùc naøo ngaøi cuõng yeâu nhö thuôû ban ñaàu, ñeå hoân nhaân coù laïi choã ñöùng cuûa noù. Bôûi theá khi Ñöùc Gieâsu ñeán trong traàn gian ngaøi ñaõ nhaéc laïi lôøi naøy: “Töø khôûi nguyeân Thieân Chuùa ñaõ döïng neân laø ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ, Bôûi theá ñaøn oâng seõ boû cha meï maø khaéng khít vôùi vôï mình, vaø caû hai chuùng seõ neân moät thaân xaùc” Mt19:4t  .

Tình yeâu raát quan troïng vaø laø choùp ñænh cuûa cuoäc soáng, vì tình yeâu ñuïng tôùi Thieân Chuùa. Yeâu laø keát hôïp, gheùt laø ly tan. Quûi khoâng bieát yeâu, neân noù ñaõ phaù hoân nhaân cuûa Adam Eva, hoâm nay noù vaãn baøy ñuû troø ñeå reo raéc baát hoøa, ly taùn trong caùc gia ñình.

Thaùnh kinh noùi: “Ai khoâng Yeâu thì khoâng bieát Thieân Chuùa. Chöõ Bieát trong kinh thaùnh khoâng coù nghóa hôøi hôït nhö nhìn thaáy beân ngoaøi, traùi laïi laø caûm nghieäm raát saâu. Bieát laø hieåu nhau töøng ly töøng ly töøng tí, Bieát laø thoån thöùc taän con tim. Bieát nhö phu quaân bieát hieàn theâ cuûa mình. (Kn 4:1; 1Cor13:12).  Thieân Chuùa bieát toâi, neân con tim Ngaøi thoån thöùc khi thaáy toâi khoå, toâi ñau. Chuùa noùi: Haõy ñeán vôùi Ta hôõi nhöõng keû lao ñao vaùc naëng, Chuùa khoâng noùi maøy phaûi thaùnh thieän roài haõy ñeán vôùi Ta. Thieân Chuùa yeâu toâi neân khoâng xeùt neùt, caùi gì ngaøi cuõng chín boû laøm möôøi. Nhöng khoå noãi töø thô beù toâi ñaõ ñöôïc daïy moät giaùo lyù cuûa söï sôï haõi. Sôï ma sô, sôï cha, sôï toäi, sôï Chuùa. Khi toâi hoïc ñaïo, hoïc hoân nhaân, toâi chæ gaëp moät thöù giaùo lyù ñaày luaät leä raên ñe, moät thöù luaân lyù tæ mæ sôïi toùc cheû laøm tö, hôn laø moät giaùo lyù hoa thôm coû laï cuûa tình yeâu ñeå toâi lao mình vaøo voøng tay cuûa Ñaáng coù traùi tim nhaân haäu.

Trong tình yeâu Thieân Chuùa coù ñuû moïi thöù, khoâng thieáu moät thöù gì, vaø thöù naøo cuõng toát ñeïp beàn laâu, thôøi gian khoâng theå phoâi pha, ñau khoå khoù khaên beänh hoaïn, keå caû söï cheát khoâng theå phai taøn, vì tình yeâu maïnh hôn söï cheát. Söï cheát ñaõ thöû roài, vaø noù ñaõ thua, noù ñaõ bò ñaùnh baïi nôi thaäp giaù cuûa Ñöùc Gieâsu. Trong tình yeâu taát caû ñeàu haøi hoaø, coù tình coù lyù, coù nhaân ñöùc, coù hy sinh, coù thaùnh coù thieän, coù duïc tính coù phaùi tính, coù tình ngöôøi, coù tình mình, coù ñaïo, coù ñôøi. Cho neân Lôøi Chuùa noùi: “Ai yeâu thì ñaõ giöõ troøn moïi Leà luaät. Rm13:10” Nhöng neáu taùch nhöõng thöù aáy ra khoûi tình yeâu, thì xaùo troän khoân löôøng: ñaïo seõ thaønh gaùnh naëng, hoân nhaân seõ thaønh goâng cuøm, linh muïc seõ thaønh coâng chöùc nhaø thôø, vôï choàng seõ thaønh muõ gai thaùnh giaù, duïc tính seõ trôû thaønh baát toaøn, vaø con ngöôøi deã trôû neân aùc ñoäc vôùi nhau. Toäi laø theá. Toäi khoâng coù yeâu, toäi chæ coù lyù luaän. Khi hai ngöôøi baét ñaàu lyù luaän laø ñaõ heát yeâu roài ñoù.

Trong hoân nhaân khoâng neân laãn loän Tình Yeâu vaø Phaùi tính. Coù baø noùi vôùi cha giaûi toäi: “Trong tuaàn thaùnh Chuùa chòu cheát, con nhaát ñònh khoâng cho nhaø con ñuïng chaïm gì vaøo ngöôøi con.” Linh muïc noùi: “Chuùa chòu cheát ñeå chuùng ta yeâu nhau maø.”

Tình yeâu laø chaát keo maõnh lieät gaén lieàn söï chung thuûy vôï choàng, bôûi vì Thieân Chuùa trung tín ñaõ ñoùng aán. Neáu vôï choàng chæ soáng vôùi nhau baèng phaùi tính, thì voâ tình hoï seõ trôû neân duïng cuï chia seû duïc tính cuûa nhau, heát haáp daãn laø heát thuûy chung. Neáu phaùi tính ngoaøi hoân nhaân thì coøn teä hôn, vì seõ trôû neân moùn haøng buoân baùn thaân xaùc ñaùng gheâ tôûm.

   Taïi sao tình yeâu hoân nhaân hoân nay bò thöông toån

            Caâu chuyeän baét ñaàu theá naøy: Ngaøy xöa, trong vöôøn Ñòa Ñaøng, Adam vaø vôï sau khi aên traùi caám, caû hai thaáy mình traàn truoàng, nuùp mình döôùi buïi caây. Yaveâ Thieân Chuùa ñi tìm, ngaøi hoûi: “Ngöôi ôû ñaâu?”  Vaø ngöôøi noùi: “Toâi nghe tieáng böôùc cuûa Chuùa trong vöôøn vaø toâi sôï, vì toâi traàn truoàng, neân toâi ñaõ nuùp mình ñi.” Vaø Ngöôøi ñaõ phaùn: ”Ai ñaõ maùch cho ngöôi laø ngöôi traàn truoàng? Hoïa chaêng laø ngöôi ñaõ aên caây Ta ñaõ caám ngöôi khoâng ñöôïc aên!” Vaø ngöôøi thöa: “Muï ñaøn baø maø Ngöôøi ñaët beân toâi, chính y thò ñaõ haùi nôi caây aáy cho toâi, neân toâi ñaõ aên.”  Vaø Yaveâ Thieân Chuùa noùi vôùi ngöôøi ñaøn baø: “Taïi sao con laïi laøm theá?” Vaø ngöôøi ñaøn baø thöa: “Raén ñaõ phænh gaït con, neân con  ñaõ aên.”

            Caâu chuyeän coù theá maø thay ñoåi caû theá gian. Khi hai vôï choàng Adam Eva dìm mình trong tình yeâu Thieân Chuùa, thì tinh tuyeàn giaøu coù: Naøng laø xöông cuûa toâi, naøng laø thòt cuûa toâi. Caû hai traàn truoàng khoâng hoå ngöôi. Ra khoûi Loøng Meán, chæ coøn ngheøo khoù traàn truoàng, ly tan tranh caõi. Naøng khoâng laø ngöôøi ñeïp cuûa anh nöõa, maø trôû thaønh con muï ñaøn baø Chuùa ñaët beân toâi, chính noù ñaõ cho toâi aên. Caâu traû lôøi vöøa xaác xöôïc vôùi Thieân Chuùa, vöøa heøn nhaùt ñoå thöøa. Phaàn Eva khi thaáy Adam loä maët, khoâng galaêng nhö xöa, maø ñaõ thaønh oâng töôùng hoáng haùch, naøng sôï, beøn ñoå toäi treân con raén: “Raén ñaõ phænh gaït con, Chuùa ôi.” 

Toäi ñaõ loït vaøo traàn gian, toäi khoâng sô saøi ngoaøi da, maø ñaõ thaám nhaäp vaøo thòt vaøo maùu, vaøo taâm trí linh hoàn nhö aên ñoà aên vaây. Kinh thaùnh duøng chöõ AÊn traùi caám laø theá laø theá. Con ngöôøi phaïm toäi, con ngöôøi ñi vaøo hoân nhaân thì toäi cuõng ñi vaøo hoân nhaân. Toäi laø keû thuø cuûa tình yeâu, cho neân toäi ôû ñaâu, tình yeâu bò thöông toån ôû ñoù. Caùi gian nan bi ñaùt cuûa hoân nhaân laø ôû choã ñoù, khieán thaùnh Phaoloâ ñaõ phaûi la leân: “Khoán cho toâi! Ai seõ cöùu toâi.” Nhöng roài Phaoloâ laïi vui möøng keâu leân: “Ñoäi ôn Thieân Chuùa, toâi ñöôïc cöùu nhôø Chuùa Kitoâ Gieâsu, Chuùa cuûa toâi.” Rm 7:24t

Hoâm nay moïi hoân nhaân muoán ñöôïc trôû laïi nhö caùi thuôû ban ñaàu löu luyeán aáy, thi caû hai phaûi caäy nhôø vaøo tình yeâu cuûa moät traùi tim: Traùi tim Chuùa Gieâsu. Bôûi vì caû theá gian ñaõ thöû nhieàu caùch maø ñeàu thaát baïi caû roài.

Baøi 3

KEÛ THUØ CUÛA HOÂN NHAÂN : TOÄI

Vuõ Hoàng

 Toäi laø gì ?

Theo saùch Giaùo lyù Coâng giaùo do nhaø Daân Chuùa taïi Hoa kyø phaùt haønh, (saùch khoâng ñeà teân taùc giaûì, khoâng nieân hieäu, khoâng ghi xuaát xöù), thì toäi ñöôïc ñònh nghóa nhö sau:

            Toäi laø coá tình loãi luaät Ñöùc Chuùa Trôøi hay luaät Hoät thaùnh.

Ñònh nghóa ñôn giaûn, cuï theå, deã hieåu, giuùp cho caùc em nhoû deã xeùt mình xöng toäi. Nhöng böôùc sang tuoåi tröôûng thaønh, vieäc ñònh nghóa toäi nhö theá chöa ñuû. Coù em lôùp giaùo lyù Theâm söùc hoûi: “Thöa coâ, nhöõng ngöôøi khoâng ñi ñaïo thì khoâng coù phaïm toäi phaûi khoâng”

 Coâ giaùo: “Taïi sao em noùi nhö vaäy?”  

 “Thöa coâ, bôûi vì nhöõng ngöôøi khoâng ñi ñaïo, khoâng bieát luaät Chuùa vaø Hoäi thaùnh.”

            Löông taâm: Con ngöôøi trong taän saâu thaúm taâm hoàn, coù nhöõng ray röùt xao xuyeán khi laøm söï aùc, vaø cuõng coù an bình laï luøng khi laøm ñieàu laønh. Söï phuùc toäi cuûa nhaân loaïi ñaõ ñöôïc Chuùa Trôøi ban söï phaân bieät trong saâu thaúm löông taâm töøng ngöôøi.

Thaàn Khí: Rieâng nhöõng Kitoâ höõu sau khi chòu Bítích thanh taåy, toäi phuùc coøn bieän phaân roõ raøng trong taâm trí nhôø Thaàn Khí cuûa Ñaáng phuïc sinh, vì theá Giaùo lyù cuûa Chuùa Gieâsu laø: “. . . vieát khoâng phaûi baèng möïc maø baèng Thaàn Khí Thieân Chuùa haèng soáng; khoâng phaûi treân nhöõng bia ñaù, maø treân nhöõng bia loøng, bia thòt.” (2C 3:3).  Ñeå roài mai ngaøy duø trong cuoäc soáng, toâi coù boû Chuùa ñeå ñaém chìm trong muoân ngaøn toäi luïy, chæ caàn moät keõ nöùt taâm hoàn môû ra cho Ôn Cöùu Ñoä laø loøng xoùt thöông cuûa Thieân Chuùa seõ traøn ngaäp vaøo ngay.

Leà luaät: Leà luaät vieát treân giaáy laø chöõ cheát, (2C 3:3), baèng söï coá gaéng cuûa toâi, toâi coù theå giöõ, vaø giöõ ñöôïc tôùi moät möùc nhaát ñònh naøo ñoù. Ví duï, vôùi toâi, 500 ñoâ la baát chính, toâi löôïm. Baïn laø ngöôøi ñaïo ñöùc, baïn coù theå quay maët. Nhöng 5000 ñoâ baïn ñaõ phaûi duøng söùc ñeå chieán ñaáu vôùi loøng, neáu leân tôùi 5 chuïc ngaøn ñoâ thì baïn khoù maø khoâng lung lay. Chöa noùi ñeán söùc loâi keùo cuûa ñoàng tieàn. Tuy coù luaät “Chôù tham lam” nhöng söï ham muoán seõ cho toâi söùc ñaåy ñeå daüm leân luaät maø tieán tôùi. Noùi ñaâu xa, chuùng ta laø ngöôøi coâng giaùo ai ai ñeàu thuoäc ñieàu raên thöù 7: chôù laáy cuûa ngöôøi, taïi sao khi ñi leã Chuùa nhaät, linh muïc giaùo daân ngöôøi ngöôøi ñeàu phaûi khoùa xe cuûa mình môùi yeân taâm böôùc vaøo nhaø thôø. Luaät coù ñoù, nhöng Luaät khoâng coù quyeàn naêng gì ngaên caûn loøng tham.

Maët khaùc Toäi laïi laø moät maõnh löïc, moät quyeàn naêng. Noù coù theå xaâm nhaäp qua boán böùc töôøng cao cuûa tu vieän, noù coù theå xuyeân suoát taän tim oùc moïi ngöôøi. Quyeàn naêng cuûa noù ñaõ laøm oâng Clinton töï chaø ñaïp danh döï toång thoáng ñeå ngoaïi tình trong toaø Baïch oác. Laøm cho giaùm muïc linh muïc boû aùo nhaø tu. Laøm cho Herode  gieát vôï vaø chaët ñaàu ngoân söù Yoan taåy giaû. Laøm cho vua Ñavít cöôùp vôï gieát choàng. Rm 3:9c

Vaø roài, neáu toâi khi tröôûng thaønh laáy vôï laáy choàng, maø voán lieáng chæ coù moät môù leà luaät hoïc thuoäc loøng töø nhoû, trong khi söï ñôøi nhieàu thöù ña ñoan, leà luaät seõ giuùp gì cho toâi, chöa noùi coøn laø moät gaùnh naëng, laø söï sôï haõi cho toâi. Vì leà luaät, toäi, hình phaït, ba thöù aáy seõ caáu keát nhau ñaøn aùp löông taâm toâi. Cöù vöôùng vít lo aâu, laøm sao toâi coù theå bình an gaàn Chuùa maø soáng ñaïo cho baûn thaân vaø lo cho gia ñình giöõ ñaïo cho toát ñöôïc.

 Leà luaät vaø Tình yeâu

Trong cuoäc soáng hoân nhaân, döïa vaøo caâu thaùnh kinh: “Söï gì Thieân Chuùa ñaõ keát hôïp thì ñöøng coù phaân ly”, ngöôøi ta coät buoäc 2 ngöôøi laïi phaûi soáng chung vôùi nhau cho ñeán cheát, neáu khoâng thì phaïm toäi troïng. Luaät nhö theá ñaõ trôû thaønh daây thöøng troùi coät. Vì sôï luaät, cho duø hoân nhaân cuûa toâi coù thaønh ñòa nguïc töøng ngaøy toâi vaãn phaûi caén raêng chòu ñöïng. Nhö vaäy leà luaät toâi giöõ troïn, maø haïnh phuùc toâi khoâng coù. Kinh thaùnh noùi nhö theá laø: “Phuïc vuï aùn cheát,” vì noù khoâng coù tình yeâu. 2C3:7 . Luùc ñoù TOÄI seõ thöøa cô nhaäp vaøo, haäu quûa cuûa noù laø: chia tan, ngoaïi tình, ly dò.

Cho neân trong hoân nhaân, Söï Thieân Chuùa keát hôïp ngaøi khoâng keát hôïp baèng luaät, maø baèng tình yeâu töø traùi tim chaûy maùu cuûa Ngaøi, keát hôïp khoâng phaûi chæ hai ngöôøi nam nöõ vôùi nhau, maø coøn hai ngöôøi vôùi Chuùa Gieâsu nöõa, ñeå hai traùi tim cuûa hoï laø moät trong Traùi tim cuûa Chuùa Gieâsu. Chuùa noùi: “Ta keát hôïp chuùng baèng thöøng chaõo yeâu thöông, baèng daây tình ngöôøi.” Hs11:4  Luaät aáy ñöôïc vieát trong tim loøng khoâng treân giaáy: “Ta seõ ñaët luaät cuûa Ta vaøo beân trong chuùng, vaø Ta seõ vieát treân tim loøng chuùng.” Yr 31:31. Nhö theá hoï vôùi nhau vaø vôùi Chuùa ñaõ nhö chim lieàn caùnh, nhö caây lieàn caønh, ñaõ trôû moät trong Chuùa Kitoâ. Chính Chuùa giöõ cho khoûi bò taùch rôøi. Satan voâ phöông ñaùnh phaù. Hoân nhaân trong Chuùa Kitoâ hoaøn haûo nhö vaäy.

Trong hoân nhaân coâng giaùo Chuùa Kitoâ phaûi laø choùp ñænh. Nhöng moät soá vò traùch nhieäm giuùp hoân phoái( toâi chæ noùi moät soá, nhöng laø soá nhieàu) laïi khoâng noùi ñeán Chuùa Gieâsu Kitoâ hoaëc coù noùi cuõng sô saøi, traùi laïi raát haêng say daïy luaân lyù, daïy kinh nghieäm theá gian, nhöõng thöù ñoù tuy laø neân, nhöng khoâng phaûi laø troïng taâm, bôûi vì chuùng khoâng coù söùc maïnh.

Taïi sao Chuùa Kitoâ phaûi laø choùp ñænh? Bôûi moïi ngöôøi ñeâuø coù toäi, con ngöôøi ñi vaøo Hoân nhaân thì toäi cuõng ñi vaøo hoân nhaân. Vì theá trong hoân nhaân, Chuùa Gieâsu phuïc sinh phaûi ñöôïc giôùi thieäu öu tieân ñeå ñoâi vôï choàng baùm níu laáy ngaøi, xin ngaøi laøm chuû tình yeâu cuûa hoï, toäi loãi khoâng theå phaù vôõ haïnh phuùc cuûa hoï. Bítích laø theá. Haïnh phuùc gia ñình ñöôïc baûo ñaûm khoâng phaûi laø gì treân theá gian maø laø Chuùa Kitoâ. Khi ñaõ coù Chuùa Kitoâ trong gia ñình, taát caû moïi söï caàn thieát hoàn xaùc seõ coù, vì Ngaøi laø ñaáng giaøu coù voâ phöông doø thaáu. Vieäc naøy caùc cha, vaø nhöõng ngöôøi daïy giaùo lyù raát caàn daãn daïy trong nhöõng lôùp giaùo lyù hoân nhaân.

            Maët khaùc veà maët ñôøi soáng vôï choàng caùc cha chæ haøm thuï saùch vôû, thöïc teá caùc ngaøi raát lô mô. Laàm laãn tình yeâu vôøi tình duïc. Coù cha noùi: “Khoâng muoán yeâu thì cöù laên xaû vaøo maø yeâu”. Coù cha noùi: “Khi choàng veà thì vôï ñang ôû trong beáp phaûi chaïy ra caùi göông, vuoát laïi môù toùc, thoa moät chuùt son roài töôi cöôøi ra ñoùn”. Coù cha suoát baøi giaûng leã cöôùi, chæ heát lôøi toân vinh caùi nhaãn cöôùi, roài khuyeân: “Khi haïnh phuùc saép tan thì nhìn vaøo caùi nhaãn ñeå bieát nhaãn nhuïc.” Hoang ñöôøng! Nhö theá cha ñaõ loaïi Chuùa Gieâsu ra khoûi hoân nhaân roài.

Khi caùi loøng ñaõ xa nhau, khi noù ñaõ coù moät ñoái töôïng treû ñeïp hôn, taøi hoa hôn mình, thì caøng nhòn noù caøng laøm tôùi. Coù make-up ñuû moïi thöù noù cuõng quay maët ñi. Coù laên xaû vaøo noù cuõng ñaïp ra. Bôûi vì töøng inch, töøng centimeøtre trong ngöôøi mình noù ñaõ toû roõ heát roài. Boâi veõ voâ ích. Thaät söï caùc vò tu haønh thöôøng laàm laãn Phaùi tính vaø Tình yeâu. Ngöïc nôû moâng troøn duø khoâng yeâu cuõng haáp daãn, vì noù thu huùt phaùi tính. Ngöïc leùp vai gaày maù hoùp maø vaãn toân quùi traân troïng chaêm soùc cho nhau, ñoù môùi laø tình yeâu.

Toäi vaø Hoân nhaân

Toäi laø söï toái taêm nuùp kín trong loøng ngöôøi vôï ngöôøi choàng cuûa mình, vôï choàng thaáy heát moïi söï cuûa nhau maø vaãn khoâng thaáy ñöôïc noù. Chæ coù Loøng Meán môùi trò ñöôïc Toäi. Loøng Meán laø chính Thieân Chuùa. (1Yn 4:8). Tình yeâu Chuùa Kitoâ laø aùnh saùng cho ngöôøi vôï ngöôøi choàng nhaän ra toäi cuûa chính mình ñeå thoáng hoái, vaø ñeûæ tha thöù cho nhau. Vì vaäy töø khi hai ngöôøi phaûi loøng nhau neáu toân nhaän Chuùa Kitoâ laøm chuû, thì luùc laøm Bítich, khi noùi lôøi theà höùa “duø thònh vöôïng cuõng nhö luùc gian nguy, duø beänh hoaïn cuõng nhö luùc maïnh khoûe, seõ thöông meán vaø toân troïng nhau suoát ñôøi”, khoâng chæ baèng lôøi cuûa mình, maø coøn ñöôïc Chuùa Gieâsu ñoùng aán baèng tình yeâu cuûa Traùi Tim Ngaøi nöõa. Mai ngaøy khi veà vôùi nhau, luùc naéng möa soùng gioù xaûy ra döôùi maùi aám, Chuùa Kitoâ luoân coù maët ôû ñoù, Ngaøi seõ lo haøn gaén vaø chöõa laønh taát caû vaø laøm cho tình yeâu hoï môùi laïi baèng Bítích Hoaø giaûi, baèng Mình vaø Maùu thaùnh Ngaøi.

Neáu coù Chuùa treân thuyeàn

Neáu cuoäc hoân nhaân cuûa toâi maø töø ñaàu khoâng ñöôïc bieát gì veà Chuùa Gieâsu hoaëc chæ bieát chung chung theo giaùo lyù, vaø toâi cuõng nghó chuyeän ñoù khoâng caàn thieát, chæ caàn noäp tieàn ñuû cho lôùp giaùo lyù hoân nhaân, cho nhaø thôø, cho nhaø haøng, cho sôû hoä tòch laø xong, bieát Ñöùc Gieâsu maø khoâng bieát nhöõng caùi kia thì deã gì maø cöôùi. Nghe hôïp lyù, nhöng khoâng phaûi laø chaân lyù. Haïnh phuùc veà laâu veà daøi khoâng giaûn ñôn nhö theá, laäp gia ñình khoâng phaûi chæ laø moät vaøi nghi thöùc, hoaëc qua ñöôïc vaøi cöûa aûi baèng tieàn. Nhöõng caùi ñoù laøm sao ñöông ñaàu noåi vôùi khoù khaên choàng chaát moãi ngaøy, vôùi xaõ hoäi, vôùi cha meï, vôùi ace beân choàng beân vôï, giöõa hai ngöôøi vôùi nhau vôùi ñaày ñuû toát xaáu hôøn ghen, chöa keå beänh hoaïn tuoåi taùc coâng vieäc laøm aên, chöa keå vieäc sinh con vaø nuoâi daïy con caùi, vaø coøn moät keû thuø laáp loù nöõa laø teân thuø Satan, ñaàu moái reo raéc toäi loãi vaø phaân hoaù ly tan.

Hoân nhaân laø hai ngöôøi treân con thuyeàn vöôït bieån, nhöõng caùi khoù khaên noùi treân laø soùng gioù, laø baõo toá ñeâm ñen. Coù Chuùa Gieâsu treân thuyeàn , chuùng ta môùi tôùi beán baèng an.  (Mc 4:35-41)

Baøi 4

Muïc ñích cuûa Hoân nhaân: Sinh con

Vuõ Hoàng

Muïc ñích hoân nhaân laø gì?

            Muïc ñích cuûa hoân nhaân laø sinh con. Taïi sao vaäy? Thöa, taïi vì Thieân Chuùa muoán nhö theá. Ngay ñoaïn ñaàu trong Kinh thaùnh Cöïu Öôùc ñaõ vieát:

“Thieân Chuùa döïng neân ngöôøi nam ngöôøi nöõ theo hình aûnh Ngöôøi. Vaø Thieân Chuùa chuùc laønh cho chuùng, vaø phaùn baûo chuùng haõy sinh soâi naûy nôû. Haõy neân ñaày raãy treân ñaát.” Kn 1: 28

Sinh con laø yù ñònh cuûa Thieân Chuùa

Söï coù maët ngöôøi Nam, ngöôøi Nöõ treân traàn gian naøy, khoâng phaûi laø moät ngaãu nhieân, maø laø yù ñònh cuûa cuoäc taïo döïng cuûa Thieân Chuùa. Cho neân nôi thaân xaùc cuûa Nam vaø Nöõ Thieân Chuùa ñaõ laøm ra nhöõng cô naêng caàn thieát, ñeå saûn xuaát maàm soáng caàn thieát. Ñeán khi tuoåi ñôøi chín muøi, hai beân phoái hôïp vôùi nhau, boå tuùc cho nhau xaây thaønh nhieàu maïng soáng con ngöôøi, laøm cho traùi ñaát theâm ñoâng soá. 

Cho neân luaät thieân nhieân laø coù aâm coù döông, coù nam coù nöõ, coù troáng coù maùi. Luaät ñoù coù ôû nôi loaøi ngöôøi, nôi loaøi vaät, nôi thaûo moäc vaø caû nôi vuõ truï nöõa.

Nhö hai cöïc cuûa nam chaâm. AÂm (-) vôùi Döông (+) seõ huùt nhau. AÂm vôùi AÂm, Döông vôùi Döông seõ ñaåy ra. Taát caû, loaøi ngöôøi cuõng nhö loaøi vaät, phaûi tuaân theo quy luaät aáy thì môùi toàn taïi.

Cuoäc soáng tính duïc maø Nam vôùi Nam, Nöõ vôùi Nöõ laø sai quy luaät töï nhieân, laø beänh hoaïn, seõ gaây ra tai öông khoán khoù.  xem Kn 19: 4-5; Lv 20: 13; Tph 19:11tt; Rm1:26-27.

Huyeàn nhieäm cuûa söï soáng

Caùc teá baøo (Cells) trong cô theå con ngöôøi, teá baøo naøo cuõng coù 46 nhieãm saéc theå (Chromosomes), gioáng nhau. Nhöng rieâng teá baøo tinh truøng nam (sperme) chæ coù 23nst thoâi. Khi noù gaëp ñöôïc tröùng ( female egg) cuûa ngöôøi nöõ,  (trong noaõn ovary) thì tröùng aáy buø theâm cho noù 23nst, noù seõ trôû laïi soá löôïng bình thöôøng: 46nst, ñeå coù theå thaønh moät con ngöôøi

Ngoaøi ra teá baøo tinh truøng nam luoân soáng ñoäc laäp, vì neáu noù ôû chung vôùi caùc teá baøo khaùc ôû nhieät ñoä 37 ñoä C töùc laø 98, 6 ñoä F thì noù khoâng soáng ñöôïc, neân boä phaän sinh duïc nam ñaõ ñöôïc ban cho moät choã ôû rieâng, nôi ñoù nhieät ñoä thaáp hôn 3 ñoä. Caùi tuùi boïc noù laø maùy ñieàu hoøa khoâng khí tinh vi, khi noùng tuùi ñoù haï xuoáng, khi laïnh noù co laïi saùt cô theå ñeå giöõ hôi aám.  Kyø dieäu hôn nöõa trong nhieãm saéc theå quùa söùc nhoû beù cuûa noù coøn coù tính naêng DNA, (Deoyribo Nucleic Acid), ñeå phaân bieät doøng gioáng, maøu maét, daïng toùc, chieàu cao vaø coøn haøng ngaøn ñaëc tính khaùc nöõa.

Söï huyeàn nhieäm naøy Thieân Chuùa ñaõ laøm töø khi taïo döïng, maø ñeán nay caùc nhaø khoa hoïc vaãn chöa töôøng taän nhöõng bí maät söï soáng chöùa trong ñoù, hoï coøn ñang tìm caùch giaûi maõ. (Taïp chí Newsweek 10/4/2000 goïi laø Decoding, taïp chí TIME 3/ 7/2000 goïi vieäc giaûi maõ ñoù laø Cracking the Code.) Caùc khoa hoïc gia Myõ cho raèng con ngöôøi coù ñoä treân ba tyû “maõ töï” gene, nhöng qua Computer hoï môùi ñoïc ñöôïc khoaûng 50 ngaøn “maõ töï“ khaùc nhau thoâi.

Caâu chuyeän moät haït buïi

Haït buïi naøo hoaù kieáp thaân toâi ?

Ñeå moät mai vöôn hình haøi lôùn daäy.

OÂi caùt buïi tuyeät vôøi. . .           (Trònh Coâng Sôn)

Baïn treû yeâu quùi, baïn thöû caàm moät caây vieát, chaám moät chaám treân tôø giaáy traéng.  Xong.  Baây giôø xin baïn chia caùi chaám aáy thaønh 10 phaàn.  Ñöôïc khoâng?  Khoù quùa nhæ!

Theá maø Thieân Chuùa ñaõ laøm, Ngaøi ñaõ chia caùi chaám aáy khoâng phaûi thaønh 10 phaàn, maø laø 100 laàn 10, coù nghóa laø 1000 laàn.

Teá baøo tinh truøng laø teá baøo nhoû nhaát trong cô theå con ngöôøi.  1200 con noøng noïc beù tí xíu aáy goäp laïi môùi ñuû lôùn baèng caùi chaám caâu maø baïn vöøa chaám xuoáng treân tôø giaáy. Thaùnh vònh 103 noùi:

    “Thieân Chuùa nhôù laém, toâi laø moät haït buïi.”

            Baïn môû kinh thaùnh Cöïu Öôùc ra maø xem, khi Adam phaïm toäi Chuùa goïi oâng vaø noùi cho bieát: “Ngöôi laø buïi ñaâtuù, ngöôi seõ trôû veà buïi ñaát.” Kn 3:19 . Thaân phaän chuùng ta taát caû töø vua cho ñeán daân chæ laø ñaát maø thoâi.

            Theá nhöng Thieân Chuùa ñaõ khoâng coi khinh caùi buïi ñaát heøn moïn aáy, maø ngaøi ñaõ traân troïng, döôõng nuoâi noù cho ñeán nôi ñeán choán.  Neáu Ngaøi khoâng chaêm soùc baûo veä noù, thì laøm sao haït buïi aáy trôû thaønh ñöôïc moät oâng toång thoáng, moät vò giaùo hoaøng, trôû thaønh anh chò, trôû thaønh toâi. Noùi chung noù trôû thaønh moät con ngöôøi, ñaàu ñoäi trôøi chaân ñaïp ñaát, hieân ngang, ñeïp toát nhö theá naøy ñeå laøm chuû vuõ truï. Nhöng khoâng chæ coù theá maø thoâi, Ngaøi coøn laøm cho haït buïi aáy neân cao troïng tuyeät vôøi hôn nöõa, ñoù laø noù ñöôïc trôû neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Con cuûa Ngaøi, Ñöùc Yeâsu Kitoâ. Xem Rm 8:29

            Vì tình thöông laï luøng, Thieân Chuùa ñaõ thinh laëng laøm taát caû coâng vieäc taïo döïng vó ñaïi nhö theá nôi loøng daï ngöôøi phuï nöõ trong hoân nhaân, ngay baûn thaân ngöôøi laøm meï laøm cha cuõng khoâng hieåu thaáu.

Xin caùc baïn gaùi saép laøm meï, vaø caùc phuï nöõ ñang laøm meï neân löu taâm vaán ñeà lôùn naøy. Ñöøng bao giôø cho raèng, haøi nhi yeáu ôùt, hoaëc caùi phoâi (embryo) moûng manh baùm vaøo vaùch töû cung trong buïng mình laø thuoäc toaøn quyeàn sinh saùt cuûa mình. Khoâng ñaâu! Coù moät Ñaáng voâ cuøng quyeàn naêng ñang yeâu thöông vaø traân troïng noù. Ai, baát cöù ai laøm gì noù, seõ phaûi traû leõ vôùi ngaøi sau naøy.

Caùi ñeïp cuûa phuï nöõ

            Coù moät caâu noùi deã thöông: “Khoâng ngöôøi phuï nöõ naøo xaáu, chæ coù nhöõng ngöôøi phuï nöõ khoâng bieát laøm ñeïp.” Laøm ñeïp ñaây khoâng chæ coù nghóa laø trang ñieåm beân ngoaøi, maø coøn laø traùi tim noàng aám, laø nuï cöôøi töôi nôû treân moâi.

Caùi ñeïp taâm hoàn theå xaùc cuûa phuï nöõ laø do Chuùa Trôøi ban taëng, tuøy tuoåi tuøy thôøi. Tuoåi naøo, thôøi naøo, ngöôøi phuï nöõ cuõng coù caùi duyeân daùng rieâng cuûa mình.

Tuoåi daäy thì: Ngöôøi con gaùi ñeïp nhaát ôû tuoåi daäy thì. Nhö moät nuï hoa heù nôû daáu kín muøi höông, moät traùi taùo phôùt hoàng caêng ñaày söùc soáng. Saùch Cöïu Öôùc ñaõ moâ taû caùi ñeïp ñoù raát chaân thöïc:

Ngöôøi yeâu cuûa toâi, em ñeïp döôøng bao!

Maét em laø boà caâu, tieáng em eâm aùi, maët em xinh töôi

Moâi em nhö sôïi chæ hoàng . . .

Ñoâi nhuõ hoa nhö caëp nai tô . . .

Em laøm tim anh ngaát lòm.  Dieäu ca 4:1-9

            Taïi sao tuoåi daäy thì ñeïp nhö vaäy?  Bôûi vì luùc ñoù cô theå ngöôøi con gaùi phaùt trieån heát möùc ñeå coù khaû naêng sinh con. Thieân Chuùa ñaõ ban söï sung maõn nhö theá ñeå baûo ñaûm chaéc chaén cho moät baøo thai seõ coù theå soáng vaø lôùn leân trong daï ngöôøi phuï nöõ. Söï sung maõn beân trong aáy ñaõ toû loä ra nôi sinh löïc doài daøo, ñaày haáp daãn beân ngoaøi.

            Raát tieác, coù moät soá baïn gaùi khoâng quùi troïng gia saûn voâ giaù cuûa mình. Coi reû xaùc thaân. Khieán phaûi aân haän ray röùt suoát cuoäc ñôøi.

            Khi sinh Con: Ngöôøi phuï nöõ theå hieän Nöõ tính ñaày ñuû nhaát laø luùc naøo?  Thöa: Laø luùc naøng sinh con.

            Ngöôøi phuï nöõ khoâng sinh con thì cuõng gioáng nhö ngöôøi nam, hoaëc cuõng nhö moät thaùi giaùm thoâi. ÔÛ ñaây khoâng noùi ñeán söï son seû, vì son seû cuõng ñöôïc Chuùa Trôøi chuùc phuùc, (xem Kng 4:1 vaø Ys 54:1).

Moät caùi caây coù hoa maø khoâng coù traùi chæ laø caây kieång. Moät xöù ñaïo cuõng vaäy, xöù ñaïo naøo chæ co cuïm leã baùi linh ñình, cha haùt con khen, maø khoâng coi troïng vieäc giaûng daïy giaùo lyù cuûa Chuùa Kitoâ, suoát naêm khoâng theâm ñöôïc moät ngöôøi toøng giaùo, thì xöù ñaïo aáy neân xeùt laïi vì ñaõ trôû thaønh ngöôøi ñaøn baø khoâng sinh con maát roài.

Sinh con laøm cho phuï nöõ neân cao troïng (1Tm2:15),  trong Tin Möøng theo thaùnh Yoan, Ñöùc Yeâsu ví söï vui möøng cuûa ñaøn baø sinh con nhö söï vui möøng caùc toâng ñoà thaáy Chuùa phuïc sinh, (Yn16:21) .

            Phuï nöõ sinh con khoâng heà xaáu ñi, traùi laïi coøn ñeïp ra. Ñeïp ñeán ñoä ai nhìn cuõng söûng ngöôøi: “Gaùi moät con troâng moøn con maét”. Ñöôïc nhö vaäy bôûi vì nhö söï hao moøn cho moät ñöùa con cuûa chò, ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa ñeàn buø laïi moät caùch toaøn haûo. Coøn moät söï ñaùng chuù yù naøy nöõa laø, neáu ngöôøi meï cho con buù baèng söõa mình (breast feeding), thì trong thôøi gian chín thaùng seõ khoâng theå thuï thai. (B. Haring). Trong saùch ngoân söù Hoâseâ, coù caâu noùi coù veû hôi laõng maïn nhöng cuõng aùm chæ vaán ñeà naøy: “Cai söõa roài, naøng laïi coù thai.” Hs 1:8

Töøng böôùc trong hoân nhaân ñeàu thöù töï lôùp lang do xeáp ñaët huyeàn nhieäm Thieân Chuùa. Cho neân sau Bitich taát caû nhöõng gì lieân quan ñeá hoân nhaân ñeàu laø thaùnh, thaùnh töø chaân ñeán ñaàu, töø chaên ñeán chieáu, töø goái ñeán giöôøng. Thieân chöùc laøm cha laøm meï laø thieân chöùc raát cao troïng. Cao troïng khoâng keùm thieân chöùc laøm linh muïc. Trong saùch Giaùo lyù Coâng giaùo do nhaø Daân Chuùa phaùt haønh, trang 109, coù caâu hoûi: “Baäc tu trì vaø baäc vôï choàng baäc naøo troïng hôn?” Thöa: “Baäc tu trì troïng hôn. . .”

Saùch Giaùo lyù naøy vieát nhö vaäy laø höôùng daãn sai laïc, laø phaân hoùa thaân mình Chuùa Kitoâ. Kinh thaùnh noùi: Hoân nhaân laø moät maàu nhieäm lôùn aùm chæ veà Ñöùc Kitoâ vaø Hoäi thaùnh. (Ep 5: 32).

Thaân maãu ÑTC Gioan 23, khi nhìn caùi nhaãn giaùo hoaøng cuûa con, baø noùi: “Ñeïp quùa!”  Ñöùc Gioan 23 chæ vaøo caùi nhaãn cöôùi cuûa meï: “Thöa meï, con coù noù, laø nhôø caùi nhaãn naøy cuûa meï.” Nöõ thaùnh Teâreâsa haøi ñoàng Gieâsu, tieán só hoäi thaùnh, ñaõ laø thaùnh do Ñöùc Meán cuûa ngöôøi cha. Augustinoâ toäi loãi, ñaõ laø haùnh tieán só cuûa giaùo hoäi, nhôø Tình Yeâu cuûa ngöôøi meï.

Baøi 5:

Töôùc Hieäu Laøm Meï

Vuõ Hoàng

Ngöôøi Meï      

            Moïi ngöôøi coù maët treân traàn gian naøy ñeàu coù moät ngöôøi Meï. Ñöùc Gieâsu Kitoâ Chuùa chuùng ta, coù maët ôû traàn gian naøy cuõng do moät ngöôøi Meï: Ñöùc trinh nöõ Maria.

Loøng Meï

            Moät buoåi toái, töø trong caên nhaø bìa röøng cuûa ngöôì tieàu phu, coù tieáng khoùc em beù voïng ra. Moät con soùi ngang qua nghe treû khoùc, döøng laïi. Tieáng baø meï noùi vôùi con voïng ra: “Maøy hoâng nín thì tao vöùt ra ngoaøi röøng cho con soùi noù aên baây giôø!”  Con soùi buïng ñoùi maáy ngaøy, nghe möøng rôõ: “Ta khoûi phaûi xuoáng laøng kieám aên nöõa, cöù ngoài ñaây ñôïi, laùt nöõa baø aáy vöùt ñöùa nhoû qua haøng raøo, laø ñöôïc 1 böõa no.” Nhöng ñöùa beù khoâng chòu nín, caøng khoùc lôùn hôn, baø meï laïi doã daønh con: “Con ngoan, con nín ñi! con nín ñi! roài meï seõ ra ngoaøi röøng baét con soùi veà laøm thòt cho con aên.” Ñöùa beù khoâng khoùc nöõa. Con soùi nghe baø meï noùi nhö vaäy hoaûng hoàn caém ñaàu caém coå chaïy mieát vaøo ñeâm toái, mieäng laåm baåm: Loøng daï ñaøn baø, ñoåi traéng thay ñen. Mình tin noù maø cöù ngoài chôø thì maát maïng roài.”

Loøng daï ñaøn baø? Khoâng phaûi ñaâu, maø laø taám loøng ngöôøi meï ñoù. Mieäng gheùt loøng thöông. Mieäng cöùng loøng meàm. Daï soùi lang, laøm sao hieåu ñöôïc.

            Khi ngöôøi phuï nöõ ñöôïc Thieân Chuùa ban cho moät ngöôøi con trong loøng mình, thì ngaøi cuõng ban cho loøng daï aáy moät tình thöông cuûa ngöôøi meï. Coù laøm meï thì môùi caûm nghieäm ñöôïc tình thöông aáy. Cuoái nhöõng naêm 80, ngaøy coøn ôø Saøi goøn, toâi ñöôïc ñoïc maáy caâu thô cuûa Phuøng khaéc Baéc noùi veà Meï:

. . . Baây giôø con ñaõ laø meï cuûa ba ñöùa con,

Bieát thaám thía caâu ca dao ngaøy xöa meï haùt:

Beân öôùt meï naèm, beân raùo con laên. . .

Tình Meï laø bieån moâng meânh neân con maét cuûa meï duø coù nhìn thaáy caùi xaáu, caùi sai, caùi hö, caùi hoûng cuûa nhöõng ñöùa con mình, nhöõng vaãn cöù thaáy noù ñaùng thöông, ñaùng che chôû.

Taám loøng cuûa Thieân Chuùa

            Thieân Chuùa laø Cha, nhöng ngaøi laïi coù taám loøng thöông cuûa Meï:

            Nhö moät ngöôøi ñöôïc meï an uûi. Ta cuõng vaäy, Ta seõ an uûi caùc con. Caùc con seõ ñöôïc buù môùm, ñöôïc beá beân söôøn vaø ñöôïc naâng niu treân ñaàu goái. Ys 66:12t

            Nhöng taám loøng ngaøi coøn bao la hôn loøng meï traêm laàn, Chuùa noùi:

            Meï naøo laïi queân con ñeû cuûa mình, caïn loøng thöông ñoái vôùi con daï noù mang?  Cho duø chuùng coù queân ñöôïc nöõa, thì phaàn Ta, Ta seõ khoâng heà queân con. Ys 49:15.

Töø Maãu

            Töø Maãu laø ñeä nhaát Myõ Nhaân. Ngöôøi meï hieàn laø ngöôøi ñeïp nhaát theá gian. Ngöôøi meï hieàn ñem taát caû caùi ñeïp söï soáng mình cho con.

Loøng meï! Moät kyø coâng cuûa Taïo Hoùa. Laø nôi Thöôïng ñeá ñaët vaøo ñoù taát caû phuùc loäc cuûa nhaân loaïi. Qua söï thuï thai cuûa ngöôøi meï, Thieân Chuùa ñaõ thi thoá ñöôïc quyeàn naêng phong phuù tuyeät vôøi cuûa ngaøi, bôûi vì:

         Khoâng moät nôi naøo treân trôøi döôùi ñaát naøy coù theå coù choã cho moät haøi nhi coù thaân xaùc töôi xinh, coù hoàn thieâng baát töû ñöôïc nuoâi döôõng chu toaøn, ñeå ñöôïc sinh ra thaønh ngöôøi. Chæ trong loøng meï.

Thieân thaàn toát laønh nhöng Thieân thaàn khoâng ñöôïc höôûng söï aám aùp cuûa loøng meï. vì khoâng coù thaân xaùc nhö loaøi ngöôøi, moät thaân xaùc hình aûnh Thieân Chuùa, Loaøi vaät ñeïp xinh ñuû loaïi. To khoûe hôn con ngöôøi. Nhaûy cao bay xa hôn con ngöôøi. Nhöng laïi khoâng coù trí, khoâng coù hoàn.

            Ngoaøi ñôøi laø soùng gioù, nhöng loøng meï laø thaønh luõy an toaøn, laø cung ñieän bình an, bao boïc con moïi phía. Vì laø nôi ñöôïc baûo veä baèng lôøi chuùc phuùc, (Lc11:27).

            Thieân Chuùa laø söï soáng, laø tình yeâu. Tình yeâu vaø söï soáng cuûa ngaøi traøn ngaäp vuõ truï. Trong loøng meï,Thieân Chuùa cuõng laøm cho moät vuõ truï cuûa tình yeâu söï soáng thaønh hình, ñeå moät con ngöôøi ñöôïc sinh ra.

            Loøng meï laø töông lai cuûa nhaân loaïi, vaø theá giôùi. Theá giôùi coù thaønh thò laøng maïc ngaên naép, coù khoa hoïc kyõ thuaät cao nhö ngaøy nay, cuõng do nhöõng con ngöôøi coù trí khoân thoâng saùng, töø loøng meï sinh ra.

            Loøng meï laø caùi noâi tuyeät dieäu nhaát cuûa nhaân loaïi Thieân Chuùa traân quùi thöông yeâu, cho neân con cuûa Thieân Chuùa laøm ngöôøi, ngaøi cuõng choïn loøng meï ñeå thuï thai.  Vì theá Ñöùc Kitoâ Gieâsu ñaõ khoâng söôïng suøng gì, khi goïi chuùng ta laø anh em. (Hr2:11t).

Nhöõng Baø Meï

            Haïnh phuùc cuûa baø meï lôùn bieát bao! Nhöõng baø meï mang thai, caùc baø phaûi bieát quùi meán baûo veä thai nhi, moät kyø coâng voâ giaù Thieân Chuùa trao phoù cho caùc baø ñeå trao taëng cho nhaân loaïi. Töông lai gia ñình toå quoác ñang naèm trong loøng daï caùc baø.

Meï, chæ moät chöõ thoâi, eâm ñeàm cao quùy bieát bao! Xin caùc baø haõy traân troïng quí meán thai nhi heát loøng, khoâng phaûi nhö yù mình maø nhö Thieân Chuùa ñang traân troïng. Vì theá töø lôøi noùi ra, töø hôi thôû yù nghó, töø cöû chæ haønh ñoäng, töø ñoà aên, nöôùc uoáng, caùc baø phaûi thaáy raèng noù ñeàu aûnh höôûng ñeán thai nhi trong loøng mình. Vì thai nhi moãi ngaøy aên uoáng maùu huyeát, yù töôûng, thaàn trí cuûa ngöôøi meï.  Töø khi mang thai, caùc baø haõy xin Chuùa ban cho taâm hoàn, loøng daï, trí naõo mình luoân coù söï bình an yeâu meán hoan laïc, khoâng phaûi thöù bình an cuûa theá gian, maø bình an cuûa Chuùa Kitoâ, ñeå nhôø phuùc loäc toát laønh töø loøng meï, seõ thaám vaøo haøi nhi ñang soáng baèng maùu thòt vaø caû taâm tö yù muoán cuûa mình.

            Nhöõng ngöôøi choàng cö xöû vôùi ngöôøi vôï mang thai, phaûi kính troïng, yeâu meán. Lôøi noùi soå saøng, cöû chæ hung baïo, daèn vaät, say söa, noùng giaän, khoâng phaûi laø caùch xöùng ñaùng ñeå aên ôû vôùi vôï mình khi coù thai. Caû hai phaûi lieâm khieát trung tín vôùi nhau baèng Bitich vaø caàu nguyeän lieân læ haèng ngaøy, söï bình an cuûa Chuùa Kitoâ seõ ngöï trò trong 2 ngöôøi vaø trong gia ñình.

            Baø meï coù con mang trong loøng daï cuûa mình, maø ngöôøi cha ñöùa beù laø ñöùa hoang ñaøng voâ traùch nhieäm. Caùc baø cöù yeân taâm vì haïnh phuùc cuûa caùc baø vaø ñöùa con vaãn ñöôïc Thieân Chuaù daønh cho traøn ñaày maø coøn dö thöøa nöõa. Caäy vaøo Thieân Chuùa hôn caäy vaøo ngöôøi ta. Caäy vaøo Thieân Chuùa quyeàn naêng nhö caây troàng beân suoái maùt, boán muøa sinh hoa keát traùi. Caäy vaøo ngöôøi ta nhö caây troàng treân caùt khoâ (Thaùnhvònh 1).  Thaùnh Augustinoâ, tieán só hoäi thaùnh, thaùnh Martin Porreøs thaønh Lima ñaõ naèm trong loøng nhöõng baø meï coâ ñôn nhö theá. Caùc baø coù bieát, Thaàn Khí tình yeâu cuûa Chuùa ñang bao phuû caùc baø. Kinh thaùnh noùi Thieân Chuùa khoâng ñieác ñaâu, ngaøi nghe tieáng khoùc cuûa treû thô. (Kn21:17).

Soùng gioù bieån ñôøi

            Ngaøy nay trong muoân vaøn gioâng toá gioù baõo cuûa theá gian, coäng vôùi teân ñaàu xoû cuûa toäi aùc laø Satan laáp loù ñaèng sau. Theá gian vaø quûi döõ (theá gian khoâng phaûi con ngöôøi ñang soáng treân traàn gian, maø söï xaáu söï aùc ñang hoaønh haønh) ñaõ vaø ñang huøa nhau phaù cuoäc hoân nhaân toát ñeïp cuûa nhaân loaïi. Chuùng ñang baøy nhieàu troø ñeå löøa bòp taâm trí con ngöôøi trong hoân nhaân. Chuùng nuùp döôùi nhieàu boä maët, chuùng aån hình döôùi moïi boä aùo: vaên nhaân, chính khaùch, giaùo só, tu só v.v. chuùng hoaït ñoäng trong nhieàu laõnh vöïc, chuùng duøng nhöõng töø ngöõ hoa myõ, keå caû vaên töø thaàn hoïc ñeå reo raéc Vaên hoùa Söï cheát, chuû ñích ñaùnh phaù hoân nhaân. Chuùng muoán phaù hoûng baûn chaát Tình Yeâu vaø muïc ñích Sinh con cuûa Taïo hoaù trong hoân nhaân. Nhöõng haønh ñoäng cuûa chuùng tuy döõ daèn, nhöng chæ laø söï loàng loän cuûa caùi ñuoâi con raén vöôøn ñiaï ñaøng ñaõ bò ñaïp giaäp ñaàu ñang chôø cheát.

            Vaên hoaù Söï Cheát - Culture of Death

            a - Sinh con ngoaøi hoân nhaân.

            Vaên hoùa Söï cheát noùi: Muïc ñích hoân nhaân laø sinh con, toâi töï do, toâi chaúng caàn ñích vôùi ñieåm gì maø toâi vaãn sinh con ñöôïc, nghóa laø toâi chaúng caàn coù hoân nhaân, toâi vaãn coù theå sinh con.

            Lyù luaän nhö vaäy, neân ñaõ coù nhieàu ñöùa con ngoaøi hoân nhaân. Sinh con ngoaøi hoân nhaân, laø sinh con ngoaøi Tình Yeâu, laø sinh con theo suùc caûm cuûa duïc tính giöõa nam nöõ. Vì theá, (neáu khoâng ñöôïc trôû vaøo trong Bítích), ñöùa con ñoù seõ laø gaùnh naëng cho nhöõng ngöôøi sinh ra noù. Ñaõ laø gaùnh naëng thì phaûi laøm gì?  Coù ba caùch:

            - Ñem cho noù ñi:  Vieän moà coâi.

            - Vöùt noù ñi:     Ñoáng raùc.

            - Gieát noù ñi:    Phaù thai.

Vaên hoùa Söï cheát beânh vöïc toäi aùc naøy. Nhöng ñöøng muø toái! Vì Hoa traùi tình yeâu laø traùi ngoït (Yn15:5). Hoa traùi xaùc thòt laø traùi ñaéng (Lc 6:43t).

Baøi 6

Sinh con: Nieàm vui hay Noãi khoù?

Vuõ Hoàng

Baûn chaát vaø Muïc ñích hoân nhaân

Hoân nhaân coâng giaùo coù hai ñieàu thieát yeáu:

1-Tình Yeâu, laø baûn chaát cuûa hoân nhaân (baøi 2)

2-Sinh Con, laø muïc ñích cuûa hoân nhaân (baøi 4).

Hai ñieàu naøy xuaát phaùt töø yù ñònh cuûa Thieân Chuùa khi Ngaøi baét ñaàu cuoäc taïo döïng. Vaø ñöôïc neân troïn haûo trong Chuùa Kitoâ Gieâsu phuïc sinh.

Sinh con ngoaøi Hoân nhaân

Hoâm nay nhieàu cuoäc hoân nhaân, keå caû hoân nhaân coâng giaùo ñang bò caûnh khoán ñoán, khoâng phaûi vì thieáu thoán vaät chaát, maø bôûi vì hai ngöôøi hoân phoái ñaõ ñi ra ngoaøi hai ñieàu thieát yeáu aáy. Chöa keå nhöõng cuoäc phoái hôïp nam nöõ khoâng do tình yeâu.

Nhieàu ñöùa con sinh ra do nhöõng cuoäc aân aùi duïc tính aáy ñaõ neân gaùnh naëng cho ngöôøi khoâng muoán noù ñöôïc sinh ra. Vì laø gaùnh naëng neân soá phaän cuûa chuùng theâ thaûm voâ cuøng.

a-      Cho noù ñi: Vieän moà coâi.

b-      b- Vöùt noù ñi: Ñoáng raùc.

c-      c- Gieát noù ñi: Phaù thai. Maø thuû phaïm laïi laø chính ngöôøi sinh thaønh ra noù.

Caùc haøi nhi yeáu ñuoái naøy chæ caâm laëng chòu ñöïng, khoâng theå töï keâu leân, khoâng ai theøm bieän hoä, khoâng ai theøm ñoaùi nhìn, noãi u uaát khoân cuøng.

Phaù thai

ÔÛ Saøigoøn, Vieätnam, chöa keå voâ soá treû em bò gieát ôû beänh vieän Töø Duõ vaø nhöõng nôi phaù thai khaùc, coøn coù moät khu ñoå raùc raát lôùn, baõi raùc Bình Höng Hoaø. Nhöõng coâng nhaân raùc moãi ngaøy tìm bôùi choïn löïa nhöõng thöù cuûa Saøigoøn thaûi ra ñeå mong moùt laïi caùi gì coù theå baùn laáy tieàn, nhö maûnh nhoâm, nhöïa beå, saét vuïn, ñoâi khi caû nhaãn vaøng nöõa. Trong nhöõng thöù tìm bôùi coù theå baùn ñöôïc coøn coù moät thöù, theo lôøi cuûa hoï, khoâng theå baùn nhöng raát quùi giaù, ñoù laø “xaùc caùc treû em sô sinh”. Nhöõng coâng nhaân naøy ñaõ traân troïng löôïm laáy caùc em, ñaët vaøo hoäp caây hay hoäp thieác, roài ñem choân caát töû teá. Hoï noùi caùc em thieâng laém.

Nhöõng xaùc treû sô sinh voâ toäi, nhöõng oan hoàn uoång töû naøy, khoâng phaûi chæ coù ôû Vieätnam, maø ñang coù ôû khaép caùc nôi treân theá giôùi. Toäi aùc ôû Myõ, ôû Phaùp, ôû Italy, ôû Nga, Trung coäng, Vieätnam cuõng theá thoâi.

            Phaàn nhöõng ñöùa treû xaáu soá naøy, neáu do cô may naøo ñoù maø coøn soáng ñöôïc, thì söï coâ ñôn vaát vöôûng ñaàu ñöôøng goùc phoá, söï vuøi giaäp cuûa xaõ hoäi lieân tieáp treân tuoåi thô, seõ haèn trong tim, laøm noù haän thuø ngöôøi sinh ra noù. Naêm 1979 trong traïi caûi taïo ‘Z30- C’ cuûa Vieâtcoäng ôû Haøm Taân, toâi gaëp moät em thieáu nieân buïi ñôøi, treân caùnh tay phaûi cuûa noù xaâm haøng chöõ (xin ghi nguyeân vaên) : “Haän ñaáng sinh thaønh chôi ñeùo ñeïp.”  Ñaây khoâng phaûi laø lôøi tuïc tóu, maø laø baûn tuyeân ngoân vieát treân da thòt, ñeå noùi thay nhöõng sinh maïng ñaõ bò gieát moät caùch oan uoång, hoaëc ñang soáng coâ ñôn laïc loõng khaép ngaû ñöôøng. Vaø cuõng laø lôøi tuyeân aùn treân löông taâm laõnh ñaïm cuûa nhöõng ngöôøi coù quyeàn coù theá, coù traùch nhieäm trong ñaïo ngoaøi ñôøi hoâm nay.

Khoâng muoán sinh con trong hoân nhaân

Hoân nhaân laø cuoäc haønh trình ñaày cam go. Ñaùm cöôùi chæ coù 1 ngaøy, nhöng hoân nhaân laø caû cuoäc ñôøi, Khoâng phaûi taát caû cuoäc ñôøi hoân nhaân ñeàu eâm ñeàm nhö tuaàn traêng maät. Trong 365 ngaøy cuûa trôøi ñaát chæ coù 3 thaùng muøa xuaân. Hoân nhaân cuõng coù nhöõng chu kyø nhö theá.

Cuoäc soáng hoân nhaân laø moät quùa trình lo aâu vaát vaû nhieàu hôn laø hoa töôi maät ngoït. Ngay caû vieäc sinh con, nieàm vui lôùn nhaát cuûa ñoâi vôï choàng, maø cuõng nhieàu noãi suy tö lo laéng. Coù nhöõng lo ngaïi chính ñaùng veà taâm lyù, veà theå lyù, veà kinh teá, veà nhaø ôû, veà vieäc laøm, veà söùc khoûe, veà tuoåi taùc laøm hoï baên khoaên. Vì theá hoï phaûi coù keá hoaïch ñieàu hoaø sinh saûn, hoaëc ngaên chaën vieäc sinh con, ñeå phuø hôïp vôùi nhöõng khoù khaên phaûi ñöông ñaàu trong cuoäc soáng.

Vieäc ngaên chaën sinh con trong theá giôùi ngaøy nay coù nhieàu caùch taân tieán cuûa y hoïc, coäng vaøo ñaàu oùc kinh teá cuûa thöông gia, vaø nhöõng khuyeán khích cuûa luaät phaùp, noù ñaõ vöôït qua laøn möùc luaân lyù ñaïo nghóa. Noù ñaõ thaønh moät thöù Vaên hoùa cuûa Söï Cheát. Löông taâm ngöôøi ta chai lì vôùi toäi aùc ñeán ñoä coi vieäc phaù thai laø moät quyeàn cuûa phuï nöõ treân thaân xaùc mình. (Al Gore vaø vôï ñaõ tuyeân boá nhö theá khi vaän ñoäng baáu cöû toång thoáng Myõ naêm 2000).

Ngaên chaën sinh con

Ngaên chaën sinh con coù nhieàu caùch, nhöng khoâng phaûi taát caû moïi caùch hôïp vôùi luaân lyù vaø ñaïo ñöùc. Ñieån hình nhö:

1.         Trieät saûn, Complete abstention. Sterilization.

2.         Khoâng cho xuaát tinh, Coitus reservatus.

3.         Xuaát tinh ngoaøi, Coitus interruptus.

4.         Bao cao xu. The contraceptive. Rubber Condom

5.         Voøng xoaén. Diaphramgs or Rings.

6.         Thuoác ñeå vaøo töû cung. Foam. Chemical contraceptives.

7.         Ñieàu hoaø kinh nguyeät. Birth control. Pills - Antibaby.

8.         Phaù thai.  Abortion.

            Phaù thai - phaù thai baèng baát cöù hình thöùc naøo cuõng laø gheâ tôûm, laø voâ ñaïo, laø saùt nhaân. Caùc ñoâi vôï choàng löông haûo, nhaát laø caùc vôï choàng tín höõu vaø caùc phuï nöõ coù ñöùc tin, phaûi loaïi tröø noù ra khoûi yù nghó cuûa mình.

Baùc só Bovet, muïc sö tin laønh, vieát trong cuoán saùch daïy hoân nhaân cuûa oâng moät caâu chung cho taát caû vieäc ngöøa thai nhö sau: “Everytime a contraceptive is used, one should ask oneself, Why?

Hoäi thaùnh vaø vieäc ngöøa thai

Hoäi thaùnh khuyeán khích vieäc sinh con vaø quan taâm ñeán keá hoaïch gia ñình (family planning), nhöng khoâng chaáp nhaän gieát maàm soáng con ngöôøi. Vì söï soáng laø Vinh Quang cuûa Thieân Chuùa.

Hoäi thaùnh, ngöôøi meï hieàn luoân nhìn ñeán nhöõng noãi khoù khaên cuûa con caùi mình, heát söùc quan taâm noãi öu tö cuûa moïi gia ñình. Hoäi thaùnh luoân mong öôùc caùc ñoâi vôï choàng thaät loøng trung thaønh vôùi nhau vaø heát loøng trung tín vôùi Chuùa.

Caùc thoâng ñieäp Humanae Vitae cuûa ÑTC Phaoloâ VI vaø Ñôøi soáng gia ñình cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II laø noãi loøng tha thieát khoân taû vôùi hoân nhaân. Tuøy hoaøn caûnh rieâng, hoäi thaùnh coù phöông phaùp ñeå giuùp caùc vôï choàng vöôït qua nhöõng lo aâu aùy naùy löông taâm trong vieäc choïn löïa sinh con, vaø coù nhöõng chæ daãn khaùc nhau trong toaø kín cuûa Bítích hoaø giaûi. Tuy nhieân, hoäi thaùnh cuõng coù 1 chæ daãn chung cho taát caû caùc ñoâi hoân nhaân, ñeå vöøa giöõ ñöôïc söï noàng aám trong vieäc chaên goái, maø vaãn coù theå traùnh sinh con, ñoù laø phöông phaùp Ogino Knauss.

Loøng anh em chôù coù xao xuyeán -Yn 14:1

Khoù khaên hoân nhaân trong vieäc sinh con vaø nuoâi daïy con caùi theo ñuùng luaät Chuùa laø moät kinh nghieäm raát cam go, vì theo ñöùc tin, trong theá gian naøy coøn coù nhöõng thaàn linh aùc quaùi choáng nghòch TC vaø choáng phaù hoân nhaân, chuùng ta laø con ngöôøi maùu thòt khoù maø ñöông ñaàu.(Ep 6:12). Cho neân hoäi thaùnh nhaán maïnh raèng, vaán ñeà chính trong hoân nhaân laø hai ngöôøi gaén boù vôùi nhau baèng tình yeâu tha thieát cuûa Chuùa Kitoâ trong caàu nguyeän vaø chòu Bítích. Vì nhöõng caùi chuùng ta lo laø nhöõng caùi chöa ñeán, khi noù ñeán coù theå khoâng lôùn nhö noãi lo cuûa mình, nhöõng caùi khoâng bieát ñeå lo tôùi laïi quùa khuûng khieáp, ñoù laø toäi vaø maõnh löïc cuûa toäi.

Chuùa Gieâsu Kitoâ laø Ñaáng xoùa toäi vaø laø Ñaáng chöõa laønh caùc veát thöông cuûa toäi. Chæ coù ngaøi môùi bieát ñöôïc töông lai, vì töông lai moïi ngöôøi ñeàu ôû trong baøn tay cuûa ngaøi. Chæ ngaøi môùi coù theå daãn ñoâi hoân nhaân böôùc ñi baèng an qua ñeâm toái, soùng gioù bieån ñôøi. Cho neân ngaøi ñaõ noùi vôùi chuùng ta lôøi yeâu thöông naøy: “Ñöøng sôï! Hôõi ñoaøn chieân nhoû beù!” Lc 12:32.

Nhöõng ngöôøi giuùp hoân nhaân

Nhöõng nhaø thaàn hoïc hoân nhaân, taâm lyù hoïc hoân nhaân, hoaëc giaùo lyù hoân nhaân, neáu muoán giuùp nhöõng ñoâi vôï choàng vöôït qua khoù khaên thì hoï phaûi thaáy raèng, choùp ñænh cuûa thaàn hoïc, taâm lyù hoïc, vaø giaùo lyù cuûa hoï laø Chuùa Kitoâ, vaø phaûi laøm cho ñoâi vôï choàng gaëuõp ñöôïc Chuùa Kitoâ Gieâsu. Neáu khoâng ñaït ñöôïc ñích ñieåm aáy, thì thaàn hoïc, taâm lyù hoïc hoaëc giaùo lyù cuûa hoï chæ laø “moät môù lyù thuyeát voâ tri roãng tuyeách”, chöa noùi coøn gaây roái theâm cho taâm trí nhöõng ñoâi hoân nhaân nghe hoï thuyeát phaùp nöõa.

Haïnh phuùc hoân nhaân theá gian ñang gaëp thaát baïi bôûi vì ñaõ loaïi Chuùa Kitoâ Gieâsu ra khoûi hoân nhaân.

Ñôøi soáng hoân nhaân cuûa moïi tín höõu neáu coù loøng troâng caäy vaøo Thieân Chuùa, Ngaøj seõ ra tay.

Seõ khoâng coù caâu traû lôøi chung cho caùc ñoâi vôï choàng, nhöng töøng ñoâi vôï choàng neáu bieát gaén boù vôùi Chuùa Kitoâ Gieâsu baèng caàu nguyeän vaø bítich, ngaøi seõ coù caùch lo lieäu rieâng cho hoï ñeán nôi ñeán choán, thích hôïp vôùi moâi tröôøng soáng, vôùi hoaøn caûnh rieâng cuûa 2 ngöôøi, theo löôøng ñöùc tin vaø theo caùch hoï ñoùn nhaän vaø tín nhieäm ngaøi theá naøo.

Vì “Ai troâng caäy vaøo Chuùa seõ khoâng phaûi tuûi hoå.” (Rm 5:5).

Gia Ñình Coâng Giaùo

Vuõ Hoàng

Gia ñình vaø Xaõ hoäi

Gia ñình laø ñôn vò nhoû nhaát vaø cô baûn nhaát cuûa xaõ hoäi. Gia ñình laø gaïch noái caùc theá heä. Gia ñình laøm neân neàn Vaên hoaù vaø Vaên minh cuûa daân toäc

 Leã baùi, gioã teát, cöôùi xin, tang cheá, toân ty treân döôùi, chaøo kinh, aên uoáng v.v. laø khôûi ñaàu cuûa neàn Vaên hoùa daân toäc. Nhöõng caùi ñoù xuaát phaùt töø maùi aám cuûa gia ñình.

Gia ñình coù tröôùc Chính quyeàn, vaø laøm neân söùc maïnh cuûa Quoác gia: Coâng nhaân, noâng gia, sinh vieân, thöông gia, linh muïc, toång thoáng, giaùo hoaøng, ñeàu xuaát thaân töø gia ñình.

Ñöùc Kitoâ Gieâsu xuoáng theá laøm ngöôøi, Ngaøi ñaõ xuoáng theá qua moät gia ñình, vaø Ngaøi soáng trong moät gia ñình, khoâng chæ moät ngaøy, maø suoát 30 naêm roài môùi ra ñi rao giaûng.

Gia ñình laø neàn taûng cuûa quoác gia, laø nôi chöùa ñöïng tình thöông cuûa nhaân loaïi: chaêm soùc treû thô, daïy doã thanh thieáu nieân, phuïng döôõng cho ngöôøi giaø.

Moät nöôùc coù nhieàu gia ñình toát, quoác gia höng thònh. Moät nöôùc coù nhieàu gia ñình ly tan, nguy cô suy vong ñaõ naèm saün. Naêm 1995 Tim McVeigh, teân khuûng boá ñaõ duøng 7000 caân thuoác noå phaù saäp toøa nhaø cuûa chính phuû Lieân Bang Myõ ôû Oklahoma, gieát 149 ngöôøi lôùn vaø 19 treû em, Veigh seõ bò töû hình vaøo thaùng 5 naêm 2001, caùc quan chöùc tö phaùp ñaõ cho Veigh 20 laàn cô hoäi ñeå aân haän vaø noùi lôøi xin loãi nhöõng gia ñình naïn nhaân, nhöng anh ta vaãn khoâng. Ñöôïc bieát töø thôøi nieân thieáu Veigh ñaõ phaûi soáng trong caûnh cha meï ly dò nhau.

Xaây döïng moät quoác gia huøng maïnh, khoâng chæ xaây döïng kinh teá quoác phoøng huøng maïnh, maø phaûi xaây döïng neàn moùng yeân vui hôïp nhaát cuûa gia ñình tröôùc ñaõ.

Gia ñình vaø Hoäi thaùnh

Ñöùc Gieâsu Kitoâ vaø Hoäi thaùnh nhö moät gia ñình, Ngaøi yeâu meán Hoäi thaùnh nhö hieàn theâ cuûa ngaøi (Ep5: 32). Coøn ñoái vôùi Hoäi thaùnh thì gia ñình laø moät Giaùo hoäi thu nhoû. (Lumen Gentium, Ch II).

Khi taïo döïng, Thieân Chuùa muoán cho loaøi ngöôøi ñoâng soá, ngaøi ñaõ ñaët neàn taûng nhaân loaïi treân moät gia ñình. Vaø Yaveâ Thieân Chuùa ñaõ döïng neân Eva, trao naøng vaøo tay Adam (Kn 2:18tt). Hoûa nguïc muoán phaù ñoå cuoäc taïo döïng neân chuùng ñaõ phaù söï hôïp nhaát cuûa gia ñình, chuùng ñaõ keùo gia ñình Adam Eva ra khoûi Thieân Chuùa. Nhöng loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa vaãn bao boïc nhaân gian, Ñöùc Gieâsu Con Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc sai ñeán ñaët laïi neàn moùng cuûa gia ñình baèng tình yeâu traùi tim chaûy maùu cuûa Ngaøi nôi thaäp giaù, (Yn2:1tt & Yn19:26-27,34). Ñöùc Kitoâ ñaõ keo dính hai vôï choàng laïi baèng tình yeâu cuûa Thaàn Khí, (Bítích), khoâng moät maõnh löïc naøo cuûa toái taêm coù theå phaân ly. (Mt19:5)

Coù moät sai laàm lôùn trong Giaùo lyù, khi daïy caùc em nhoû baøi hoïc nhö sau:

Hoûi, Baäc vôï choàng vaø baäc tu trì, baäc naøo troïng hôn? 

Thöa, Baäc tu trì troïng hôn, vì ngöôøi tu trì daâng troïn ñôøi mình ñeå chuyeân lo vieäc Chuùa, vaø phuïng söï anh em ñoàng loaïi. (Giaùo lyù Coâng Giaùo, trang 109, nhaø xuaát baûn Daân Chuùa, Gretna, LA 70053). Giaùo lyù naøy ñi ngöôïc vôùi Hieán Cheá Lumen Gentium cuûa Coâng ñoàng Vaticanoâ II vaø Toâng Huaán Christifideles Laici cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II. Vaø coøn ngöôïc vôùi Kinh Thaùnh nöõa. (Yn 2:1tt)

Gia ñình vaø xöù ñaïo

Nhieàu gia ñình tín höõu hoïp laïi laøm thaønh moät xöù ñaïo, vaø, xöù ñaïo ñöôïc thaønh laäp ñeå phuïc vuï caùc gia ñình. Ñaây laø Chaân Lyù töø Thaùnh Kinh. (Yn 13: 13t)

Sau bieán coá 30 thaùng 4 naêm 1975, Hoa Kyø laø nôi ñoâng soá ngöôøi Vieät muoán ñeán tò naïn, nhieàu linh muïc Vieätnam ñöùng ra nhôø caùc hoäi thieän nguyeän baûo laõnh cho giaùo daân ñeán ñònh cö taïi khu vöïc cuûa mình, ñeå coù theå laäp xöù ñaïo. Xöù ñaïo ñöôïc thaønh hình laø do söï quy tuï ñoâng ñaûo caùc gia ñình giaùo daân xung quanh moät linh muïc, maø Chuùa Gieâsu Thaùnh Theå laø trung taâm.

Khoâng coù giaùo daân thì khoâng coù cha xöù, Ngöôøi ñöùng moät mình giöõa ñoàng coû meânh moâng maø khoâng coù laáy moät con cöøu laøm sao goïi laø keû chaên chieân. Ngöôïc laïi, giaùo daân ñoâng ñaûo maø khoâng coù linh muïc, thì gioáng “nhö chieân cöøu khoâng ngöôøi chaên daét”, vaø hoï seõ ñoùi khaùt löông thöïc, vì khoâng coù Bítích.

Xaây döïng moät xöù ñaïo, khoâng chæ xaây nhaø thôø to lôùn, nhaø xöù khang trang, quí chöùc leân xuoáng, hoäi ñoaøn taáp naäp, leã laïc linh ñình, tuy nhöõng caùi ñoù caàn cho moät toå chöùc traàn theá, nhöng xöù ñaïo maø chæ coù theá thì seõ trôû thaønh moät cô caáu cuûa taäp ñoaøn cai trò, phaûn Tin Möøng. Vieäc naøy xaûy ra raát nhieàu ôû caùc xöù ñaïo Vieätnam, quoác noäi cuõng nhö haûi ngoaïi.

Ñöùc Gieâsu boû trôøi xuoáng chæ ñeå phuïc vuï. (Mt20:27-28). Giaùo xöù laø caên nhaø môû roäng ñoùn tieáp moïi ngöôøi vaø phuïc vuï moïi ngöôøi. (Christifideles Laici, Ch.27; John Paul II, 1988). Moät xöù ñaïo bình an laø Linh muïc giaùo daân gaén boù vôùi nhau trong loøng Meán, lieân keát nhau nhö chi theå moät thaân mình maø ñaàu laø Chuùa Gieâsu, Ñaáng hieän dieän giöõa coäng ñoaøn.

Moät xöù ñaïo laø nôi coù vò muïc töû luoân thao thöùc tìm kieám caùc linh hoàn ñau khoå taát baït, (Lc15:4b). Truøm tröôûng, chöùc vieäc, laø ngöôøi coäng taùc muïc vuï: giuùp ñôõ ngöôøi ñau yeáu hoaïn naïn, an uûi ngöôøi gaëp khoù nguy hoàn xaùc, môû roäng cöûa ñoùn tieáp döï toøng, taïo ñieàu kieän deã daøng cho vieäc hoïc giaùo lyù, vieäc xöng toäi, röôùc leã, vaø nhaän laõnh caùc Bítích..

Xöù ñaïo laø “gieáng nöôùc cuûa thoân xoùm”, (Christifideles Laici Ch27); Nöôùc laø Chuùa Kitoâ Thaùnh Theå; (Yn 4:1tt; 7:37-39). Linh muïc vaø giaùo daân moãi Chuùa nhaät hoïp nhau laïi, laáy Lôøi Chuùa chia seû naâng ñôõ nhau, roài cuøng aên moät baùnh, cuøng uoáng moät cheùn, cuøng nhau ñaët muoân vaøn khoù khaên gai löûa cuûa gia ñình cuûa xöù ñaïo leân baøn thôø nhö cuûa leã soáng ñoäng daâng leân Thieân Chuùa.

Nôi “Gieáng nöôùc” ñoù khoâng chæ caùc gia ñình tín höõu, maø ai ai trong loái xoùm cuõng ñöôïc môøi ñeán gaëp gôõ Chuùa Kitoâ, ñeå hoï ñöôïc uoáng nöôùc nôi nguoàn suoái Cöùu Ñoä

Taát caû ban haønh giaùo, caùc quùi chöùc, caùc hoäi ñoaøn trong giaùo xöù ñöôïc laäp ra khoâng phaûi ñeå thaønh moät thöù trieàu ñình cuûa cha xöù, hoaëc moät thöù ban beä trình dieãn nhöõng ngaøy leã lôùn, cuõng khoâng phaûi laø nhöõng coâng chöùc ngoài thu tieàn caáp giaáy, maø laø nhöõng keû xaû thaân tình nguyeän phuïc vuï. Neáu khoâng, xöù ñaïo seõ trôû thaønh moät hoäi AÙi Höõu, chæ bieát lo cho nhuõng hoäi vieân ñoùng goùp, ai khoâng ñoùng goùp thì ngöôøi aáy laø ngoaïi nhaân.

Cha xöù vaø caùc linh muïc trong xöù phaûi coù taám loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Gieâsu, (Mc 6:34). Thoån thöùc ngaøy ñeâm vôùi noãi ñau hoàn xaùc cuûa con chieân.

 Khi vò cha xöù khoâng laø quan cai trò treân giaùo daân, maø laø vò chuû chaên ngaøy ñeâm chæ bieát lo cho con chieân. Khi caùc gia ñình trong xöù ñaïo bieát gaén boù vôùi nhau trong loøng Meán, thì Chuùa Gieâsu coù ôû ñoù, giöõa moïi ngöôøi. Luùc aáy moïi gia ñình seõ haêm hôû quy tuï quanh chuû chieân; vaø luùc aáy khoâng chæ tieàn baïc, maø caû maïng soáng hoï cuõng hieán daâng cho Chuùa vaø coäng ñoaøn.

Gia ñình laø Men, laø Muoái

Moïi ngöôøi qua laïi ñeàu troâng thaáy ngoâi thaùnh ñöôøng khang trang beà theá, nhöng theá gian chæ nhaän bieát Chuùa Kitoâ qua nhöõng thaønh vieân gia ñình tín höõu soáng chung vôùi hoï trong xaõ hoäi, bôûi vì chính nhöõng thaønh vieân gia ñình seõ (phaûi) laø men laø muoái laø aùnh saùng cuûa Chuùa Kitoâ cho khaép theá gian, roài theá gian nhìn caùch soáng thöông yeâu cuûa hoï, ngöôøi ta môùi tìm ñeán nhaø thôø ñeán xöù ñaïo gia nhaäp Hoäi thaùnh. Ñeå caùc gia ñình trôû thaønh men thaønh muoái giöõa ñôøi, laø nhieäm vuï cuûa cha sôû, cuûa caùc baäc tröôûng thöôïng trong xöù ñaïo, baäc laøm cha meï, nhöng laïi khoâng phaûi baèng taøi naêng cuûa caùc vò aáy, maø baèng nguoàn maïch hoï laáy töø Chuùa Kitoâ.

Gia Ñình vaø Chuùa Kitoâ

Haïnh phuùc ñích thaät cuûa gia ñình chæ goàm trong 3 yeáu toá naøy: Bình an, Vui möøng, vaø Yeâu meán. Caùi baát haïnh nhaát cuûa gia ñình laø toân thôø Tieàn Baïc.

Theá nhöng ba yeáu toá haïnh phuùc treân, khoâng thuoäc veà ngöôøi, vaø cuõng khoâng theå tìm thaáy nôi traàn gian naøy, maø noù thuoäc veà Thieân Chuùa. Coøn caùi baát haïnh, töùc laø Tieàn Baïc, laïi vöøa taàm tay moïi ngöôøi, vaø caû theá gian ñang lao vaøo tìm kieám.

Cho neân gia ñình muoán coù haïnh phuùc ñích thaät phaûi raát caàn Chuùa Gieâsu. Chuùa Gieâsu laø neàn taûng cuûa söï Bình An, Vui Möøng vaø Yeâu Thöông. Haïnh phuùc gia ñình phaûi dìm vaøo trong Chuùa Kitoâ, cho neân gia ñình raát caàn Bítích. Chòu Bítích laø ñem Chuùa Gieâsu vaøo trong gia ñình. Chuùa Gieâsu soáng giöõa gia ñình, soáng chung vôùi gia ñình vaø Ngaøi laøm chuû gia ñình. Gia ñình tín höõu khaùc vôùi moïi gia ñình treân theá gian laø toân vinh Chuùa Gieâsu vaø ñeå Ngaøi laøm chuû. Gia ñình theo caùch theá gian thì oâng boá laøm chuû, hoaëc baø meï laøm chuû, hoaëc ñöùa con lôùn laøm chuû, cho neân thöôøng xaûy ra moãi ngöôøi moät yù, hoaëc yù ngöôøi naøy ñaøn aùp yù ngöôøi kia. Ai laø ngöôøi coù tieàn lo ñöôïc cho gia ñình thì yù ngöôøi ñoù ñöôïc toân troïng nhaát, cuoái cuøng tieàn laøm chuû. (Xem Lc 16-13). Tieàn baïc laø ñaàu moái söï phaân hoaù vaø laø cha söï kieâu caêng. Söï phaân hoaù, söï kieâu caêng thuoäc veà ma quæ.

Gia ñình haïnh phuùc laø gia ñình thuoäc veà Chuùa Kitoâ, luùc hai ngöôøi nam nöõ noùi leân lôøi höùa hoân nhaân vaø trao nhau nhaãn cöôùi, laø luùc hoï laøm Bítích cho nhau. Laøm Bítích laø ñoùn môøi Chuùa Gieâsu vaøo cuoäc ñôøi hoân nhaân cuûa hoï. Khi hoï noùi lôøi höùa vaø trao nhaãn cho nhau laø luùc Chuùa Gieâsu baûo hieåm tình yeâu cuûa hoï baèng tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, Ngaøi laøm traùi tim hai ngöôøi neân moät vôùi nhau trong Traùi tim cuûa Ngaøi, hoï seõ soáng sung tuùc suoát ñôøi, sinh saûn vaø nuoâi daïy con caùi, trong söï Baèng yeân, Vui möøng, vaø Yeâu meán cuûaThieân Chuùa.

Söï soáng coøn cuûa gia ñình tín höõu laø Bítích, Lôøi Chuùa vaø Caàu nguyeän. Gia ñình naøo khoâng chòu Bítích, luoân boû leã Chuùa nhaät, vaø khoâng Caàu nguyeän, duø tieàn baïc coù ñeám khoâng heát, söï raïn nöùt ñaõ baét ñaàu.

Giaùo lyù Hoân Nhaân

Vuõ Hoàng

                         

Phaàn I: Giaùo lyù laø gì ?

Theo ñònh nghóa cuûa töï ñieån Baùch Khoa ‘The World Book Encyclopedia‘ thì Giaùo Lyù laø moät heä thoáng nhöõng caâu Hoûi vaø Thöa duøng ñeå daïy doã veà ñaïo trong nhöõng giaùo hoäi cuûa ngöôøi Kitoâ. - Catechism: A system of questions and answers used for religious instructions in Christian churches.

Ñònh nghóa naøy ñaõ döïa vaøo caùc saùch giaùo lyù theá kyû thöù 16 cuûa Martin Luther, John Calvin, hoaëc cuûa coâng ñoàng Tridentinoâ. Rieâng coâng giaùo, thaùnh Giaùo hoaøng Pioâ thöù V (1504-1572) ñaõ soaïn cho Hoäi thaùnh moät saùch Giaùo lyù goïi laø Tridentine Catechism. Cuøng vôùi saùch Giaùo lyù naøy, Ñöùc thaùnh cha Pioâ V ñaõ soaïn saùch Giôø Kinh Nguyeän cho caùc linh muïc coâng giaùo nöõa.

Gaàn ñaây sau Vatican II, coù moät saùch Giaùo Lyù soaïn chung cho Hoäi thaùnh toaøn caàu, ÑTC Gioan Phaoloâ ñònh nghóa Giaùo lyù nhö sau: “Giaùo lyù laø nhöõng ñieàu vieát veà maàu nhieäm Thieân Chuùa; YÙ ñònh cöùu ñoä cuûa Ngöôøi, maø Trung Taâm laø Chuùa Gieâsu Kitoâ. Giaùo lyù ñöôïc soi saùng bôûi Thaùnh kinh, Thaùnh truyeàn vaø Huaán quyeàn cuûa Hoäi thaùnh”. (Toâng Hieán Fidei Depositum, 11/10/1992)

Nhö vaäy Giaùo lyù laø toùm taét Thaùnh Kinh vaø Thaùnh truyeàn. Noùi roõ hôn, Giaùo lyù khoâng theá naøo ra ngoaøi Thaùnh kinh, Thaùnh truyeàn. Maët khaùc Giaùo lyù cuõng khoâng theå ra ngoaøi huaán quyeàn Hoäi Thaùnh. Xin phaân bieät huaán quyeàn hoäi thaùnh vôùi nhöõng lôøi daïy theo yù kieán rieâng cuûa moät soá linh muïc hoaëc giaùm muïc.

Moät ví duï cuï theå: Saùch Giaùo lyù Hoân nhaân tieáng Vieät ôû Seattle, phaùt haønh naêm 1993, trang 13, coù caâu: “Bí tích Hoân phoái laø moät nghi thöùc cao troïng ñeå baûo veä phaåm giaù ngöôøi vôï ngang vôùi phaåm giaù ngöôøi choàng.”

Toaøn boä caâu ñònh nghóa treân hoaøn toaøn sai laïc, khoâng ñuùng vôùi Thaùnh Kinh vaø Thaùnh truyeàn. Caùi sai thöù nhaát: Hoäi thaùnh khoâng bao giôø tuyeân boá Bítích laø moät nghi thöùc caû. AÙo daøi khaên ñoùng, chieâng troáng, nieäm höông, trong leã Giao thöøa laø moät nghi thöùc, maø coù theå noùi laø moät nghi thöùc cao troïng ñoái vôùi daân toäc. Ngay caû trong ñaïo coâng giaùo, cuõng coù nghi thöùc nhö baùi quøi, xoâng höông, v.v. ñoù laø nhöõng nghi thöùc phuïng vuï. Nhöng Thaùnh Theå laø Bítích. Moät thaùnh leã vì hoaøn caûnh coù theå giaûm bôùt moät soá nghi thöùc phuïng vuï, nhöng tuyeät ñoái khoâng theå loaïi boû Thaùnh theå. Neáu trong thaùnh leã khoâng coù Thaùnh Theå cho duø nghi thöùc phuïng vuï coù lôùn ñeán maáy, duø giaùm muïc coù maëc aùo leã loùng laùnh, linh muïc ñoàng teá nghieâm trang nhòp nhaøng, ca ñoaøn haùt hay nhö thieân thaàn, thì roát cuoäc cuõng chæ laø nhöõng nghi thöùc voâ tri; bôûi vì leã xong laø bay hôi, khoâng coøn ñeå laïi moät ích lôïi thaàn thieâng gì trong taâm hoàn, nghóa laø khoâng laøm cho ngöôøi döï leã gaëp ñöôïc Chuùa Kitoâ Gieâsu Ñaáng Cöùu Ñoä cuûa mình.

Caùi sai thöù hai: “Nghi thöùc ñeå baûo veä phaåm giaù ngöôøi vôï ngang vôùi phaåm giaù ngöôøi choàng”, caâu noùi thaät mô hoà.  Bítich khoâng phaûi laø luaät baûo veä quyeàn lôïi phuï nöõ. Maët khaùc, luaät hoaëc nghi thöùc, töï noù khoâng coù quyeàn naêng gì caû. Luaät ban haønh maø nhaø tuø vaãn phaûi xaây leân ñeå nhoát nhöõng keû phaïm luaät. Nhöng Bí tích thì töï coù quyeàn naêng laøm cho ngöôøi chòu Bí tích ñoåi môùi taâm hoàn, ñoåi môùi cuoäc ñôøi.

Giaùo lyù xuaát phaùt töø Thaùnh kinh, ñöôïc boå tuùc bôûi Thaùnh truyeàn, (boå tuùc khoâng coù nghóa laø Thaùnh kinh thieáu soùt, maø laø nhöõng lôøi daïy cuûa caùc toâng ñoà veà Chuùa Kitoâ truyeàn laïi cho Hoäi thaùnh), Hoäi thaùnh laø ngöôøi ñöôïc Chuùa Kitoâ Gieâsu ban quyeàn ñi rao giaûng Giaùo lyù aáy khaép theá gian; Vaø Chuùa Thaùnh Thaàn laø nguoàn soi saùng Giaùo lyù.

Taát caû Thaùnh kinh vaø Thaùnh truyeàn chæ quy veà moät Chuùa Kitoâ Gieâsu Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi, ñaõ cheát vaø soáng laïi, hoâm nay Ngaøi laø Cöùu Chuùa cuûa nhaân loaïi. Töø tình yeâu cuûa Con ngöôøi Gieâsu laø Chuùa naøy, Hoäi thaùnh môùi coù Giaùo lyù.

Huaán quyeàn cuûa Hoäi thaùnh, laø quyeàn Chuùa Gieâsu trao cho caùc thaùnh toâng ñoà vaø caùc ngöôøi keá vò cho ñeán taän theá, quyeàn ñoù laø Rao Giaûng vaø Laøm Chöùng cho Chuùa Kitoâ Gieâsu. Vì theá nhieäm vuï cuûa caùc linh muïc laø daïy giaùo lyù.  Raát nhieàu linh muïc (Vieätnam) leân toaø giaûng khoâng noùi gì veà Chuùa Gieâsu, chæ thích giaûng luaân lyù, khuyeân ngöôøi ta laøm caùi naøy, traùch moùc ngöôøi ta khoâng giöõ luaät kia, hoaëc duøng Lôøi Chuùa ñeå coù lôïi cho coâng vieäc mình ñang muoán thöïc hieän, laøm cho ngöôøi nghe raát khoù chòu, maát bình an. Theá nhöng caùc linh muïc ñoù cöù töôûng laø ñang thi haønh huaán quyeàn cuûa Hoäi thaùnh.

Hoäi thaùnh khoâng giaûng luaân lyù, khoâng giaûng ñaïo ñöùc theo caùch theá gian. Hoäi thaùnh giô Chuùa Gieâsu leân cao cho moïi ngöôøi chieâm ngöôõng vaø ñoùn nhaän, vì töø nôi Chuùa Gieâsu phuïc sinh nhaân loaïi ñöôïc ñoåi môùi vaø coù ñaày ñuû moïi söï toát laønh.

Giaùo lyù vaø Thaàn hoïc

 “Ñöøng ñeå ai laáy lôøi ba hoa roãng tuyeách maø  löøa doái anh em.” (Ep 5:6).

Taát caû caùc chöông trình huaán luyeän cho caùc nam tu só ñeå laõnh chöùc vuï linh muïc, duø cho coù mang teân laø Thaàn hoïc, Trieát hoïc, Luaân lyù hoïc gì chaêng nöõa, cuõng chæ qui veà moät Giaùo lyù laáy töø Thaùnh kinh vaø Thaùnh truyeàn. Bôûi vì töø Chuùa Kitoâ thì môùi naûy sinh ra Thaàn hoïc, chôù khoâng phaûi nhôø Thaàn hoïc maø ngöôøi ta khaùm phaù ñöôïc Chuùa Kitoâ. Vì theá neáu nhöõng Thaàn hoïc Trieát hoïc cao xa treân, maø khoâng laøm cho ngöôøi ta hieåu bieát veà Chuùa Gieâsu ñeå yeâu meán Ngaøi, thì noù cuûng chæ laø moät nieàm töï haøo haõo.

Coù moät ñieàu chuùng ta, tín höõu neân nhaän dieän roõ raøng ñoù laø: Thaàn hoïc khoâng phaûi laø Tin Möøng, Thaàn hoïc cuõng phaûi laø Ñöùc Tin.

Theá maø hieän nay theá giôùi coøn ñang coù nhöõng thöù Thaàn hoïc laøm cho ngöôøi ta xa caùch Thieân Chuùa nhö: Thaàn hoïc Giaûi phoùng, Thaàn hoïc AÙ Chaâu, vaø hoâm nay taïi Vieät nam laïi coù thöù ‘Thaàn hoïc gian xaûo löôn leïo’ cuûa nhoùm “linh muïc quoác doanh” ñoù laø: Thaàn hoïc Vieät nam. Nhoùm naøy maäp môø ñöa Ñöùc Tin vaøo phuïc vuï Ñaûng CS, hoï lyù luaän raèng: “Tröôùc khi baïn laø ngöôøi Coâng giaùo baïn ñaõ laø ngöôøi Vieät nam”. Caâu naøy aùm chæ, cho duø baïn coù laø ngöôøi coâng giaùo, baïn coù yeâu Chuùa yeâu ñaïo cuûa baïn theá naøo ñi nöõa thì baïn cuõng phaûi yeâu toå quoác, yeâu daân toäc Vieät nam tröôùc ñaõ. Toå quoác laø öu tieân moät, Chuùa laø soá 2. Bôûi vì theo CSVN thì “Vieät nam, Toå quoác, Daân toäc” luoân ñoàng nghóa vôùi “Xaõ hoäi Chuû nghiaõ”. Vaø neáu baïn yeâu Toå quoác, yeâu Daân toäc, yeâu nöôùc Vieät nam, töùc laø baïn yeâu Xaõ hoäi Chuû nghóa, yeâu Ñaûng CS. Teä haïi hôn nöõa, thöù thaàn hoïc phaûn ñaïo naøy ñaõ ñöôïc tieáp tay bôûi moät soá linh muïc Vieät taïi haûi ngoaïi. (Xem NS Daân Chuùa thaùng 4/98, soá 254, trang 4).

Nhöõng ngöôøi linh muïc vôùi caùi thaàn hoïc aáu tró naøy, maø Kinh thaùnh goïi laø haïng Thôï Gian (xem 2Cor 11: 13-14), hoï ñaõ khoâng bieát, hoaëc coá yù phuû nhaän Ôn Taïo thaønh vaø Ôn Cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa. Chính hoï laø nhöõng ngöôøi ñöôïc nuoâi naáng, daïy doã, ñeå rao giaûng Tin Möøng, maø lôøi noùi vieäc laøm cuûa hoï laïi phaûn nghòch vôùi Tin Möøng. Khi ñöa ra caùi chieâu baøi “Tröôùc khi baïn laø ngöôøi coâng giaùo, baïn ñaõ laø ngöôøi Vieät nam”, neáu khoâng noùi laø hoï bòp bôïm, thì phaûi noùi laø hoï quùa doát, bôûi vì hoï ñem Ñöùc Tin toân giaùo moät laõnh vöïc thaàn thieâng vónh cöûu, so saùnh vôùi con ngöôøi laø thuï taïo nay coøn mai maát. Chaúng leõ caùc linh muïc aáy ñaõ queân maát nhöõng lôøi naøy cuûa Thaùnh Kinh.

            1- Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc, saùch ngoân söù Yeâreâmia, Yaveâ Thieân Chuùa noùi: “Tröôùc khi Ta naén ngöôi trong buïng meï, Ta ñaõ bieát ngöôi.” (Yr 1: 5a).

            2- Kinh Thaùnh Taân Öôùc, thö EÂpheâsoâ vieát: “Bôûi chöng Thieân Chuùa ñaõ choïn ta trong Ñöùc Kitoâ Gieâsu töø tröôùc taïo thieân laäp ñòa.” (Ep 1: 4-5).

            3- Kinh Thaùnh Taân Öôùc, thö Galata vieát: “Ai ñaõ ñöôïc thanh taåy trong Ñöùc Kitoâ, thì ñaõ ñöôïc maëc laáy Ñöùc Kitoâ. Khoâng coøn Do thaùi hay Hy laïp; khoâng coøn noâ leä hay töï do, khoâng coøn Nam hay Nöõ; vì taát caû anh em laø moät trong Ñöùc Kitoâ Gieâsu.” (Gal 3: 28).

            Vaäy tröôùc khi caùc caùc nhaø thaàn hoïc aáy ñöôïc laø moät haït buïi ñeå thaønh moät con ngöôøi trong buïng meï, thì caùc vò aáy laø ngöôøi nöôùc naøo? Khoâng ai bieát. Nhöng chaéc chaén caùc vò aáy ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa “bieát ñeán” vaø ñöôïc loøng thöông cuûa Ngöôøi tieàn ñònh cho caùc vò aáy laøm con cuûa Chuùa, vaø laø ngöôøi Vieät nam trong Chuùa Kitoâ Gieâsu. Moät linh muïc trong nhoùm quoác doanh ôû Vieätnam ñaõ ñaäu baèng tieán só söû hoïc ôû Sorbone, chaúng leõ vò ñoù laïi khoâng bieát nöôùc Vieät nam ta khoâng laäp quoác töø thuôû ñôøi ñôøi, maø chæ môùi laäp quoác treân 4000 ngaøn naêm nay.

Hôn nöõa caùc linh muïc quoác doanh ñeàu phaûi bieát raèng: taát caû nhöõng ai ñöôïc chòu Thanh taåy thì ñaõ trôû thaønh chi theå trong Thaân Mình cuûa Ñöùc Kitoâ. Vì theá trong Chuùa Gieâsu, khoâng coù tröôùc khi, sau khi, khoâng coøn phaân caùch laø ngöôøi Vieät hay Taøu, ngöôøi Nga, hay Myõ, maø laø taát caû neân moät (1) trong Chuùa Kitoâ. Giaùo lyù laø theá, Thaàn hoïc laø theá, vaø coøn moät ñieàu raát quan troïng: Loøng Meán cuõng laø theá ñoù.

Cuoán giaùo lyù ñaàu tieân

Cuoán giaùo lyù ñaàu tieân vaø caên baûn Ñöùc tin cuûa hoäi thaùnh coâng giaùo laø Kinh Tin Kính. Hoâm nay cho duø coù vieát ra nhieàu saùch giaùo lyù baèng nhieàu thöù tieáng, cuõng khoâng theå ñi ra ngoaøi giaùo lyù Kinh Tin Kính. Vaø Kinh Tin Kính maõi maõi laø caên baûn Ñöùc tin cuûa moïi keû tin vaøo Chuùa Kitoâ Gieâsu vaø Ôn cöùu ñoä cuûa Ngaøi, cho ñeán taän theá.

Giaùo Lyù Hoân Nhaân - II

Vuõ Hoàng

Chuùa Kitoâ Gieâsu laø neàn taûng Giaùolyù

Hoïc giaùo lyù chuùng ta hoïc gì? Neáu xaùc tín Chuùa Kitoâ laø neàn taûng cuûa giaùo lyù, maø söï thaät phaûi laø nhö vaäy, thì khi hoïc giaùo lyù laø chuùng ta hoïc veà Chuùa Gieâsu.

Nhöõng baøi Giaùo lyù laáy ôû ñaâu? Ngaøy sô khai cuûa Hoäi thaùnh, Giaùo lyù xuaát phaùt töø lôøi rao giaûng vaø chöùng nhaân cuûa caùc thaùnh toâng ñoà, caùc ngaøi laø nhöõng ngöôøi ñaõ soáng, ñöôïc nghe Lôøi cuûa Con Thieân Chuùa, vaø chöùng kieán söï cheát vaø phuïc sinh cuûa Ñöùc Gieâsu; Sau khi Chuùa veà trôøi, caùc ngaøi baét ñaàu rao giaûng cho moïi ngöôøi nhöõng Giaùo lyù, maét thaáy tai nghe veà söï cheát vaø phuïc sinh cuûa Ñöùc Kitoâ, ñeå ai nghe lôøi thì ñöôïc ôn phuùc Cöùu ñoä.

      Thaùnh Yoan toâng ñoà ñònh nghóa Giaùolyù nhö theá naøy:

“Ñieàu chuùng toâi ñaõ töøng nghe;

Ñieàu chuùng toâi ñaõ töøng thaáy taän maét;

Ñieàu maø chuùng toâi ñaõ suy nghieäm trong loøng;

Ñieàu maø tay chuùng toâi ñaõ rôø ñeán veà Lôøi Söï Soáng (laø Ñöùc Kitoâ Gieâsu); thì chuùng toâi loan baùo cho anh em.”    (1Yn 1:1-3).

Vì theá, giaùo lyù khoâng phaûi moät lyù thuyeát ñaïo ñöùc laáy trong saùch caùc baäc hieàn nhaân quaân töû theá gian, khoâng phaûi laø baûn ghi nhöõng leà luaät buoäc phaûi giöõ caùi naøy, hoaëc caám khoâng ñöôïc laøm caùi kia ñeå khoûi phaïm toäi, cuõng khoâng phaûi nhöõng ñieàu hoïc veà tu ñöùc ñeå ñöôïc neân thaùnh, maø Giaùo lyù laø nhöõng ñieàu maét thaáy, tai nghe, vaø loøng trí chòu laáy: “Chuùa Gieâsu”. Qua Chuùa Gieâsu, ngöôøi hoïc Giaùo lyù gaëp ñöôïc Thieân Chuùa, ñöôïc moïi ñaïo ñöùc thaùnh thieän, khoâng phaûi cuûa con ngöôøi maø laø cuûa Thieân Chuùa, vaø nhôø ñoù ñöôïc trôû thaønh con caùi cuûa ôn Cöùu Ñoä.

Cho neân baøi giaûng ñaàu tieân cuûa thaùnh Pheâroâ ñaõ coù moät höôùng ñi döùt khoaùt. Khi daân chuùng hoûi Pheâroâ vaø caùc toâng ñoà raèng: “Chuùng toâi phaûi laøm gì, anh em ôi?” Pheâroâ baûo hoï: “Haõy hoái caûi vaø chòu thanh taåy nhaân Danh Chuùa Kitoâ Gieâsu.” (Cv 2:37-38). Lôøi giaûng naøy, chuùng ta thaáy khaùc haún vôùi baøi giaûng luaân lyù cuûa Yoan taåy giaû, trong Luca 3:10-14.

 Nhöõng theá kyû tieáp sau caùc toâng ñoà, Hoäi thaùnh ñaõ rao giaûng vaø daïy giaùo lyù döïa vaøo Thaùnh Kinh vaø Thaùnh truyeàn; vaø ngaøy hoâm nay, caùc thaùnh leã Chuùa nhaät treân toaøn caàu, sau nhöõng baøi ñoïc trích töø Thaùnh Kinh roài môùi ñeán baøi giaûng cuûa linh muïc, neân moãi baøi giaûng phaûi laø moät baøi Giaùo lyù döïa vaøo Thaùnh kinh, ñem Chuùa Gieâsu ñeán cho tín höõu, roài höôùng daãn ngöôøi tham döï thaùnh leã ñeán chòu laáy Chuùa Gieâsu trong tieäc Thaùnh theå. Nhöng treân thöïc teá caùc linh muïc trong baøi giaûng coù laøm nhieäm vuï aáy khoâng thì tuøy caùc ngaøi.

Thaùnh kinh vaø Thaùnh truyeàn

Taát caû Thaùnh kinh vaø Thaùnh truyeàn ñeàu quy veà moät Chuùa Gieâsu Kitoâ. Taát caû phuïng vuï thaùnh cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo chæ quy veà muïc ñích cho ngöôøi ta gaëp ñöôïc Chuùa Gieâsu.

Töø Chuùa Gieâsu moïi ngöôøi ñöôïc chòu laáy ñaïo ñöùc, thaùnh thieän, bieát aên ôû nhaân aùi vôùi nhau, ñöôïc ôn tha thöù toäi loãi vaø ôn bieán ñoåi ñôøi soáng trôû thaønh toát laønh, khoâng phaûi toát laønh nhö caùch aên ngay ôû laønh theá gian, maø troïn laønh nhö Thieân Chuùa. Thaät khoâng ai daùm mô töôûng, vì quùa trí quùa söùc cuûa loaøi ngöôøi; nhöng haõy nghe Ñöùc Gieâsu noùi vôùi chuùng ta caâu naøy: “Anh em haõy neân troïn laønh nhö Cha anh em ôû treân trôøi laø Ñaáng troïn laønh.” (Mt 5: 48).

Ai maø daùm toát laønh nhö Thieân Chuùa? Khoâng ai. Moät ngöôøi cuõng khoâng. Nhöng trong Chuùa Gieâsu, keû hoïc vaø ngöôøi daïy Giaùo lyù tuøy theo löôøng Ñöùc tin, loøng saùm hoái vaø taâm hoàn khieâm toán, maø ñöôïc Chuùa ban bao nhieâu laø theo yù Ngaøi. Vì vaäy, Giaùo lyù khoâng phaûi chæ laø vieäc hoïc kinh saùch ñaïo ñöùc nhö ngöôøi ta thöôûng nghó, maø laø moät ôn ñoåi ñôøi ñeå ñi veà nguoàn aân suûng doài daøo cuûa Thaàn Khí Thieân Chuùa.

Coù maáy thöù Giaùo lyù

Chuùa Gieâsu laø neàn taûng giaùo lyù, neân Hoäi thaùnh coâng giaùo chæ coù moät Giaùo lyù duy nhaát; vì hoäi thaùnh chæ coù moät Chuùa, moät Ñöùc tin, moät Pheùp röûa (Ep 4:5). Giaùo lyù Xöng toäi, Röôùc leã laàn ñaàu, Theâm söùc, Taân toøng, Hoân nhaân, ngay caû giaùo lyù laøm Linh muïc nhö thaàn hoïc, trieát hoïc v.v., cuõng chæ laø moät Giaùo lyù qui veà Chuùa Gieâsu.

Giaùo lyù Hoân nhaân

Nhieàu ngöôøi trong ñoù coù caû giaùo só töôûng Giaùo lyù hoân nhaân laø phaûi khaùc giaùo lyù taân toøng khaùc giaùo lyù theâm söùc v.v. nghóa laø phaûi hoïc bieát nhöõng ñieàu veà cuoäc soáng nam nöõ, cuoäc soáng phaùi tính, hoïc veà caùc boä phaän sinh duïc nam nöõ, hoïc veà taâm lyù ngöôøi con trai con gaùi, hoïc veà laøm beáp, laøm baùnh, hoïc veà kinh teá gia ñình, veà caùc nuoâi daïy con caùi, v. v. ngoõ haàu giuùp caùc ñoâi hoân nhaân bieát soáng moät gia ñình toát, haïnh phuùc.  Nghe raát hôïp lyù. Cho neân ñaõ coù moät soá nôi soaïn chöông trình lôùp giaùo lyù hoân nhaân naëng veà caùc ñieàu kia, coøn veà ñaïo thì raát qua loa. Maõn khoaù, ñöôïc hoûi Chuùa Gieâsu laø ai ñoái vôùi anh chò. Thöôøng thì caâu traû lôøi thuoäc loøng töø thuôû nhoû: “Chuùa Gieâsu laø ngoâi Hai Thieân Chuùa xuoáng theá laøm ngöôøi chuoäc toäi cho chuùng ta”.

Nhöõng baøi hoïc nhö theá, thöû hoûi khi côm khoâng laønh canh khoâng ngoït, vôï choàng quanh naêm noäi chieán töøng giôø, coù theå ñem nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc, hoaëc giaùo lyù thuoäc loøng, ra ñeå haøn gaén laïi ñöôïc tình yeâu raïn nöùt aáy chaêng? Giaù thuù noù coøn xeù huoáng hoà laø luaät ñaïo.

Ñaønh raèng giaùo lyù hoân nhaân coù theå hoïc veà caùch soáng nhaân baûn, nhieäm vuï cuûa ngöôøi vôï ngöôøi choàng, traùch nhieäm nuoâi daïy con caùi, boån phaän vaø traùch nhieäm cuûa hai vôï choàng ñoái vôùi nhau, söï hoøa hôïp vaø töông kính trong vieäc chaên goái, veà Taâm Sinh lyù, veà toå chöùc gia ñình, nhö treân; nhöng treân taát caû nhöõng caùi ñoù, caùc anh chò saép böôùc vaøo hoân nhaân, phaûi ñöôïc hoïc bieát veà Chuùa Gieâsu, moät Ñöùc Gieâsu Thaàn Khí, khoâng phaûi moät Ñöùc Gieâsu hoïc thuoäc loøng trong baøi hoïc. Vaø chính ñoâi nam nöõ khi ñöôïc ôn bieát Chuùa Gieâsu, seõ khoâng coøn chæ bieát nhau theo xaùc thòt maø coøn ñöôïc loøng yeâu meán nhau trong Thaàn Khí cuûa Thieân Chuùa nöõa;

Kinh thaùnh noùi: “Ai ôû trong Ñöùc Gieâsu laø taïo thaønh môùi; cho neân töø nay chuùng toâi khoâng coøn bieát ai theo xaùc thòt nöõa, vaø cho daãu theo xaùc thòt, chuùng toâi ñaõ ñöôïc bieát Ñöùc Kitoâ, thì traùi laïi nay chuùng toâi khoâng coøn bieát nhö theá nöõa.” (2Cor 5: 16-17).

Theo xaùc thòt ñaây khoâng coù nghóa laø vôï choàng khoâng ñöôïc aên naèm vôùi nhau, maø yù noùi tình yeâu hoân nhaân ñaët trong tình yeâu Chuùa Gieâsu, ñeå cho Chuùa Kitoâ laøm chuû moïi söï, moïi vieäc, trong suoát ñôøi soáng vôï choàng. Khi ñaõ dìm mình trong tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu roài, thì caùi gì cuõng laø thaùnh, thaùnh töø chaân ñeán ñaàu, haïnh phuùc seõ baát dieät, duø khi ngöôøi vôï khoûe maïnh ngöïc nôû löng troøn, ngöôøi choàng hieân ngang vaïm vôõ, duø khi vôï ngöïc leùp vai gaày, choàng moûi moøn vì tuoåi taùc, tình yeâu cuûa hoï vaãn ñaàm aám, vaãn töông kính, vaãn chung thuûy thieát tha. Vì trong Chuùa Gieâsu hoï ñaõ neân moät xöông moät thòt. Cho neân trong lôøi höùa hoân nhaân hoäi thaùnh môùi quûa quyeát: “Duø khi beänh hoaïn cuõng nhö luùc gian nguy, khi khoûe maïnh cuõng nhö luùc giaø yeáu, vaãn thaém thieát thöông nhau vaø toân troïng nhau suoát ñôøi.”

Giaùo lyù hoân nhaân laø tình yeâu hai vôï choàng dìm vaøo trong tình yeâu Chuùa Gieâsu Kitoâ. Bôûi vì chuùng ta taát caû ñeàu coù toäi, toäi laø ñaàu moái moïi ñau khoå vaø ly tan, chæ coù Chuùa Gieâsu laø Ñaáng chöõa laønh caùc veát thöông toäi loãi trong taâm hoàn.

Khoâng coù nhöõng giôø caàu nguyeän trong lôùp hoân nhaân, khoâng thaùnh leã môû ñaàu cho khoùa hoïc, khoâng hoïc bieát gì veà Chuùa Kitoâ, khoâng coù thaùnh leã keát thuùc khoaù hoïc, ñeå moãi ñoâi hoân nhaân quøy tröôùc Thaùnh Theå maø ñaàu phuïc Chuùa Gieâsu, maø chæ caäy nhôø vaøo caùc baøi hoïc cuûa baùc só, döôc só, ñeå daãn ngöôøi ta vaøo hoân nhaân, thaät laø taùo baïo, thaät laø sai laïc voâ cuøng. Nhö kinh thaùnh ñaõ khuyeán caùo: “Muø maø daãn ñaøng cho muø, caû hai seõ laên cuø xuoáng hoá.” (Mt 15:14). Khoâng heà daùm khinh mieät tri thöùc theá gian, nhöng trong Ñöùc Tin, chuùng ta phaûi xaùc tín: Chæ coù moät Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø Aænh Saùng cho theá gian. (Yn 8:12).

 Khoâng ai coù theå laøm aùnh saùng cho ai.

Thöû hoûi, treân traàn gian naøy bieát bao cuoäc hoân nhaân thuoäc haøng trí thöùc, haïng giaøu sang, maø haïnh phuùc ñaâu coù ñeán trong taàm tay cuûa hoï, ñieån hình laø cuoäc hoân nhaân cuûa Bill Clinton nguyeân toång thoáng Hoa kyø, cuoäc hoân nhaân cuûa coâng nöông Diana nöõ hoaøng töông lai cuûa Anh Quoác, vaãn ngoaïi tình, vaãn ly thaân, ly dò nhö thöôøng. Phaûi thaáy, nôi nhöõng cuoäc hoân nhaân cuûa nhöõng keû hoïc cao hieåu roäng aáy, coøn thieáu moät yeáu toá, caùi yeáu toá maø theá gian khoâng theå cho hoï, ñoù laø Tình Yeâu, söï Bình An vaø Nieàm Vui. Theá gian ñaõ thaát baïi trong hoân nhaân, theá maø khi hoïc giaùo lyù hoân nhaân ngöôøi daïy laïi nhai laïi nhöõng ñieàu cuûa theá gian, vaø coi nhö khaùm phaù môùi laï.

Thöû xem tröôùc maét chuùng ta coù nhöõng gia ñình chaân chaát ít hoïc, nhöng ñaày loøng caäy troâng vaøo Chuùa Gieâsu, cuoäc soáng hoï thaät söï haïnh phuùc yeân vui cho ñeán ñaàu baïc raêng long. Vieäc naøy hieån nhieân, khoâng phaûi laø nhöõng huyeàn thoaïi hoang töôûng trong tieåu thuyeát.

Moïi ñaùm cöôùi ñeàu chuùc cho ñoâi taân hoân 100 naêm haïnh phuùc. Haïnh phuùc laø caùi voâ cuøng quùi hieám treân ñôøi naøy, khoâng ai coù ñeå cho ai. Caùi gì khoâng coù thì môùi chuùc cho nhau. Caùi gì coù trong tay, chuùc laøm chi. Khoâng ai hoâm nay ñeán gaëp Ñöùc Hoàng Y Nguyeãn vaên Thuaän, laïi chuùc: Xin chuùc Ñöùc Cha leân Hoàng Y.

Haïnh phuùc gia ñình laø söï Vui möøng, söï Baèng an, vaø loøng Yeâu meán nhau. Nhöõng caùi ñoù moïi ngöôøi ñang ñi tìm kieám, khoâng ai coù ñeå taëng ai. Chæ coù moät Chuùa Gieâsu coù söï Baèng an, Yeâu meán, vaø Vui möøng. Chuùa Gieâsu khoâng chuùc bình an cho ai, maø Ngaøi noùi: “Ta ban bình an cho anh em”. Chuùa Gieâsu khoâng chuùc hai vôï choàng yeâu nhau suoát ñôøi maø Ngaøi ban tình yeâu, vì Ngaøi laø Tình Yeâu. Vaø ñaâu coù Bình an, Yeâu meán laø nôi ñoù söï Vui möøng. Haïnh phuùc hoân nhaân chæ caàn nhöõng thöù ñoù.

Giaùo lyù hoân nhaân laø hoïc, vaø caàu nguyeän van xin cho ñöôïc caùi 100 naêm haïnh phuùc ñoù.

Bí Tích Hoân Nhaân (Phaàn I)

“Söï gì Thieân Chuùa keát hôïp thì ngöôøi ta chôù coù phaân ly” Mt 19:6

Vuõ Hoàng

 Nguoàn goác cuûa Bítích

            Nguoàn goác cuûa Bí tích xuaát phaùt töø Chuùa Gieâsu. Bí tích laø nguoàn tuoân chaûy moïi söï toát laønh cuûa Thieân Chuùa cho nhaân loaïi, nguoàn maïch toát laønh aáy laø Chuùa Thaùnh Thaàn.

Muïc ñích cuoäc töû naïn phuïc sinh cuûa Ñöùc Gieâsu laø ñeå ban Thaùnh Thaàn, maø chæ duy nhaát nôi Chuùa Gieâsu nhaân loaïi môùi coù theå ñoùn nhaän ñöôïc Thaàn Khí Cöùu Ñoä cuûa Thieân Chuùa. Kinh Thaùnh noùi: “Töï loøng Ñöùc Gieâsu coù nhöõng gioøng soâng tuoân chaûy nöôùc sinh söï soáng.” Ñieàu aáy Ñöùc Gieâsu noùi veà Thaàn Khí caùc keû tin vaøo Ngaøi seõ lónh laáy. (Yn 7: 38t). Loøng laø Traùi tim, Maùu vaø Nöôùc töï Traùi tim bò ñaâm thaâu cuûa Ñöùc Gieâsu sinh ra Hoäi thaùnh vaø Bí tích.

Chòu Bí tích laø chòu ai?

Khi chòu Bí tích chuùng ta khoâng chæ chòu laáy nhöõng ôn naøy ôn kia, maø laø chòu laáy chính Thaàn Khí cuûa Ñöùc Kitoâ, Ñaáng Phuïc sinh. Ñöùc Kitoâ Gieâsu noùi “Thaàn Khí môùi taùc sinh, xaùc thòt thì khoâng ích gì.” (Yn 6: 63).

Qua Bí tích, khôûi ñaàu laø Bi tich Röûa toäi, Ñöùc Kitoâ giaûi thoaùt kieáp soáng phuø sinh cuûa ta vaø cho ta hoäi nhaäp vaøo giôùi cuûa Thieân Chuùa: “Thieân Chuùa ñaõ sai Thaàn Khí Con cuûa Ngöôøi vaøo loøng anh em, Thaàn Khí keâu leân Abba! Cha ôi! Cho neân anh em khoâng coøn laø noâ leä, nhöng laø con”. (Gal 4: 6-7).

Quyeàn naêng cuûa Bí tích

            Treân theá gian naøy coù hai quyeàn naêng:

1-      Quyeàn naêng cuûa söï gheùt xuaát phaùt töø hoûa nguïc vaø caùc thaàn döõ trong vöông quoác cuûa noù, chuùng laø ma quûi.

2-      2- Quyeàn naêng voâ bieân cuûa tình thöông xuaát phaùt töø Thieân Chuùa.

Quyeàn naêng Bí tích laø gì? Laø quyeàn naêng tình thöông Thieân Chuùa töø traùi tim cuûa Ñöùc Gieâsu môû ra nôi thaäp giaù. (Yn19: 34).  Quyeàn naêng aáy ñeán trong taâm hoàn keû tin, ñeå chieán thaéng taát caû söï döõ, söï aùc ñeø naëng treân hoï, vaø ban cho hoï bình an hôn heát taát caû bình an cuûa theá gian. Quyeàn naêng Bí tích khoâng hôøi hôït beân ngoaøi maø gaén lieàn, hoäi nhaäp vôùi cuoäc ñôøi keû tin baèng: ÔÛ vôùi; ÔÛ cuøng; ÔÛ trong; vaø Neân moät vôùi ngöôøi chòu Bí tích.

          Chuùng ta haõy laáy loøng tin maø ñoïc nhöõng lôøi naøy:

“Thaàn Khí cuûa Toâi seõ ôû nôi anh em vaø ôû trong anh em.” (Yn 14: 17b).

“Toâi seõ ôû vôùi anh em moïi ngaøy cho ñeán taän theá.” (Mt 28: 20).

 “Laïy Cha, Cha ôû trong Con vaø Con ôû trong Cha, ngoõ haàu nhöõng keû Cha yeâu ôû trong Chuùng ta..” (Yn 17: 21).

Moät tình thöông nhö theá, cho duø cha meï ñoái vôùi con caùi, vôï choàng khaén khít vôùi nhau cuõng khoâng theå coù ñöôïc, cho duø theá gian ma quûi daáy leân cuõng khoâng theå phaù noåi. Tình thöông ñaõ ñöôïc Chuùa TT nieâm aán, laøm cho ngöôøi chòu Bí tích trôû thaønh chi theå cuûa Ñöùc Kitoâ Gieâsu, ñöôïc Thieân Chuùa baûo veä cho suoát ñôøi, (2C1: 22).

Quyeàn naêng hoûa nguïc luoân choáng laïi loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa, laøm cho ngöôøi ta thôø ô vôùi Bí tích. Nhöng quyeàn naêng cuûa chuùng ñaõ bò ñaùnh baïi nôi Thaäp giaù cuûa Ñöùc Gieâsu roài. (Yn 12: 31)

Quyeàn naêng Bí tích laø tích cöïc. Khi Ñöùc Gieâsu bò giöông cao ñaõ keùo keû tin leân vôùi Ngaøi, tôùi nguoàn vui sung maõn cuûa Thieân Chuùa trong Chuùa Gieâsu, hoâm nay vaø trong coõi vónh haèng ngaøy mai. (Yn 12: 32).

 

Chuùa Kitoâ Gieâsu laø Chuû ñoäng

            Chuû ñoäng Bí tích laø Chuùa Gieâsu. Chuùa Gieâsu laø nguoàn Bí tích, laø ngöôøi trao ban Bí tích vaø laø ngöôøi ñi tìm kieám ngöôøi ta ñeán chòu laáy Bí tích.

            “Chính Ta seõ tìm kieám chieân cuûa Ta, vaø Ta seõ chaêm nom ñeán chuùng.” (Ez 34:11).

“Taát caû nhöõng ai lao ñao gaùnh naëng, haõy ñeán vôùi Toâi.” (Mt 11: 28).

Ngöôøi chaên chieân boû 99 con nôi hoang vaéng, maø ruoåi theo con chieân laïc. (Lc 15:4)

Bí tích laø moät söï rong ruoåi, keâu môøi, tìm kieám cuûa Chuùa Gieâsu ñoái vôùi nhöõng keû ñang bò troùi buoäc trong toäi luïy laø chuùng ta. Taát caû nhöõng ngöôøi chòu Bí tích laø nhöõng keû ñöôïc Chuùa Gieâsu loâi keùo ñeán vôùi Ngaøi.

Ngöôøi chòu Bí tích khoâng phaûi laø ñöùng ngoaøi Chuùa Gieâsu coá gaéng doïn mình thanh saïch tröôùc ñaõ, ñeå mình xöùng ñaùng tröôùc ñaõ, roài môùi ñeán ñoùn röôùc Chuùa. Toâi coù khaû naêng aáy sao? Thöû hoûi moät keû cuøi huûi, maø baét töï noù phaûi laøm cho mình saïch nhöõng veát lôû loùi, ñeå xöùng ñaùng ñoùn tieáp baùc só. Neáu noù laøm ñöôïc, caàn chi baùc só! Keû chòu Bítích cuõng vaäy, haõy chaân thaønh ñem taát caû nhô ueá toäi loãi yeáu heøn cuûa mình lao vaøo loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Gieâsu, Ngaøi seõ lo cho. (Mc 10:50)

 

Loøng Tin trong Bí tích

Nhöng quyeàn naêng aáy chæ toû hieän ñöôïc nôi loøng Tin maø thoâi, nhö Kinh thaùnh noùi: “Quyeàn naêng cao caû tuyeät vôøi cuûa Thieân Chuùa trong chuùng ta laø nhöõng Keû Tin. (Ep 1:19). Loøng tin raát quan troïng ñoái vôùi ngöôøi chòu Bí tích.

Khi Ñöùc Gieâsu veà Nazareth, nôi Ngaøi ñöôïc döôõng duïc, ôû ñoù Ngaøi khoâng theå laøm ñöôïc pheùp laï naøo, vì loøng cöùng tin cuûa nhöõng ngöôøi daân ôû ñaây. (Mc 6:5). Loøng Tin laø ñieàu caên coát cuûa ngöôøi chòu Bí tích. Tin thì môùi thaày ñöôïc quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa. Khoâng tin khoâng thaáy gì heát.

Uoáng moät vieân thuoác, (thuoác boå, thuoác beänh, thuoác ñoäc,) khoâng caàn tin, thuoác vaãn taùc ñoäng trong cô theå. Chòu Mình Thaùnh Chuùa Gieâsu, khoâng coù loøng tin, khoâng taùc ñoäng gì caû, chæ nhö aên moät taám baùnh moûng thoâi.  Chính vì theá, suoát ñôøi toâi, khoâng bieát bao nhieâu laàn chòu Bí tích, toâi thaáy khoâng taùc duïng bao nhieâu, coù khi coøn khoâng thaáy taùc duïng gì caû; maëc daàu Chuùa Kitoâ Gieâsu vaãn ôû ñoù, trong toâi.

Toâi coøn nhôù caâu chuyeän moät vò daïy giaùo lyù ñaõ keå laïi, hieän giôø anh aáy ñang ôû Hoa Kyø. Anh aáy noùi:

“Vaøo khoaûng cuoái thaäp nieân 80, ôû xöù ñaïo Taân Vieät, Saøigon, sau buoåi Giaùo lyù cho nhöõng anh chò saép böôùc vaøo hoân nhaân, moät thaày giuùp xöù, thöôøng goïi laø thaày Boä, thuoäc doøng Thaùnh Theå, ñeán gaëp toâi, (teân thaät cuûa thaày laø Giuse Traàn ñình Long, hieän nay ñaõ laø linh muïc). Thaày noùi vôùi toâi: “Baùc ra gaëp chò naøy moät chuùt.” Vöøa noùi thaày vöøa nhìn veà phía haønh lang nhaø xöù, treân chieác gheá daøi, moät coâ gaùi ñoä treân 20, maûnh mai xinh ñeïp, daùng tö löï, ñang ngoài nhìn ra phía vöôøn hoa cuûa nhaø xöù. Toâi hoûi thaày: “Lieân quan gì ñeán toâi?” Thaày noùi: “Chò aáy töø Ñalaït veà ‘ñeå leân cuï’. Chò aáy saép keát hoân vôùi moät thanh nieân ôû xöù mình.” Toâi noùi: “Thì thaày daãn chò aáy gaëp cha xöù.” Thaày khaån tröông: “Khoâng ñôn giaûn theá ñaâu, chò aáy laø moät Giaùo lyù vieân raát gioûi ôû Ñalaït, baùc ra gaëp chò aáy moät chuùt. Chaùu chòu thua roài.” Noùi xong thaày keùo toâi ñeán choã chò aáy vaø giôùi thieäu: “Ñaây laø thaày X, laø moät giaùo daân coù gia ñình, ñaõ ñöôïc hoïc nhieàu khoùa giaùo lyù taïi ÑCV thaùnh Giuse vaø DCCT, hieän ñang phuï traùch caùc lôùp giaùo lyù hoân nhaân cho giaùo xöù, thaày nghó em coù taâm tình deã chia seû vôùi thaày naøy hôn.” Chò nhìn toâi: “Caùm ôn thaày, chaéc thaày cuõng chaúng giuùp gì ñöôïc em ñaâu! Taát caû nhöõng gì laø giaùo lyù caên baûn em ñaõ thuoäc heát, vì em ñaõ daïy giaùolyù 3 naêm ôû treân Ñaølaït. Nhöng coù moät ñieàu laø em khoâng tin caùi gì caû.” Toâi söûng soát ñeán baøng hoaøng. Sau vaøi giaây, toâi noùi: “Chuùng ta laø nhöõng ngöôøi daïy giaùo lyù, neân ñeàu bieát raèng: Ñöùc Tin laø do Chuùa ban, khoâng ai coù theå daïy cho ai ñöôïc, vaäy toâi coù moät ñeà nghò vôùi em, vaø vôùi thaày Boä nöõa, baây giôø caû ba chuùng ta cuøng caàu nguyeän ñeå xin Chuùa ban nhöõng gì em ñang caàn thieát, ñöôïc khoâng?”  Coâ gaùi noùi: “Em ñaõ khoâng tin, laøm sao maø caàu nguyeän.” Nghe theá, nhöng, tröôùc maët coâ gaùi, thaày Boä vaø toâi, chuùng toâi vaãn cuùi ñaàu caàu nguyeän.”

Ranh giôùi loøng tin trong taâm hoàn keû chòu Bí tích chæ moûng manh nhö moät sôïi tô voâ hình, neáu toâi ôû beân theá giôùi loøng tin, taát caû moïi söï an laønh seõ xaûy ra cho toâi. ÔÛ beân theá giôùi cuûa voâ tín, thì beá taéc voâ cuøng.

Cho neân Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi vôùi nhöõng ngöôøi ñöôïc Ngaøi chöõa laønh: “Loøng tin ñaõ cöùu con.” (Lc 7:49).

Coù moät ngöôøi ñem ñöùa con bò thaàn caâm aùm haïi ñeán vôùi Ñöùc Gieâsu vaø noùi: “Neáu coù theå, xin Thaày cöùu giuùp chuùng toâi vôùi.” Ñöùc Gieâsu noùi vôùi oâng: “Taïi sao laïi Neáu coù theå! Taát caû ñeàu coù theå cho keû tin.” (Mc 9:23).

Ñöùc Maria ñöôïc phuùc laøm meï Thieân Chuùa khoâng phaûi do coâng cuûa Meï, maø do bôûi Meï tin vaø boû ngoû hoaøn toaøn ñôøi mình vaøo baøn tay Thieân Chuùa. Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ cho baø Elizabeth, thaáy ñöôïc loøng tin aáy, neân khi gaëp Maria, Elizabeth ñaõ noùi lôùn tieáng leân raèng: “Maria ôi! Phuùc cho baø laø keû ñaõ Tin.” (Lc 1:45)

Tin chieám ñöôïc Thieân Chuùa

            Ñöùc Tin laø coát loõi cho ngöôøi chòu Bí tích. Keû tin dìm mình vaøo baøn tay cuûa Thieân Chuùa nhö beù thô trong tay meï hieàn, khoâng so ño, khoâng tính toaùn.

Ñöùc Tin laøm cho ngöôøi ta caäy nhôø. Tin caøng nhieàu, thì nhôø caäy caøng nhieàu, nhôø caäy caøng nhieàu thì Chuùa caøng deã laøm vieäc, vaø ta caøng laõnh ñöôïc nhieàu. Khi loøng tin töôûng vaø caäy nhôø cuûa toâi, ngöôøi chòu Bí tích, ñeán möùc boû ngoû hoaøn toaøn cho Chuùa Gieâsu, hieäu quûa cuûa Bí tích seõ tuyeät vôøi, toâi seõ thaáy pheùp laï xaûy ra haøng ngaøy cho toâi, vaø cho moïi ngöôøi thaân cuûa toâi. Toâi seõ cuøng vôùi Chuùa Gieâsu böôùc ñi bình an treân moïi soùng gioù cuoäc ñôøi. Heát lo aâu sôï seät. Lo aâu sôï haõi thuoäc veà ma quûi. Chính luùc aáy loøng yeâu meán Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc ñoå xuoáng loøng toâi nhôø Thaùnh Thaàn. (Rm 5:5). Loøng Meán aáy chính laø Chuùa Gieâsu, luùc ñaõ coù ñöôïc Thieân Chuùa trong toâi. Toâi coøn thieáu thoán chi?   Bí tích laø theá! Bí tích laø neân moät vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta.

Bí Tích Hoân Phoái (Phaàn 2)

Vuõ Hoàng

Söï gì Thieân Chuùa keát hôïp ngöôøi ta chôù coù phaân ly. (Mt 19:6)

Bí tích Hoân Phoái

Bí tích laø moät söï keát hôïp giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi, noùi roõ hôn, giöõa Chuùa Gieâsu vaø ngöôøi chòu Bítích.

Lôøi Chuùa Gieâsu höùa vôùi hoäi thaùnh qua caùc toâng ñoà khi veà trôøi: “Thaày seõ ôû vôùi caùc con moïi ngaøy cho ñeán taän theá”, hoâm nay ñaõ neân troïn nhôø Bí tích. Vaäy coù theå noùi: Bí tích laø söï ôû laïi cuûa Chuùa Kitoâ Gieâsu vôùi hoäi thaùnh vaø trong töøng tín höõu.

Söï keát hôïp linh thieâng vaø thaém thieát naøy khôûi ñaàu baèng Bí tích Röûa Toäi. Qua Bí tích ñoù tín höõu ñöôïc trôû neân thaân mình cuûa Chuùa Gieâsu, roài sau môùi coù khaû naêng laõnh nhaän hoàng aân Bí tích khaùc.

Bí tích Hoân phoái laø söï “Thieân Chuùa keát hôïp.” Vieäc keát hôïp thaùnh thieâng naøy laø Chuùa Gieâsu laøm cho hai ngöôøi nam nöõ trong hoân nhaân neân moät vôùi nhau vaø vôùi Ngaøi, baèng tình yeâu cuûa Traùi Tim chaûy maùu nôi Thaäp giaù. Thaàn Khí Chuùa Gieâsu phuïc sinh seõ baûo veä tình yeâu cuûa hai ngöôøi tröôùc söï toäi vaø söï döõ, ñeå hoï soáng haïnh phuùc vôùi nhau moïi ngaøy ñôøi, khoâng theå phaân ly. Tình yeâu aáy maïnh ñeán ñoä duø meï choàng naøng daâu, duø phong tuïc taäp quaùn, duø giaëc giaõ tuø ñaày, duø ñau khoå beänh taät, cuõng khoâng theå laøm cho hoï phaân ra. Maø cho duø hoï coù bò nhöõng baïo löïc baét buoäc phaûi chia caùch, hoï vaãn laø vôï choàng gaén boù thuûy chung vôùi nhau ôû trong Chuùa suoát ñôøi. (Rm 8: 35-38).

“Söï gì Thieân Chuùa keát hôïp ngöôøi ta chôù coù phaân ly.” Caâu naøy khoâng chæ caét nghóa ñôn giaûn theo luaät buoäc ñoâi nam nöõ ñaõ laáy nhau thì phaûi soáng chung suoát ñôøi, neáu boû nhau thì coù toäi troïng. Nhö vaäy laø ñaõ coät hai ngöôøi vôùi nhau chung moät caùi coøng, coøn gì laø haïnh phuùc hoân nhaân gia ñình? Khoâng phaûi nhö theá, vì Ñöùc Gieâsu noùi: “AÙch cuûa Ta thì eâm aùi, gaùnh cuûa Ta laïi nheï nhaøng.”

Söï “Chuùa keát hôïp ngöôøi ñôøi khoâng ñöôïc phaân ly”, laø lôøi khuyeán caùo 2 vôï choàng cuõng nhö cha meï cuûa hai beân.

Veà phía baäc laøm cha meï, vì Chuùa ñaõ keát hôïp con caùi hoï neân vôï choàng baèng moät tình yeâu töï do, coù yù thöùc, vaø chaân thaønh. Cha meï hoï haøng phaûi boài ñaép vaø caâuø nguyeän cho con caùi mình, ñöøng coù laøm trôû ngaïi cuoäc hoân nhaân cuûa hoï. Xuùc sieåm, ñun ñaåy cho vôï choàng baát hoaø chia reõ nhau. Toäi naøy naëng laém.

Coøn veà phía hai vôï choàng luùc ñaõ neân moät vôùi nhau qua Bitích, thì ñaõ thaønh xöông thòt cuûa nhau trong moät thaân mình (Kn 2: 23), thì phaûi ñeå Chuùa Kitoâ laøm chuû, ñieàu khieån cuoäc soáng hai ngöôøi hoàn cuõng nhö xaùc: Töø cuoäc soáng goái chaên, ñeán cuoäc soáng ñôøi thöôøng. Töø coâng aên vieäc laøm, ñeán sinh döôõng con caùi v.v. Gaëp khoù khaên thì ñeå Chuùa Gieâsu giaûi quyeát baèng kieân trì caàu nguyeän vaø Bitích, roài cöù yeân taâm boû ngoû cho Ngaøi. Hai ngöôøi cöù ôû laïi trong Chuùa, thì haïnh phuùc töôi vui. Neàu beân naøo, phaàn thòt xöông naøo töï yù phaân ra, thì beân aáy, phaàn aáy seõ cheát, gioáng caønh nho rôøi khoûi caây nho, seõ heùo khoâ ñi thaønh cuûi.

Bôûi vì khi hai ngöôøi keát hôïp nhau baèng Bí tích hoân nhaân, thì Chuùa Gieâsu seõ xin Cha cho hoï ñöôïc neân moät vôùi nhau trong thaân mình cuûa Ngaøi: “Ñeå taát caû chuùng neân moät, cuõng nhö laïy Cha, Cha ôû trong Con vaø Con ôû trong Cha, ngoõ haàu chuùng ôû trong chuùng ta.” (xem Yn 17: 21 & Ep 5: 32).  Cuøng luùc aáy , caû hai ñöôïc Thieân Chuùa ban moät tình yeâu maïnh hôn söï cheát aáy, neân hoï coù ñuû söùc maïnh choáng traû toäi loãi, vaø vöôït qua nhöõng gian nan thöû thaùch nhö beänh hoaïn, ñoùi ngheøo, tuoåi taùc, ñeå seõ yeâu nhau cho ñeán heát ñôøi.

Töø chaân lyù naøy, maø hoäi thaùnh raát ngaïi laøm pheùp chuaån cho nhöõng ñoâi Nöõ hoaëc Nam ñaõ chòu pheùp Röûa keát hoân vôùi Nöõ hoaëc Nam chöa chòu pheùp Röûa. Vì cho duø hoï coù ñöôïc pheùp chuaån, thì chæ moät ngöôøi ñaõ Röûa toäi ñöôïc thoâng chia söï soáng haïnh phuùc cuûa Chuùa, ngöôøi kia, vì chöa laø thaân mình cuûa Chuùa Gieâsu, neân khoâng nhaän ñöôïc, cuoäc ñôøi hoân phoái seõ gaëp nhieàu khoù khaên veà maët taâm linh. Nhaát laø khi ñaõ coù con caùi, cuoäc soáng vôï choàng raát deã xaûy ra: Ñoàng Saøng Dò Moäng.

Vaø maët khaùc nöõa, hoäi thaùnh khi nhìn ra coù nhöõng ñoâi hoân nhaân coâng giaùo, tuy ñaõ chòu Bí tích nhöng tröôùc maët Chuùa, söï thaät ñaõ khoâng ñöôïc Ngaøi lieân keát hoï vôùi nhau, neân hoï vaãn khoâng laø moät thaân mình vôùi nhau trong Chuùa Kitoâ, maø chæ laø söï keát hôïp theo xaùc thòt. Nhöõng ñoâi naøy, hoäi thaùnh coù theå giaûi hoân öôùc bítích cho hoï.

Bí tich vaø Hoäi thaùnh

Chính vì nhö ñaõ noùi treân, trong söù maïng laøm Meï vaø laøm Thaày, ñoái vôùi con caùi mình ñang soáng giöõa traàn gian, Hoäi thaùnh ñaõ ra nhöõng luaät leä cuï theå nhö kim chæ nam, ñeå chæ daãn cho nhöõng ñoâi nam nöõ saép hoaëc ñaõ böôùc vaøo cuoäc soáng hoân nhaân, nhôø ñoù hoï coù theå bieát theá naøo laø moät hoân nhaân thaønh hay khoâng thaønh Bí tích.

Xin ghi moät ít ñieàu khoaûn cuûa luaät hoân phoái, trích trong boä giaùo luaät Codex Juris Canonici, (Code of Canon Law) goàm 1752 ñieàu.

I – Hoân nhaân laø moät kheá öôùc

Trong Kitoâ Giaùo, Bítích hoân nhaân vaø Kheá öôùc hoân nhaân chæ laø moät (1055,2). Qua kheá öôùc naøy, hai ngöôøi nam nöõ coù quyeàn treân thaân xaùc nhau. (1057,2). Do ñoù, cuõng ñoøi hoûi moät soá ñieàu kieän nhö sau:

1. Hieåu bieát vaø coù chuû yù: Moãi beân phaûi coù söï hieåu bieát töông ñoái ñuû veà hoân nhaân, Maturity (1095-96). Khoâng coù söï nhaàm laãn veà ñoái töôïng, hoaëc bò gaït gaãm. (1097-98). Ngöôøi ñieân, ngöôøi ñang say söa, khoâng theå kyù hoân öôùc.

2. Töï do: Hai ngöôøi khoâng bò aùp löïc naøo töø beân ngoaøi, vaø baát chính. (1103). Cöôùi cho vui loøng Meï.

3. Hoã töông: Nghóa laø song phöông, caû hai beân cuøng öng thuaän. Chæ caàn moät beân khoâng öng thuaän hoaëc giaû vôø öng thuaän, thì hoân öôùc voâ hieäu. (1101-2).

4. Toû ra beân ngoaøi: Phaûi boäc loä ra beân ngoaøi döôùi baát cöù moät hình thöùc naøo. Thöôøng laø noùi. Ñeå ngöôøi ta coù theå nhaän ra ñöôïc; vì ñaây laø moät Bítích. (1104,2).

5. Tuyeät ñoái: Khoâng ñöôïc ñaët moät ñieàu kieän naøo cho hoân nhaân. Neáu ñaët ñieàu kieän ngöôïc laïi vôùi muïc ñích hoaëc ngöôïc vôùi ñaëc tính cuûa hoân nhaân thì hoân öôùc voâ hieäu. (1102). Ví duï, laáy nhau vôùi ñieàu kieän khoâng sinh con, (khoâng thaønh). Laáy toâi, neáu khoâng toâi seõ coù bieän phaùp traû thuø ñoát nhaø, ñaøo moä v.v.(khoâng thaønh.)

II - Giaùo luaät vôùi Hoân nhaân

            Hoân nhaân ñaõ laø moät kheá öôùc, thì caàn ñöôïc baûo veä kheá öôùc aáy baèng luaät phaùp.    Giaùo luaät ñaõ daønh 111 khoaûn cho hoân nhaân (1055-1165), vaø 37 khoaûn lieân quan ñeán toá tuïng hoân nhaân. (1671-1707).

            Vì laø luaät cuûa Hoäi thaùnh neân chæ baét buoäc vaø coù giaù trò ñoái vôùi caùc tín höõu, nhöõng ngöôøi ñaõ chòu Bítích Röûa toäi. Chính vì leõ aáy, neân trong nghi thöùc hoân phoái khi hai ngöôøi nam nöõ laøm Bítích cho nhau, phaûi cöû haønh chính thöùc tröôùc maët vò ñaïi dieän hoäi thaùnh, cuøng vôùi 2 ngöôøi laøm chöùng.

            Hoäi thaùnh ñaõ coù nhöõng qui ñònh roõ reät veà thaønh söï, hay voâ hieäu cuûa Hoân nhaân, coù nghóa laø, nhöõng gì thuoäc veà luaät Chuùa, hoäi thaùnh khoâng coù quyeàn thay ñoåi hoaëc mieãn chuaån. Nhöõng gì do hoäi thaùnh quy ñònh thì hoäi thaùnh coù quyeàn mieãn chuaån.

III - Nhöõng ñieàu laøm voâ hieäu hoân öôùc

1.Veà tuoåi- Beân nam phaûi ñuû 16 tuoåi, beân nöõ phaûi ñuû 14 tuoåi, tuy nhieân tuoåi hôïp phaùp thöôøng aán ñònh lôùn hôn. (1083,2). Daân luaät VN aán ñònh nam 20 tuoåi, nöõ 18 tuoåi.

2. Huyeát toäc- Trong tröïc heä, tuyeät ñoái caám. Trong baøng heä, hoân phoái voâ hieäu ñeán caáp thöù tö. Chi tieát xin hoûi caùc linh muïc.

3. Thích toäc- (Hoï do vieäc keát hoân), theo tröïc heä thì ôû caáp naøo cuõng tieâu huûy hoân phoái. Veà baøng heä, giaùoluaät khoâng caám, xem ra coøn khuyeán khích ñeå baûo veä nhöõng ñöùa con neáu coù.

4. Toäi aùc- Keû gieát vôï hoaëc choàng cuûa moät ngöôøi, ñeå laáy ngöôøi aáy, hoaëc gieát chính vôï hoaëc choàng mình ñeå laáy ngöôøi khaùc, hoaëccaû hai ñoàng tình gieát ngöôøi hoân phoái cuûa mình ñeå laáy nhau. Hoân phoái khoâng thaønh.

5. Dò giaùo- Hoân phoái giöõa moät ngöôøi ñaõ Röûa toäi vaø moät ngöôøi khoâng ñöôïc Röûa toäi.

6. Thanh danh- (Coâng, haïnh, lieâm sæ.); Giöõa hai ngöôøi ñaõ töøng chung soáng vôùi nhau moät caùch coâng khai nhö vôï choàng, (chöa caàn hoân phoái hoân thuù phaàn ñôøi hay khoâng, chaúng thaønh vaán ñeà), nay laïi muoán laáy con rieâng cuûa vôï hay choàngmình, töùc laø tröïc heä caáp moät, khoâng thaønh hoân phoái.

7. Baát löïc- Khi moät trong hai ngöôøi (nam/nöõ) baát löïc, khoâng theå giao hôïp ñöôïc, (chöù khoâng phaûi khoâng theå sinh con), vieäc naøy coù tröôùc khi keát hoân vaø mang tính vónh vieãn thì khoâng thaønh. Nhöng xaûy ñeán sau keát hoân, thì vaãn thaønh söï (1084).

8. Hoân phoái, Hoân heä- Khi vôï hay choàng coøn soáng, (duø chöa hoaøn hôïp), maø hoân phoái cuõ chöa ñoaïn tieâu, thì taùi hoân baát thaønh.

9. Thaùnh Chöùc- Khi moät ngöôøi ñaõ chòu thaùnh chöùc, keát hoân voâ hieäu.

10. Lôøi khaán- Keû tu doøng ñaõ coâng khai khaán giöõ khieát tònh troïn ñôøi. Keát hoân voâ hieäu.

11. Ñoaït nöõ - Duøng vuõ löïc baét coùc ngöôøi nöõ, giam giöõ baét eùp keát hoân, thì khoâng thaønh. Neáu khi ngöôøi nöõ ñöôïc thaû ra, coù an ninh, coù töï do roài, töï yù löïa choïn sau ñoù, thì hoân nhaân thaønh. (1089).

12. Döôõng heä- Ngöôøi thaânthuoäc do döôõng heä, ñöôïc phaùp luaät nhìn nhaän, trong tröïc heä hay caáp thöù 2. Ví duï giöõa cha meï vôùi con nuoâi. Giöõa con ruoät vaø con nuoâi. Hoân nhaân khoâng thaønh v.v.

Lôøi Höùa Hoân Nhaân

Vuõ Hoàng

Anh (em) nhaän em laøm vôï (choàng), vaø höùa seõ giöõ loøng chung thuûy vôùi em (anh), khi thònh vöôïng cuõng nhö luùc gian nan, khi beänh hoaïn cuõng nhu luùc maïnh khoûe, ñeå yeâu thöông vaø toân troïng em (anh) moïi ngaøy suoát ñôøi anh (em).

             Lôøi theà lôøi höùa cuûa nhaân gian

            Trong cuoäc ñôøi moãi ngöôøi chuùng ta, khi muoán laøm moät ñieàu gì cho ai trong töông lai hoaëc trong hieän taïi, maø hoaøn caûnh luùc ñoù khoâng theå, hoaëc khoâng thích hôïp ñeå laøm, neân ñaõ coù lôøi höùa.

Treân coõi nhaân gian naøy, söï höùa heïn giöõa caù nhaân trong giao dòch xaõ hoäi vôùi nhau thì raát nhieàu, nhöng giöõ ñöôïc lôøi höùa thì laïi raát ít. Ñaây chæ noùi ñeán lôøi höùa ñuùng ñaén, khoâng noùi ñeán lôøi höùa nhaêng höùa cuoäi cuûa nhöõng keû caùi gì cuõng höùa, nhöng roài khoâng laøm caùi gì caû. Nhöõng keû hoï Höùa naøy ôû giai taàng xaõ hoäi naøo cuõng coù.

Khoâng giöõ ñöôïc lôøi höùa, caùi ñoù coù theå do loãi cuûa chuùng ta, höùa roài khoâng laøm. Cuõng coù theå do chuùng ta muoán laøm, nhöng ñeán luùc ñoù laïi khoâng ñuû söùc, ñuû taøi, ñuû tieàn ñeå laøm, neân ñaønh thaát höùa.

Höùa maø giöõ troøn ñöôïc lôøi mình ñaõ höùa thaät khoù voâ cuøng, ngay caû ñeán moät quoác gia ñoái vôùi moät quoác gia, lôøi höùa vieát thaønh vaên baûn hieäp öôùc, maø vaãn boäi höùa nhö thöôøng. Tröôøng hôïp naøy trong lòch söû Vieätnam vaø theá giôùi ñaõ xaûy ra raát nhieàu.

Ñoù laø lôøi höùa cuûa ñôøi thöôøng, neáu noùi ñeán lôøi höùa cuûa ñôøi tình thì laïi caøng thaûm thöông. Ngaøn ngaøn traùi tim ñaõ tan naùt vì höùa. Höùa ñuû thöù, nhöng khi con ong ñaõ toû ñöôøng ñi loái veà, hoaëc gaëp ñöôïc moät nhaân toá khaù hôn, thì maát huùt maát taêm khoâng coøn ngoaùi coå laïi. Vì theá, chuùng ta thaáy caùc baøi thô baøi haùt veà tình coù baøi naøo vui ñaâu! Möôøi baøi thì 9 baøi röôõi coù nöôùc maét. Nhöõng ngöôøi ôû theá heä tieàn chieán, khoâng ai laø khoâng nghe nhöõng lôøi ray röùt trong trong ‘Hai Saéc Hoa Tygoân’ cuûa TTKH: Toâi vaãn ñi beân caïnh cuoäc ñôøi. AÙi aân laït leõo cuûa choàng toâi. Roài muøa thu cheát, muøa thu cheát. Vaãn giöõ trong tim moät boùng ngöôøi. Hoaëc nhöõng lôøi ai oaùn cuûa Nguyeãn Bính trong ‘Lôõ Böôùc Sang Ngang’: Ngöôøi ta phaùo ñoû röôïu noàng, maø trong loøng chò moät voøng hoa tang. Hoaëc: Ai ñem nhuoäm laù cho vaøng, Nhuoäm ñôøi cho baïc cho naøng phuï ta.

Vaø hoâm nay khoâng baïn treû yeâu nhaïc naøo ñaõ chaúng töøng moät laàn nghe lôøi than traùch tình nhaân trong ‘Baûy Ngaøy Ñôïi Mong’ cuûa Traàn thieän Thanh: Anh heïn em cuoái tuaàn chôø anh nôi cuoái phoá. Bieát anh thích baàu trôøi, em ñaõ boài hoài choïn maøu aùo xanh. Chieàu thöù baûy ngöôøi ñi, sao boùng anh chaúng thaáy. Roài nheï ñöa goùt haøi, chieàu nghieâng boùng daøi, aùo em daàn phai. Saùng Chuû nhaät trôøi trong, nhöng trong loøng daâng soùng, chaúng thaáy boùng anh sang . . .

Vaø coøn töùc töôûi hôn nöõa, laø nhöõng lôøi haän trong baûn Tình Phuï cuûa Ñoã Leã:

Tuy anh ñaõ phuï loøng em, ñau thöông anh ñeå laïi, xoùt xa voâ vaøn . . . Nhöõng lôøi heïn theà maø loøng taùi teâ. Thoâi nheù anh! Coøn haän tình naøy, bao nhieâu ñaéng cay . . . cho em coâ ñôn maõi maõi maø thoâi. . . .

Vaø coøn raát nhieàu, raát nhieàu baøi ca ai oaùn naõo neà khaùc nöõa. Theà höùa ñoù roài nuoát lôøi ñoù.

Vì höùa doái theà gian quùa nhieàu neân Vieätnam ta coù caâu mæa mai: “Theà caù treâ chui oáng”.

Tuy nhieân nhìn veà maët tích cöïc, lôøi theà höùa cuûa chuùng ta laém khi duø coù thöïc taâm coù chaân thaønh ñeán maáy, cuõng vaãn thaáy noù vaãn cöù mong manh laøm sao!  Vì chuùng ta, con ngöôøi traàn theá khoâng moät ai laøm chuû ñöôïc töông lai cuûa mình. Töông lai cuûa moãi ngöôøi ñeàu naèm trong baøn tay moät Ñaáng naøo ñoù. Chính vì theá coù ngöôøi suoát ñôøi rong ruoåi cuõng vaãn khoâng thöïc hieän ñöôïc lôøi cuûa mình ñaõ theà höùa. Nhìn thaáu söï haïn heïp cuûa khaû naêng con ngöôøi, neân Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi:

“Anh em ñaõ nghe baûo ngöôøi xöa: Anh chôù boäi theà, nhöng haõy troïn lôøi theà vôùi Chuùa. Coøn Ta, Ta baûo anh em. Ñöøng theà thoát chi caû; Ñöøng theà trôøi vì laø ngai Thieân Chuùa; Ñöøng theà ñaát, vì laø beä döôùi chaân ngöôøi. Ñöøng laáy ñaàu anh maø theà, vì anh khoâng theå laøm cho moät sôïi toùc ra traéng hay ñen ñöôïc. Nhöng lôøi cuûa anh em phaûi: Coù, coù! Khoâng, khoâng! Coøn ngoaøi ra laø töï AÙc taø maø ra caû.” (Mt 5: 33-37)

Lôøi theà lôøi höùa cuûa Hoân nhaân

Möa chieàu naéng sôùm ngöôøi ta baûo,

Caû ñeán oâng Trôøi cuõng ñoåi thay. (N.B.)

Trôøi ñaát coøn ñoåi thay, huoáng hoà loøng ngöôøi.

Vì cuoäc soáng coù nhieàu baát traéc, neân lôøi theà höùa cuûa nhaân gian noù mong manh voâ cuøng, vaäy thöû hoûi lôøi theà höùa cuûa ñoâi hoân nhaân trong nhaø thôø, coù gì vöõng chaéc hôn? Vaø hoâm nay thöû hoûi nhöõng caëp vôï choàng ñaõ ly thaân ly dò, xem hoï coù thaáy khaû naêng lôøi theà ngaøy leã cöôùi, coù söùc maïnh gì giöõ hoï laïi vôùi nhau khoâng?

Lôøi theà höùa hoân nhaân trong leã cöôùi, nhö ghi laïi nôi ñaàu baøi treân ñaây, chuùng ta thaáy, chaúng coù gì ñaäm ñaø hôn, tha thieát hôn, hoaëc baûo ñaûm hôn nhöõng lôøi theà höùa cuûa ñoâi tình nhaân bình thöôøng, bôûi vì noù cuõng chæ laø lôøi thoát ra töø mieäng hai con ngöôøi maø thoâi. Coù khi coøn thaáy khoâ khan nhaït nheõo, bôûi vì noù ñaõ trôû thaønh coâng thöùc in vaøo giaáy vaøo saùch. Ñoâi naøo cuõng phaûi cuõng phaûi ñoïc nhö theá. Coù khaùc chaêng laø khung caûnh cuûa leã cöôùi. Nhöng caûnh ñoù chæ taêng theâm phaàn long troïng vaø laøm vui loøng hai hoï, chaúng coù baûo ñaûm gì cho lôøi höùa cuûa hai ngöôøi. Leã xong, tieäc taøn, ai veà nhaø naáy. Vieäc cuûa ñoâi hoân nhaân, ai ñeå yù laøm chi. Vaø nhö theá...

Taïi sao phaûi coù lôøi theà höùa trong leã cöôùi?

Taïi sao phaûi theà höùa trong leã cöôùi? Thöa: bôûi vì hoân nhaân laø moät Bitich vaø cuõng laø moät hoân öôùc neân phaûi coù lôøi theà höùa. Giaùo luaät soá1055-2 cuõng ñaõ vieát nhö theá. (Quare inter baptizatos nequit matrimonialis contractus validus consistere, quin sit ep ipso Sacramentum).

1- Hoân nhaân laø Bí tích. Ñaõ laø Bí tích noùi chung thì khoâng chæ lieân quan ñeán con ngöôøi maø coøn lieân quan ñeán Thieân Chuùa, vaø Chuùa Gieâsu, chính ngaøi laø Ñaáng laøm chuû. Rieâng Bí tích hoân nhaân laïi coù moät tính ñaëc thuø, ñoù laø hai ngöôøi nam nöõ laøm Bí tích cho nhau, vaø khi hoï ban Bí tích cho nhau, Chuùa Gieâsu coù maët ôû giöõa hoï vaø ôû trong hoï, Ngaøi taùc thaùnh cho hoï ñeå thaønh vôï choàng. Bí tích hoân nhaân khaùc vôùi caùc Bí tích khaùc, ví duï Bí tích Giaûi toäi, tuy Chuùa Gieâsu tha toäi cho ngöôøi xöng thuù, nhöng phaûi coù linh muïc nhaân danh Chuùa Gieâsu ñeå noùi lôøi tha toäi. Coøn Bí tích hoân nhaân thì, khi ñoâi taân hoân trao ban Bí tích cho nhau, linh muïc khoâng dính döï gì caû, chæ chöùng giaùm vaø chuùc laønh. Maø Chuùa Gieâsu laø Ñaáng tröïc tieáp ban tình yeâu cuûa Ngaøi laøm hoï seõ trôû neân moät vôùi nhau suoát ñôøi vôùi Ngaøi vaø trong Ngaøi.

Söï neân moät naøy raát thaùnh thieâng. Moät hoân nhaân bình thöôøng, khoâng Bí tích, hai ngöôøi vaãn laø vôï choàng thaät söï suoát ñôøi, nhöng duø coù chung giöôøng chung goái, ban cho nhau troïn veïn thaân xaùc mình, hoï cuõng vaãn cöù laø hai, chöa noùi ñeán söï ñoàng saøng dò moäng, hoaëc khi gaëp gian nan, vaãn raõ rôøi tôi taû, khoâng theå neân moät nhö caønh lieàn caây, chim lieàn caùnh. Chæ coù trong Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu môùi laøm cho hoân nhaân neân moät vôùi nhau, khi thònh vöôïng cuõng nhö luùc gian nguy, khi töôi treû cuõng nhö khi giaø yeáu, cöù yeâu meán nhau, toân troïng nhau, khaêng khít  nhau suoát ñôøi. Bi tích laø theá.

2- Hoân nhaân laø moät Giao öôùc. Laø giao öôùc, neân veà maët phaùp lyù töï nhieân thì phaûi coù lôøi höùa, coù chöõ kyù, vaø coù ngöôøi laøm chöùng.  Coøn veà nhöõng keû tin ñaõ chòu Bí tích Röûa toäi, thì cuoäc soáng cuûa hoï nhö thaùnh Phaoloâ noùi: “Toâi soáng nhöng khoâng phaûi toâi, maø laø chính Ñöùc Kitoâ soáng trong toâi.” (Gal 2: 20). Hieån nhieân hoï ñaõ ñöôïc ôn neân moät vôùi Chuaù Gieâsu, thì khi theà höùa yeâu nhau, hoï khoâng theà höùa baèng traùi tim haïn heïp cuûa hoï maø baèng Traùi tim Chuùa Gieâsu ôû trong hoï. Chính luùc aáy Chuùa Gieâsu laáy tình yeâu cuûa Traùi Tim Ngaøi baûo hieåm cho lôøi giao öôùc cuûa hoï ñöôïc beàn vöõng suoát ñôøi. Cho duø ñôøi coù luùc ñoåi thay, Traùi Tim Chuùa Gieâsu luùc naøo cuõng trung tín. (2Tm2:13). Ngaøi seõ chöõa laønh hoï trong moïi côn soùng gioù cuûa gia ñình, ñeå haïnh phuùc cuûa hoï luoân töôi vui aám aùp. Chính vì maàu nhieäm naøy, (maàu nhieäm aùm chæ veà Ñöùc Kitoâ vaø hoäi thaùnh), maø lôøi theà höùa cuûa ñoâi taân khoâng coøn laø moät coâng thöùc nhaït nheõo, hoaëc suoâng mieäng qua caàu gioù bay, maø seõ toàn taïi vónh haèng trong quyeàn naêng Ñaáng haèng coù. Do ñoù caâu: “Söï gì Thieân Chuùa keát hôïp loaøi ngöôøi khoâng ñöôïc phaân ly” Khoâng coøn laø moät lôøi raên ñe, moät luaät buoäc deã sôï, ñeå duø coù cay ñaéng traêm beà cuõng phaûi caén raêng chòu ñöïng nhau ñeán heát ñôøi. Maø laø moät lôøi khuyeán caùo ñaày yeâu thöông: “Haõy cöù ôû laïi trong tình yeâu cuûa Traùi tim Ta. Ta seõ baûo ñaûm cho hai con, duø qua khoù khaên naøo, tuoåi taùc naøo, hai con vaãn ñöôïc soáng trong maät ngoït cuûa Thieân Chuùa trong Traùi Tim Ta ñeán heát ñôøi.” (xem Yn 15: 9tt).

Maàu nhieäm naøy ngöôøi daïy Giaùo lyù Hoân nhaân phaûi thaám nhuaàn tröôùc ñaõ, phaûi caàu nguyeän lieân læ, vaø phaûi chæ daãn cho caùc ñoâi nam nöõ, roài cuøng vôùi hoï caàu nguyeän suoát trong thôøi gian hoïc giaùo lyù ñeå ñöôïc ôn chuaån bò hoân nhaân ôû trong Chuùa Gieâsu. Ñeán khi hoï laøm Bí tích cho nhau, hoï môùi yù thöùc, saün saøng môû loøng ra ñeå ñoùn nhaän tình yeâu cuûa nhau trong tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu. Vì khi hoï tuyeân ñoïc lôøi höùa vaø trao nhaãn cho nhau khoâng phaûi nhaân danh 2 ngöôøi, maø laø nhaân danh Chuùa Cha Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn.

Giaùo Duïc Con Caùi

Coøn gì laø con, keû ngöôøi cha khoâng daïy. (Dt12:7b)

Vuõ Hoàng

CON CAÙI TRONG GIA ÑÌNH

            Con caùi trong gia ñình laø tình yeâu cuûa cha meï do aân hueä Thieân Chuùa ban. Moïi gia ñình ñeàu haân hoan ñoùn nhaän. Töø choái con caùi baát cöù döôùi hình thöùc naøo cuõng laøm thöông toån tình yeâu vôï choàng.

            Nhöng con caùi khoâng phaûi laø nhöõng con buùp beâ, ñaët ñaâu naèm ñoù. Chuùng coù aên coù uoáng, coù maïnh khoûe coù oám ñau, vaø chuùng seõ lôùn leân thaønh con ngöôøi ñaàu ñoäi trôøi chaân ñaïp ñaát. Coù ích cho xaõ hoäi, hay hoïa tai cho xaõ hoäi? Vieäc töông lai ai ñoaùn bieát ñöôïc?

            Nhöng caùi bieát ñöôïc, laø hoâm nay chuùng coù ñöôïc giaùo duïc khoâng? Vaø chuùng ñöôïc giaùo duïc toát hay xaáu? Bôûi vì theo leõ bình thöôøng, con treû ñöôïc giaùo duïc nhö theá naøo, thì lôùn leân chuùng seõ trôû thaønh nhö theá aáy. Khoâng haún laø 100%, nhöng cuõng ñöôïc baûy taùm möôi. Vì theá vieäc raên daïy con ñeå taâm trí chuùng höôùng veá ñieàu thieän, vaø haønh ñoäng chuùng quen vôùi vieäc toát, laø boån phaän cuûa cha meï. Trong thö Dothaùi, thaùnh Toâng ñoà vieát: “Coøn gì laø con, keû ngöôøi cha khoâng daïy.” (Dt 12:7b)

DAÏY CON: MOÄT QUÙA TRÌNH ÑAÀY CAM GO

            Noùi chung, ñoái vôùi con caùi caùc baäc cha meï luoân bao boïc trong tình thöông meán, vaø ñaõ hy sinh cho con baèng taát caû cuoäc ñôøi. Tuy vaäy trong caù bieät vaãn coù nhöõng cha meï boû beâ con caùi, vaø coù nhieàu treû em bò haønh haï ngay trong gia ñình.

Cho neân vieäc daïy con laø caû moät quùa trình heát söùc cam go, phaûi xuaát phaùt töø chính taâm cuûa cha meï. Coù nhöõng nhaø quùa ngheøo, laàm than lao ñoäng suoát ngaøy khoâng kieám ñuû hai böõa no, thaäm chí con caùi chöa ñeán tuoåi tröôûng thaønh ñaõ phaûi laøm vieäc, maø chuùng vaãn neân ngöôøi. Ngöôïc laïi coù nhöõng gia ñình giaøu coù, con caùi ñöôïc aên hoïc ñaày ñuû, nhöng vì nuoâng chieàu con caùi quùa möùc, khieán chuùng trôû thaønh kieâu caêng hö ñoán.

Nhöõng ñieàu daïy veà giaùo duïc trong caùc saùch luaân lyù giaùo khoa laø nhöõng ñieàu toát, xuaát phaùt töø bao kinh nghieäm vaø kieán thöùc cuûa ngöôøi vieát, nhöng vaãn chæ laø lyù thuyeát töông ñoái. Bôûi vì treû em laø nhöõng con ngöôøi töï do, töï trong taâm trí chuùng coù khaû naêng theo hoaëc choáng laïi nhöõng ñieàu raên daïy aáy. Bôûi vì trong chuùng cuõng nhö trong moïi ngöôøi chuùng ta ñeàu phaûi mang gaùnh naëng raát bí nhieäm: “Bí nhieäm cuûa toäi loãi”.

Ñaõ coù nhöõng ñöùa nhoû khi coøn beù ñi leã ñi nhaø thôø ngoan ngoaõn deã thöông, khi ñeán tuoåi lôùn leân thì ñoåi haün tính neát. Coù nhöõng cha meï raát ñaïo haïnh maø con caùi laïi khoâng neân thaân. Coù chaùu cuûa linh muïc, em Ñöùc Cha, chò  cuûa ma sô laøm göông xaáu, maø con caùi cuûa haøng leâ daân ít hoïc laïi trôû thaønh thaùnh nhaân. Ñieàu bí nhieäm trong con ngöôøi laø theá.

Cho neân vieäc daïy doã con caùi trong gia ñình, giaùo duïc treû em trong caùc lôùp giaùo lyù, khoâng phaûi chæ maáy baøi hoïc thuoäc loøng, maáy lôøi ñaøn aùp khi chuùng quaäy phaù maø töôûng ñaõ laø giaùo duïc. Bôûi vì söùc con ngöôøi thì haïn cheá, nhaõn quan con ngöôøi chæ nhìn thaáy hieän töôïng beân ngoaøi. Cho neân ngoaøi nhöõng coá gaéng cuûa rieâng mình, cha meï, nhöõng nhaø giaùo duïc, coøn phaûi troâng nhôø vaøo moät söùc thaàn thieâng cuûa Ñaáng ñaõ laøm neân caû thaân xaùc linh hoàn con ngöôøi. Ñaáng ñaõ nhìn thaáu suoát taän taâm can. Ngaøi maø coøn phaûi nhaãn naïi ñeo ñuoåi con ngöôøi töø ñôøi noï ñeán ñôøi kia ñeå duï doã daãn daét noù trôû veà vôùi Chính Ñaïo, huoáng hoà söùc cuûa chuùng ta.

DAÏY CON TÖØ THUÔÛ COØN THÔ

Daïy con töø thuôû coøn thô.

Daïy vôï töø thuôû bô vô môùi veà.           

Caâu daïy vôï töø thuôû bô vô môùi veà ñoái vôùi gia ñình Vieätnam thôøi phong kieán tröôùc ñaây, thôøi maø ngöôøi ta thöôøng noùi: “Thuyeàn theo laùi, gaùi theo choàng”; hoaëc: “Taïi gia toøng phuï, Xuaát giaù toøng phu, Phu töû toøng töû”, thì ñuùng laø khuoân vaøng thöôùc ngoïc. Nhöng hoâm nay khoâng coøn coù yù nghóa gì, neáu khoâng noùi laø quùa loãi thôøi. Bôûi vì khoâng nhöõng noù ngöôïc vôùi nhaân baûn, maø coøn sai vôùi luaät hoã töông cuûa tình yeâu.  Ngoaøi ra, trong hoaøn caûnh xaõ hoäi hieän nay, hai ngöôøi ñeàu ñi laøm coù tieàn löông, neân ngöôøi choàng tuy laø chuû gia ñình, vaãn baøn hoûi vôùi ngöôøi vôï ñeå chung lo traùch nhieäm. Ít coøn thaáy caûnh choàng chuùa vôï toâi trong gia ñình.

Maët khaùc qua cuoäc soáng gia ñình, chuùng ta thaáy ñaõ coù keû laøm choàng ñöôïc neân thaân laø nhôø vôï daïy. Nhieàu ngöôøi trong chuùng ta ñaõ ñoïc chuyeän Gieát choù Daïy choàng trong Coå Hoïc Tinh Hoa. Maët khaùc Kinh thaùnh laïi noùi: “Ngöôøi nam seõ boû caû cha meï maø khaén khít vôùi vôï mình.” (Mt19: 5). Coøn thö Coârinthoâ noùi: “Vì choàng ngoaïi thì ñöôïc thaùnh hoùa nhôø vôï.” (1C7:14) .

Daïy con töø thuôû coøn thô, caâu naøy vaãn raát ñuùng cho moïi thôøi, nhöng chöa ñaày ñuû. Bôûi vì khi troàng moät caây quùi, ngöôøi ta phaûi lao coâng töø khi löïa haït, choïn gioáng roài môùi ñem gieo, huoáng hoà laø vieäc xaây döïng moät con ngöôøi coù thaân xaùc, coù trí khoân, coù linh hoàn baát töû thì caøng phaûi chaêm soùc bieát bao. Cho neân vieäc daïy con phaûi baét ñaàu töø khi em beù coøn laø baøo thai trong loøng meï. Vieäc giaùo duïc aáy ñöôïc goïi laø Thai Giaùo.

THAI GIAÙO

Vieäc naøy ñoái vôùi moät soá cha meï cho laø coøn quùa sôùm, hoaëc chöa quan taâm, nhöng thöïc söï raát quan troïng. Ngay trong Kinh thaùnh, ñaõ töøng nhaéc vieäc Chuùa lo ñeán caùc thai nhi:

Taïng phuû toâi, Thieân Chuùa ñaõ gaày taïo cho toâi töø trong daï meï. (Tv139,13;)

Töø daï meï, ngöôøi ñaõ neân Chuùa Trôøi cuûa toâi. (Tv 22:10).

Ngöôøi ñaõ maëc cho toâi da thòt. Vaø ñaõ deät toâi baèng gaân vaø coát. Cho toâi gaân thòt vaø maùu noùng. Ngöôøi canh chöøng hôi thôû cuûa toâi. (Yb 10:11-12).

Tuy theá ngay trong caùc gia ñình taïi Myõ, taïi Taây AÂu, vieäc chaêm lo cho thai nhi veà maët theå lyù nhö khaùm thai, thaêm baùc só, chuïp sieâu aâm v.v., thì raát chu ñaùo, nhöng vaãn ít löu taâm ñeán vieäc thai giaùo. Noùi chi ñeán nhöõng gia ñình ngheøo ôû nhöõng nöôùc chaäm tieán, baø meï coù baàu, vai vaãn gaùnh haøng ñi chôï, tay coøn daét ñöùa con nhoû laáp xaáp chaïy theo. Vieäc mang thai, sinh nôû ñaønh phaûi xuoâi theo töï nhieân, ñaàu oùc naøo coøn nghó ñeán chuyeän tæ mæ cho ñöùa con trong buïng. Chöa keå nhöõng tröôøng hôïp em beù bò khinh reû coi thöôøng, khoù theå noùi ñeán vieäc Thai Giaùo:

1. MANG BAÀU NGOAØI HOÂN NHAÂN

Chuùng ta thaáy trong xaõ hoäi phoùng khoaùng hoâm nay, nhieàu con gaùi ñaõ mang baàu ngoaøi hoân nbaân. Hoaøn caûnh ñoù, ñöùa beù trong buïng raát bò thieät thoøi, khoâng chæ bò coi reû, maø vì noù laø moät noãi ray röùt cho meï noù neân maïng soáng cuûa noù cuõng raát baáp beânh. Ñoâi khi caû vieäc ñoåi laáy moät caùi danh döï haõo huyeàn naøo ñoù cho gia ñình hoaëc do chính yù muoán ngöôøi meï coù baàu, haøi nhi cuõng phaûi caâm nín chòu gieát cheát. Khoâng töï mình thoát ñöôïc moät tieáng keâu, khoâng moät ai beânh vöïc. Taøn aùc hôn nöõa, vieäc gieát sinh maïng yeáu ñuoái voâ phöông töï veä nhö theá cuõng ñaõ ñöôïc luaät phaùp nhieàu nöôùc treân theá gian naøy baûo veä.

ÔÛ Trung Coäng, ôû Vieätnam, raát nhieàu ñoâi vôï choàng thaät, hoân nhaân hôïp phaùp, maø phaûi cam taâm gieát con theo leänh cuûa nhaø nöôùc ñeå giöõ ñöôïc coâng aên vieäc laøm. Ngay ôû Hoa Kyø, moät nöôùc giaàu coù, dö aên dö maëc, chaúng bò raøng buoäc gì veà kinh teá, chaúng cheá taøi gì veà leã giaùo, khi mang baàu coøn ñöôïc chính phuû giuùp ñôõ nhieàu maët, theá maø nhöõng ñoâi trai gaùi khi ñuù ñôûn coù thai, vaãn cöù ñi phaù nhö thöôøng.

2. HIEÁP DAÂM BÒ MANG BAÀU

Noùi ñeán nhöõng tröôøng hôïp bò haõm hieáp, em beù coù ôû trong töû cung ngoaøi yù muoán cuûa meï noù, thì maïng soáng cuûa noù caøng theâ thaûm bieát bao. Trong kyù öùc ngöôøi ngöôøi con gaùi bò haõm hieáp, thai nhi ñoù laø moät veát chaøm in ñaäm treân thaân xaùc, laø noãi caêm hôøn tuûi hoå trong taâm hoàn, khoâng chæ moät ít thaùng maø suoát caû cuoäc ñôøi. Söï coù maët cuûa noù ôû treân coõi ñôøi naøy laø noãi ñau haän cuûa meï vaø oâ nhuïc cuûa con.

Tuy nhieân cuõng phaûi noùi ra ñieàu naøy, ñieàu maø raát choùi tai cho ngöôøi bò hieáp daâm, ñoù laø, nhìn veà maët huyeàn bí sieâu nhieân, ñöùa beù ñoù cuõng nhö taát caû ñöùa beù khaùc, ñeàu ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông, neáu Chuùa khoâng thöông, laøm sao noù coù theå thaønh moät maïng soáng? Vaø neáu veà sau, noù ñöôïc Thanh taåy trong Nöôùc vaø Thaàn Khí noù vaãn ñöôïc phuùc trôû thaønh thaân mình cuûa Chuùa Kitoâ..

Theá nhöng ñöùng ngoaøi noùi thì quùa deã, khoâng ñuïng ñeán baûn thaân, khuyeân gì nghe cuõng hay. Thöû ñaët mình vaøo hoaøn caûnh cuûa ngöôøi con gaùi ñau khoå, ñang mang trong daï mình moät baøo thai bò coi nhö thöù nghieät chuûng, luùc aáy chæ muoán ai coù theå giuùp naøng toáng khöù noù ra ngoaøi. Nhöõng lôøi khuyeân baûo cho duø laø Chaân lyù, vaãn khoù maø loït tai. Tröôøng hôïp quùa bi phaãn naøy, muoán vöôït qua phaûi coù söùc maïnh Ôn Treân chæ daãn ñôõ ñaàn môùi giaûi quyeát ñöôïc trong bình an.

LAØM SAO GIAÙO DUÏC MOÄT THAI NHI?

Moät thai nhi chöa ñuû hình haøi, chöa bieát nhìn, chöa bieát noùi, chöa bieát nghe, laøm sao maø giaùo duïc?

Töø buïng meï, tröôùc maët Thieân Chuùa, thai nhi ñaõ coù giaù trò laø moät con ngöôøi nhö moãi ngöôøi chuùng ta. Maët khaùc, vì thai nhi quùa yeáu ñuoái, vaø hoaøn toaøn bao kín trong ‘Thinh Laëng’, neân ít ñöôïc ñeå yù ñeán, chæ doàn söï chaêm soùc vaøo ngöôøi meï ñeå cho noù ñöôïc lôùn leân trong töï nhieân. Thai nhi trong buïng meï, tuy tri thöùc bò haïn cheá nhöng söï thuï caûm ñaõ baét ñaàu. Ngöôøi meï mang thai, khoâng chæ trao ñoåi maùu huyeát cuûa mình vôùi ñöùa con qua cuoáng nhau, maø giöõa meï con coøn coù sö caûm thoâng huyeàn dieäu. Ñoïc Tin möøng theo thaùnh Luca, chuùng ta thaáy ñöôïc söï caûm nhaän naøy cuûa baby:

“Maria vaøo nhaø Zacarya vaø chaøo Elizabeth. Vaø xaûy ra laø thoaït Elizabeth nghe lôøi Maria chaøo, thì haøi nhi nhaûy möøng trong daï meï”. (Lc 1:39tt).

GIAÙO DUÏC CON CAÙI (tieáp theo)

Coøn gì laø con, keû ngöôøi cha khoâng daïy. (Dt12:7b)

Vuõ Hoàng

LAØM SAO GIAÙO DUÏC MOÄT THAI NHI?

Nhö nhaän xeùt ôû phaàn cuoái baøi 13, thai nhi trong buïng meï tuy Tri Thöùc bò haïn cheá, nhöng söï Thuï Caûm ñaõ baét ñaàu. Ngöôøi meï mang thai khoâng chæ trao ñoåi maùu huyeát chaát lieäu cuûa mình vôùi ñöùa con qua cuoáng nhau, maø giöõa meï con ñaõ baét ñaàu coù söï caûm thoâng huyeàn nhieäm. Chuyeän baø Elizabeth meï cuûa Yoan taåy giaû trong thaùnh kinh ñaõ chöùng minh ñieàu ñoù. Khi meï ñöôïc nieàm vui traøn ngaäp cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn thì con 6 thaùng nhaûy vui trong daï meï. Vì theá khi ngöôøi meï soáng vui töôi thanh thaûn, thai nhi baèng an, tim ñaäp nhòp nhaøng; khi meï buoàn phieàn, noùng giaän, say söa, thai nhi cuõng xoán xang, tim ñaäp nhanh. Nieàm vui noãi buoàn, ñoà aên nöôùc uoáng, caùi gì thaám vaøo cô theå, tinh thaàn ngöôøi meï, cuõng thaám vaøo noäi taïng taâm trí cuûa con. Aính höôûng toát xaáu seõ theo suoát ñôøi cuûa noù. Ñaõ xaûy ra laø, coù moät ngöôøi meï trong thôøi thai ngheùn, cöù saùng say chieàu sæn, khi ñöùa beù chaøo ñôøi, noù bò muø caû hai maét, vaø trí khoân cuûa em raát chaäm.

THÖA CAÙC BAØ MEÏ MANG THAI

Xin caùc baø meï ñang mang thai thaáy ñöôïc raèng: Chín thaùng cöu mang moät em beù cuõng laø chín thaùng giaùo duïc taâm hoàn, vaø chín thaùng boài döôõng thaân xaùc cuûa em, baèng caùch soáng haèng ngaøy cuûa caùc baø.

Ngöôøi meï ñieàu ñoä vieäc aên uoáng, soáng nhaân aùi vui töôi, vaø luoân caàu nguyeän, em beù trong loøng seõ thoaûi maùi caû theå xaùc laãn taâm hoàn.

Tuy cuoäc soáng ôû ñaâu cuõng ñaày raãy khoù khaên, nhöng buoàn lo noân noùng cuõng chaúng giaûi quyeát ñöôïc gì, chæ meät moûi cho mình vaø toån haïi cho ñöùa treû trong buïng.

Caùc baø haõy troâng caäy vaøo Chuùa, Ñaáng laøm cho ñöùa beù coù maët thì Ngaøi cuõng ñang luoân quan phoøng chaêm soùc cho noù vaø coøn yeâu meán chaêm lo cho caû ngöôøi ñang thai ngheùn noù nöõa.

Thieân Chuùa quyeàn naêng, Ngaøi seõ giaûi quyeát moïi khoù khaên cho nhöõng ai troâng caäy vaøo Ngaøi. Neáu Thieân Chuùa khoâng thöông thì ñöùa nhoû khoâng theå thaønh hình, vaø neáu Thieân Chuùa khoâng tín nhieäm baø, thì ñöùa nhoû khoâng xuaát hieän ñöôïc trong loøng daï baø ñaâu. Bôûi vì ñöùa treû duø trai hay gaùi, ñeàu laø moät kyø coâng taïo thaønh, noù khoâng phaûi moät loaøi coû hoang, töï coù maët, töï lôùn leân, roài aâm thaàm cheát ñi trong queân laõng. Nhöng noù laø moät con ngöôøi, ñöôïc söï chuaån bò raát tinh teá cuûa Ñaáng Toái Cao, (Yr 1:05), ñöôïc Ngaøi nuoâi döôõng töøng giaây töøng phuùt trong baøo thai, cho noù moãi ngaøy moät lôùn leân, ñeán khi ra khoûi loøng meï, ñöùa treû seõ neân nhö moät lôøi ca ngôïi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa. Ôn hueä naøy ñaõ ñöôïc ghi trong Thaùnh kinh:

“Bôûi chöng vì loøng yeâu meán maø Thieân Chuùa ñaõ choïn anh em trong Chuùa Kitoâ Gieâsu töø tröôùc taïo thieân laäp ñòa . . .

Vaø tieàn ñònh cho ñöôïc phuùc laøm con nhôø Chuùa Kitoâ Gieâsu . . .

ñeå neân lôøi ca ngôïi cho Vinh quang Thieân Chuùa.” (Ep1: 4-6)

Thieân Chuùa ñaõ choïn em beù cuõng nhö ñaõ choïn moãi ngöôøi chuùng ta töø khi Ngaøi chöa laøm ra trôøi ñaát, vaø ñaõ tieàn ñònh cho em vaø cho chuùng ta, khoâng phaûi laø thieân ñaøng hay hoûa nguïc, maø laø laøm con cuûa Ngaøi. Cho neân moãi con ngöôøi coù maët treân traàn gian naøy ñeàu laø moät lôøi ca ngôïi cho Vinh Quang Thieân Chuùa.

Vì theá töø trong daï meï, haøi nhi ñaõ baét ñaàu moät cuoäc soáng raát dieäu kyø. Cuoäc soáng aáy tuy nhö theå moûng manh (phoâi thai), nhöng laïi raát vöõng chaéc trong söï tieäm tieán cuûa baøn tay Ñaáng Quan Phoøng. Bôûi vì caùi phoâi caùi thai aáy laø moät sinh vaät coù xaùc hoàn, ñöôïc Thieân Chuùa bieát ñeán. Lôøi Chuùa ñaõ noùi roõ raøng:

“Tröôùc khi ta naén ngöôi trong buïng meï, Ta ñaõ bieát con. (Yr 1: 05).

Caùc con, nhöõng keû ñöôïc Ta vaùc töø loøng meï, vaø ñöôïc gaùnh töø ôû töû cung.” (Ys 46:3b).

Tuy thai nhi nhoû beù yeáu ñuoái nhö theá, nhöng Thieân Chuùa ñaõ tieàn ñònh cho noù coù maët ôû ñôøi naøy khoâng chæ ñeå laøm con vaø laøm chuû muoân loaøi, maø coøn höôûng phaàn gia taøi voâ cuøng quí giaù cuûa Chuùa, vôùi chöùc naêng laø keû thöøa töï trong Ñöùc Kitoâ Gieâsu. Nghóa laø Ñöùc Kitoâ Gieâsu coù quyeàn naêng haïnh phuùc gì, thì trong Ngaøi, chuùng ta vaø em beù cuõng seõ ñöôïc coù nhö theá. (Ep 1:5 & Rm 8: 29).

Xin caùc baø haõy coäng taùc vôùi Thieân Chuùa trong huyeàn nhieäm naøy.

Baèng caùch naøo? Baèng caùch caùc baø haõy luoân luoân Caàu nguyeän vaø sieâng naêng chòu Bí tích; Thaàn Khí Thieân Chuùa seõ chæ cho baèng caùch naøo.

SAÙU NAÊM ÑAÀU TIEÂN CUÛA ÑÖÙA TREÛ

Kinh thaùnh Cöïu Öôùc noùi: “Töø phuùt ñaàu haõy daïy cho treû thô bieát ñöôøng loái phaûi ñi theo, cho ñeán tuoåi giaø noù seõ khoâng laïc ñöôøng cuûa noù.” (Cn 21:6).

Nhöõng nhaø giaùo duïc coù kinh nghieäm vaø ñöùng ñaén treân theá giôùi ñeàu ñoàng yù raèng: “Giaùo duïc treû em phaûi ñöôïc baét ñaàu ngay töø SAÙU NAÊM ÑAÀU TIEÂN trong cuoäc ñôøi noù” vaø raèng: “ÔÛ khoaûng töø Boán ñeán Taùm naêm tuoåi, em beù ñaõ ghi nhaän ñieàu gì vaøo taâm trí, thì khoù coù theå phai môø.”

Nhöng ñoái vôùi caùc gia ñình, thöôøng thì saùu naêm ñaàu tieân laø saùu naêm phuïc vuï ñöùa treû, doàn heát tình thöông vaøo noù. Ñöùa beù nhö cuïc naêm chaâm huùt saét, huùt cha meï ñöùa treû, huùt oâng baø coâ chuù, thaønh ra chaúng giaùo duïc gì caû, chæ muoán laøm theo yù noù. Tuy nhieân neáu ñem tình thöông aáy aùp duïng vaøo ñöôøng loái giaùo duïc thì raát tuyeät haûo, nhö seõ noùi sau.

Ñoïc kinh thaùnh chuùng ta thaáy khoâng ai yeâu Chuùa Con baèng Chuùa Cha (Mt 3:16-17), theá maø Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi cuõng phaûi ñöôïc giaùo duïc. Thö Hipri vieát: “Duø laø con, Ñöùc Gieâsu ñaõ phaûi ñau khoå giaõi daàu maø hoïc cho bieát vaâng phuïc.” (Dt 5:8).

 

EM BEÙ QUAÙ NHOÛ, SAÙU NAÊM ÑAÀU TIEÂN

GIAÙO DUÏC CAÙCH NAØO?

a-         Baèng söõa meï.

b-                 Baèng thoùi quen toát:

            Baèng söõa meï:

Ñaây laø moät caùch giaùo duïc kyø dieäu cuûa tình thöông, maø ít baø meï ñeå yù ñeán. Meï cho con buù, duø chæ vaøi tuaàn leã ñaàu ñôøi thoâi, thì ngöôøi meï ñaõ noái moät söï lieân heä tuyeät haûo giöõa meï vaø con. Vì baø ñaõ ban taëng cho con moät söï an bình tuyeät vôøi baèng gioøng chaûy yeâu thöông maø Ñaáng Taïo Thaønh ñaõ gaïn loïc töï tình thöông vaø maùu thòt ngöôøi meï ñeå ban cho con, ñoù laø Söõa Meï.

Tình yeâu giöõa meï con, tình Maãu Töû ñích thöïc baét ñaàu töø ñaây. Cho neân Kinh thaùnh ñaõ coù lôøi chuùc phuùc: “Phuùc cho vuù ñaõ cho Thaày buù.” (Lc11: 27). Lôøi chuùc naøy laø cho caëp vuù ngöôøi meï vaø caû ñöùa con ñöôïc buù söõa töø caëp vuù huyeàn dieäu ñoù.

Goïi laø huyeàn dieäu, bôûi vì moät phuï nöõ khoâng sinh con, cho duø coù boä ngöïc ñeïp theá naøo, hoaëc coù bôm coù ñoän coù naâng cao leân ñaït tôùi möùc sexy, ñeå haáp daãn ñaøn oâng theá naøo chaêng nöõa, cuõng chæ laø boä ngöïc cheát, vì noù khoâng coù nguoàn söõa töø ñoù phaùt sinh ra. Xeùt veà maët sieâu nhieân, moät caëp vuù khoâng tuoân maïch söõa thì chöa ñöôïc coi laø coù phuùc loäc, vaø moät ñöùa con khoâng ñöôïc buù baàu söõa ngoït ngaøo töø loøng meï, thì em beù ñoù cuõng chöa ñöôïc höôûng tình maãu töû troïn veïn.

Coù theå noùi tình maãu töû khôûi ñaàu ñöôïc xaây ñaép beân baàu söõa meï. Loøng meï laø tröôøng giaùo duïc ñaàu tieân cuûa con treû. Khi em beù töø trong loøng meï böôùc ra moät theá giôùi hoaøn toaøn xa laï ñoái vôùi noù, thöû hoûi nhöõng ngaøy ñaàu tieân, coøn coù choã naøo ñaùng tin caäy, ñaùng nöông töïa vöõng chaéc cho em hôn laø hôi aám cuûa baàu söõa meï. Khi beù buù söõa, noù coøn ñöôïc nghe nhòp ñaäp cuûa traùi tim meï mình, vì khoâng phaûi ngaãu nhieân maø Taïo Hoùa ñaõ ñeå cho hai baàu söõa naèm gaàn ngay beân traùi tim cuûa ngöôøi phuï nöõ.

            Chính Thieân Chuùa cuõng ñaõ noùi leân tình thöông cuûa Ngaøi ñoái vôùi chuùng ta baèng hình aûnh ngöôøi meï cho con mình buù söõa:

            “Nhö moät ngöôøi ñöôïc meï an uûi, Ta cuõng vaäy, Ta seõ an uûi caùc con.

Caùc con seõ ñöôïc buù môùm, Caùc con seõ ñöôïc beá beân söôøn. Ñöôïc naâng niu treân ñaàu goái.” (Is 66:12-13).

Ñaùng thöông bieát bao! Nhöõng em beù khi môùi chaøo ñôøi ñaõ maát meï, hoaëc bò meï boû rôi.

Giaùo Duïc Con Caùi (tieáp theo)

Vuõ Hoàng

Taäp Thoùi Quen Toát

“Töø phuùt ñaàu haõy daïy cho treû thô bieát ñöôøng loái phaûi theo,  cho ñeán tuoåi giaø noù khoâng laïc ñöôøng cuûa noù.” (Cn21:6)

Taïi sao hoâm nay khi maëc aùo, chuùng ta laïi xoû tay phaûi tröôùc?  Ñoù laø thoùi quen. Vaäy ñoái vôùi em beù, chuùng ta khoâng neân lyù luaän daøi doøng, chuùng chaúng hieåu gì. Haõy taäp thoùi quen toát cho chuùng,nhö:

-           AÊn nguû tieâu hoùa ñuùng giôø.

-           Lôùn leân moät chuùt, ñoä treân hai tuoåi, töï ñaùnh raêng röûa maët, röûa tay dô tröôùc khi aên.

-           Taäp laøm daáu Thaùnh Giaù moät caùch nghieâm chænh.

-           Caùm ôn Chuùa tröôùc khi aên, khi ñi nguû, vaø khi thöùc daäy.                 

-           Taäp chaøo hoûi theo leã pheùp Vieätnam, bieát caùm ôn, bieát xin loãi. Hieän nay coù moät soá ít ngöôøi Vieät ôû Myõ ñaõ laâu maø vaãn khoâng bieát noùi hai chöõ caùm ôn. Trong ñoù coù caû nöõ tu vaø moät soá linh muïc nöõa.

-           Trong gia ñình luoân luoân xöû duïng tieáng Vieät vôùi caùc em.

Nhöõng gia ñình Vieät ñang ôû Myõì, ñöøng sôï con em mình khoâng bieát noùi tieáng Anh. Khi ñeán tuoåi ñi hoïc, caùc em seõ phaûi hoïc chung vôùi treû em Myõ. Hieän nay nhieàu treû em Vieätnam noùi tieáng Myõ löu loaùt hôn tieáng Vieät. Moät soá ít cha meï ñaõ khoâng thaáy ñoù laø moät moái lo, maø laïi laáy laøm haõnh dieän veà vieäc ñoù. Veà sau môùi thaáy baát ñoàng ngoân ngöõ laø moät trôû ngaïi raát lôùn cho vieäc giaùo duïc, cho tình lieân keát trong gia ñình vaø gia toäc, cho loøng hieáu thaûo cuûa con caùi ñoái vôùi cha meï.

* Taäp cho em bieát noùi xin loãi khi laøm ñieàu gì sai.

-           Taäp cho em bieát thöông yeâu anh chò em trong nhaø, bieát thöông yeâu giuùp ñôõ baïn beø.

-           Taäp cho em bieát ngaên naép traät töï, chôi xong caát ñoà chôi vaøo choã cuõ.

-           Taäp cho em bieát töôi vui neùt maët khi noùi chuyeän, khoâng nhaên maët, khoâng gay gaét, nhaát laø khi noùi vôùi cha meï.

-           Taäp cho em bieát quùy troïng moâi tröôøng, caây coái chim caù coû hoa v.v.

* Nhöõng ñieàu neân traùnh:

-           Cha meï chöûi theà, caõi loän tröôùc maët con caùi.

-           Cha meï chæ trích noùi xaáu ngöôøi khaùc tröôùc maët con caùi.

-           Cha meï gheùt ai thì cuõng baét con caùi phaûi gheùt ngöôøi ñoù.

-           Duï khò em beù, höùa cho caùi naøy, höùa laøm caùi kia roài khoâng giöõ lôøi höùa. Vieäc naøy raát nguy hieåm, vì sau naøy em seõ nghi ngôø lôøi höùa cuûa cha meï.

-           Huø doïa em beù, nhö: oâng keï baét, con ma baét, v.v.

-           Khoâng neân ñeå em beù gaàn vaät duïng nguy hieåm nhö, löûa, nöôùc, thuoác uoáng, dao keùo, bao niloâng, v.v.

-           Khoâng neân luoân nhaäu nheït cheø cheùn, say söa tröôùc maët em beù.

-           Tuyeät ñoái khoâng huùt thuoác laù trong nhaø, vì hôi khoùi thuoác laù, haïi cho treû em hôn laø cho chính ngöôøi huùt thuoác.

-           Khoâng bao giôø söûa phaït em theo côn noùng giaän cuûa mình. Khi em beù laøm hö hoûng sai loãi duø naëng nheï, neân bình taâm söûa chöõa, nheï nhaøng chæ daïy.

Khi em beù ñang leân côn hôøn doãi ñöøng la maéng hoaëc ñaùnh ñaäp, hoaëc baét phaûi im nín ngay, hoaëc daèn vaët em, baét phaït em quøi, hoaëc phaûi khoanh tay phaûi xin loãi töùc thì. Nhö theá laø ñaøn aùp, öùc hieáp, baét naït, cho thoûa côn töùc cuûa mình, chôù khoâng phaûi giaùo duïc. Cöù kieân nhaãn ñeå em hôøn doãi böôùng bænh, ít phuùt sau em seõ dòu laïi, treû em mau queân laém. Luùc aáy seõ nheï nhaøng chæ daãn cho em, baét em xin loãi. Em seõ tænh trí vaâng nghe vaø tin töôûng yeâu meán cha meï. Neáu chính ngöôøi meï ngöôøi cha khoâng töï cheá ñöôïc söï noùng naûy baûn thaân thì laøm sao maø ñoøi daïy doã con nhoû.

Coù chuyeän xaûy ra nhö theá naøy, ban ñeâm ñöùa con saùu tuoåi khoùc laøm maát nguû, ngöôøi boá noùng giaän xaùch con quaêng töø treân giöôøng xuoáng ñaát, ñöùa nhoû baát tænh phaûi mang ñi caáp cöùu. Sau ñoù thaèng beù luoân luoân sôï haõi.

Moät anh choàng vì ghen vôùi vôï, thaáy ñöùa con gaùi 4 tuoåi ñang ngoài vieát treân baøn, beøn aán ñaàu con beù xuoáng maéng: “Maøy lôùn leân cuõng gioáng con meï maøy thoâi”. Chaúng may maét em ñuïng vaøo caùn caây vieát em ñang caàm, phaûi ñem ñi beänh vieän. Toäi nghieäp con beù, lôùn leân xinh ôi laø xinh, nhöng bò hö moät maét.

Phöông phaùp giaùo duïc treû em coù hai maët: “Daïy vaø Doã”, maø chuùng ta thöôøng noùi taét laø: “Daïy Doã “. Cho neân coù luùc phaûi daïy, vaø coù luùc phaûi doã. Chæ daïy maø khoâng bieát doã, seõ thui choät loøng yeâu meán cuûa con caùi. Chæ doã maø khoâng bieát daïy, seõ laøm cho ñöùa treû trôû neân hö ñoán. Pheùp Giaùo Nhi laø theá.

Haõy xem, Thieân Chuùa laø Cha chuùng ta, trong cuoäc ñôøi moãi ngöôøi chuùng ta, Ngaøi doã daønh chôø ñôïi chuùng ta nhieàu hôn laø raên daïy xöû phaït. Neáu cöù moãi laàn toâi phaïm toäi laø Chuùa tröøng phaït thì laøm sao toâi coøn soáng yeân oån treân coõi nhaân gian naøy. Suoát ñôøi chuùng ta, Chuùa chæ haøn gaén söûa chöõa. Coøn chuùng ta thì suoát ngaøy chæ soi moùi haønh haï laãn nhau, Ñoái vôùi ngöôøi coâng giaùo, cuï theå roõ raøng nhaát cuûa vieäc söûa chöõa, haøn gaén, daïy doã cuûa Thieân Chuùa cho chuùng ta, ñoù laø caùc Bitich. Neáu caùc baäc cha meï, caùc chuû chaên trong ñaïo coù ñöôïc taám loøng yeâu thöông chòu ñöïng ñích thöïc, (khoâng phaûi nhö Chuùa Gieâsu), maø laø cuûa Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu, thì gia ñình, xöù ñaïo seõ laø thieân ñaøng döôùi theá.

-           Khoâng neân cho em beù xem phim baïo haønh hoaëc phim hôû hang.

-           Khoâng neân cho em beù chôi nhöõng ñoà chôi nhö göôm giaùo, suùng ñaïn.

-           Khoâng neân cho em beù tham döï vaøo nhöõng cuoäc karaokeâ cuûa ngöôøi lôùn, roài taäp cho em nhaûy nhoùt uoán eùo theo caùc baøi haùt ñieäu muùa tình töù, maø laém khi ngöôøi lôùn cuõng thaáy ngöôïng nguøng.

-           Khoâng neân so saùnh con caùi mình vôùi con caùi ngöôøi khaùc ñeå khen em hoaëc cheâ bai em, nhö vaäy taäp cho em tính kieâu ngaïo töï toân, hoaëc laøm cho em bò maëc caûm töï ti. Chuùa ñaõ ban cho con ngöôøi chuùng ta, moãi caù nhaân coù moät ñaëc tính khaùc nhau, khoâng ai gioáng ai. Ngöôøi coù khuyeát ñieåm naøy thì coù öu ñieåm kia. Phaùt huy öu ñieåm cuûa con caùi vaø chæ daãn khuyeát ñieåm ñeå noù bieát maø söûa chöõa. Ñöøng baét con mình phaûi gioáng con ngöôøi khaùc. Chaúng coù con ai hoaøn haûo troïn laønh caû, chæ coù ÑKT Con Thieân Chuùa môùi troïn laønh troïn haûo maø thoâi.

-           Ñöøng thieân vò con trai con gaùi, ñöøng thöông con naøy hôn con khaùc.

Treû em hay baét chöôùc nhöõng gì ngöôøi lôùn laøm. Loøng treû em nhö tôø giaáy traéng, noù seõ copy taát caû nhöõng gì noù thaáy ñöôïc nôi ngöôøi lôùn. Ngöôøi lôùn aáy laø cha meï, laø anh chò trong gia ñình, laø cha, laø sô trong nhaø thôø, laø thaáy coâ giaùo ôû tröôøng v.v. Nhöng tröôùc heát vaø gaàn nhaát laø cha meï trong gia ñình.

Cha meï taäp thoùi quen cho con nhoû nhöng ñöøng queân raèng em beù cuõng coù theå töï taäp thoùi quen baèng maét baèng tai cuûa noù. Nhöõng ñieàu noù nghe cha meï noùi vaø thaáy cha meï laøm haøng ngaøy, cöù aâm thaàm in vaøo trí khoân noù. Nhöõng caùch cö xöû cuûa cha meï trong gia ñình, tuøy göông saùng göông xaáu, seõ laø nhöõng baøi giaùo duïc toát hoaëc toài ñoái vôùi con caùi.

Ngöôøi cha buoåi saùng ñöùng tröôùc thaùnh giaù Chuùa maø caàu nguyeän tröôùc khi ñi laøm. Ngöôøi meï nhìn leân aûnh Ñöùc Meï Haèng Cöùu Giuùp than thôû khi gia ñình gaëp côn khoán khoù. Ñoù laø nhöõng göông laønh tuyeät vôøi, nhieàu laàn hôn nhöõng lôøi khuyeân ñaïo ñöùc leâ theâ. Vaø lôøi ngöôøi boá chöûi ruûa ngöôøi meï khi noùng giaän, ngöôøi meï noùi laïi nhöõng lôøi cay chua, laø ñoäc toá thaám vaøo tim vaøo oùc con caùi, thöông toån suoát ñôøi, khoâng theå chöõa laønh.

Giải đáp rắc rối về hôn phối: Chồng đã có vợ trước

Hỏi - Con vừa khám phá ra là 7 năm trước khi theo đạo và lấy con, chồng con đã có vợ ở Việt Nam... Con hết sức buồn nhưng điều quan trọng là phép hôn phối của chúng con có gì trở ngại không?... (PTH, GA)

Ðáp - Như chị biết, một người không thể kết hôn lại (tái hôn) hữu hiệu khi chưa biết cách chắc chắn và hợp lệ sự vô hiệu hay sự đoạn tiêu của hôn phối trước (Giáo Luật 1085). Nhưng một người đã có hôn ước, khi chịu phép rửa tội có thể hưởng đặc ân thánh Phaolô để kết hôn với người khác với điều kiện theo các khoản Giáo Luật 1143 và 1144:

Giáo Luật 1143:

"Hôn Phối kết ước giữa hai người không được rửa tội được tháo gỡ bởi đặc ân thánh Phaolô... miễn là người không rửa tội đã đoạn tuyệt với họ."

Giáo Luật 1144:

(1) Ðể người đã được rửa tội có thể tái hôn cách hữu hiệu (valid), luôn luôn cần phải chất vấn người không rửa tội...

(2) Vì lý do quan trọng, Bản Quyền sở tại có thể... miễn chuẩn việc chất vấn hoặc trước hoặc sau khi rửa tội, miễn là ngài thấy rõ ràng, ít là sau một thủ tục đơn giản ngoại tố tụng, rằng việc chất vấn không thể thực hiện được, hay sẽ vô ích.

Nếu bỏ không chất vấn thì phép hôn phối có thành không? Chúng ta cần phân biệt hai trường hợp.

Nếu sự đoạn tuyệt của người không rửa tội không chắc chắn lúc làm phép hôn phối mới, bỏ chất vấn làm cho phép hôn phối mới không thành (Xem phán quyết của Tòa Thượng Thẩm Rota bên Roma, số R.D. 17-396 ngày 5 December 1925).

Nếu là sự đoạn tuyệt của người không rửa tội là chắc chắn, vài tác giả cho rằng không thành, một số khác cho là thành. Trong trường hợp hồ nghi này, phép hôn phối mới coi như thành (Xem Giáo Luật 1150). Dù thế, theo sự khôn ngoan (ad cautelam) nếu có thể nên xin đấng bản quyền miễn chuẩn chất vấn và lập lại sự ưng thuận.

Ðó là nguyên tắc. Chị thấy hòan cảnh của chị vào trường hợp nào? Dĩ nhiên bây giờ chắc chắn cô kia đã đoạn tuyệt, nhưng khi anh chị làm phép hôn phối có gì chắc không? Tôi thiếu nhiều dữ kiện để có thể nói đâu là trường hợp của anh chị.

Dù trường hợp nào, anh chị hãy nhờ linh mục liên lạc với đấng bản quyền (Tòa Giám Mục) để xin hữu hiệu hóa phép hôn phối của anh chị. Anh chị có thể xin sự hữu hiệu hóa đơn (nghĩa là làm lại cho đầy đủ: với bằng chứng sự đoạn tuyệt của cô kia, xin đấng bản quyền chất vấn hay miễn chuẩn chất vấn rồi lập lại sự ưng thuận) hay điều trị tại căn (radical sanation, nghĩa là xin ân rộng của Ðức Giám Mục để chất vấn hay miễn chất vấn rồi coi mọi sự như tốt đẹp ngay từ đầu mà không cần làm gì nữa).

(Trích Nguyệt San Trái Tim Ðức Mẹ Số Tháng 7 năm 1992)

Giải đáp rắc rối về hôn phối: Tháo gỡ hôn nhân trước với chồng ngoại đạo

Hỏi - Con là một người Công Giáo. Cách đây hai năm, con có quen với một người đàn ông ngoại đạo, lại có một đời vợ trước (không có đứa con nào). Cả hai vợ chồng đều ngoại đạo, và đã ly dị cách đây 8 năm trước khi anh ấy gặp con. Nay thì anh ấy đã có giấy ly dị phần đời rồi. Hiện tại chúng con muốn tiến tới hôn nhân. Có người nói là nếu anh ấy vào đạo thì thủ tục tháo gỡ hôn nhân cũ sẽ được gởi lên xin phép tòa Giám Mục địa phận. Còn nếu anh ấy không vào đạo thì thủ tục hủy hôn nhân cũ phải gởi đến Tòa Thánh ở Roma. Con hoang mang quá. Xin cha cho con biết rõ cả hai trường hợp phải gởi đi đâu và thời gian là bao lâu. Cám ơn cha nhiều lắm. (Không Tên, CA)

Ðáp - Anh và chị muốn tiến tới hôn nhân. Nhưng anh và chị biết có 2 ngăn trở: thứ nhất là ngăn trở dây hôn phối cũ của anh (Giáo Luật 1085). Thứ hai là ngăn trở khác đạo như (Giáo Luật các khoản 1086).

(1) Nếu anh ấy vào đạo thì ngăn trở thứ hai đương nhiên không còn. Mong rằng anh ấy "vào đạo" thì vào thật, chứ đừng "vờ vào đạo" như câu vè chế giễu:

Con thờ lạy Chúa ba Ngôi,

Con lấy được vợ, con thôi nhà thờ.

Nếu anh ấy đang là người "lương" chưa hề được rửa tội trong đạo Tin Lành, khi trở lại đạo anh có thể hưởng ơn rộng thánh Phaolô ban để kết hôn một lần nữa như một người Công Giáo. Ðể hưởng đặc ân này, hãy xin với Tòa Giám Mục điều tra (Giáo Luật 1143, 1144). Nên ngăn trở thứ nhất cũng không còn. Thời gian không lâu chỉ bằng thời gian học đạo và học dự bị hôn nhân thôi.

(2) Nếu anh ấy không vào đạo, thì ngăn trở thứ nhất còn đó. Không ai có quyền tháo dây hôn phối đã thành sự. Chị rán chờ cô kia chết rồi hãy may áo cưới. Một hy vọng cỏn con là nếu trước đây anh và cô kia xem ra lấy nhau nhưng chỉ sống với nhau thôi. Nghĩa là theo luật tự nhiên, anh và cô kia không cưới hỏi hay ít là không có đủ ý thức về việc họ làm. Chị hãy đến gặp một linh mục gần đó, ngài sẽ liên lạc và có mẫu cho chị làm đơn. Ơn chuẩn này không khó khăn lắm và mau chóng hơn với một ít điều kiện. Thời gian học chuẩn bị hôn nhân sẽ đủ thì giờ để xin ơn chuẩn này.

(Trích Nguyệt San Trái Tim Ðức Mẹ Số Tháng 7 năm 1992)

Giải đáp rắc rối về hôn phối: Giả vờ kết hôn

Hỏi - Kính thưa Linh Mục

Trước tiên, xin kính chúc Linh Mục sức khỏe dồi dào để phựng sự Chúa và phục vụ nhân loại. Thưa Linh Mục, tôi có một việc sau đây xin Linh Mục giải đáp giúp cho:

Tôi có một người cháu không có đạo Thiên Chúa đã được bảo lãnh từ Việt Nam sang Úc theo diện vợ chồng (chỉ trên danh nghĩa mà thôi, chứ thực tế người cháu chưa bao giờ sống chung với người đứng đơn bảo lãnh một ngày nào cả, cũng như trước đó chưa hề lập gia đình bao giờ).

Sau hai năm ở Úc, người cháu tôi đã lập thủ tục ly dị theo luật pháp về mặt đời và nay trở thành một người hoàn toàn độc thân.

Hiện tại người cháu tôi đang yêu thương một người khác phái, độc thân và là một tín đồ Công Giáo. Cả hai đều có ý muốn tiến đến hôn nhân, nhưng không biết chắc là chuyện ly dị của cháu tôi có ảnh hưởng hay trở ngại gì đến chuyện kết hôn với người Công Giáo không, do đó kính xin Linh Mục hướng dẫn về những thủ tục phải được tiến hành căn cứ theo Giáo Luật và Hôn Nhân để đôi trẻ có thể được kết hôn trước Thiên Chúa.

Xin chân thành cám ơn Linh Mục rất nhiều và xin được kính thư dưới tên gọi:

L.S.P. Kính thư.

Ðáp - Kính thăm anh L.S.P.,

Sau đây là phần giải đáp theo như anh yêu cầu về trường hợp người cháu của anh:

Cháu anh (chưa lập gia đình với ai bao giờ - độc thân hoàn toàn) ký giấy hôn thú với một người (chỉ để bảo lãnh mà thôi) và rồi sau đó đã ly dị với người ấy. Như thế, bây giờ, cháu anh theo giấy tờ không phải là một người độc thân hoàn toàn (spinster hay bachelor) như anh viết trong thư, nhưng hiện cháu anh là người đã li dị (divorced).

- Giáo Hội Công Giáo cho rằng trong trường hợp hai người không phải là Công Giáo, khi họ ký giấy hôn thú trước mặt chính quyền trước sự hiện diện của hai nhân chứng, thì hôn ước của họ hữu hiệu. Như thế, theo cái nhìn của Giáo Hội Công Giáo, cháu anh đã ký kết giao ước hôn thú, và như thế cháu anh là một người đã từng có chồng hay có vợ (dù chỉ theo phương diện giấy tờ) và bây giờ cháu anh đã ly dị. Nhưng Giáo Hội Công Giáo lại không chấp nhận ly dị.

- Trong thực tế, việc ký kết giao ước chỉ là vấn đề giả tạo.

- Nếu cháu anh muốn lập gia đình trong Giáo Hội Công Giáo, thì những trường hợp sau đây có thể xảy ra:

(1) Nếu người đã ký giấy hôn thú với cháu anh trước đây là một người theo đạo Công Giáo. Người ấy sẽ liên hệ với Tòa Án hôn phối để xin tuyên bố hôn thú đã ký với cháu anh là vô hiệu theo Giáo Luật, đặt căn bản trên việc hôn ước đã ký kết không theo qui định của Giáo Luật (Defect of Form). Khi Tòa Án đã tuyên bố rồi, thì cháu anh tự do, không bị ngăn trở trong việc lập gia đình trong Giáo Hội Công Giáo.

(2) Nếu người đã ký hôn thú với cháu anh trước đây không phải là một người Công Giáo: Bây giờ cháu anh (sẽ gia nhập Giáo Hội Công Giáo) muốn lập gia đình trong Giáo Hội với một người Công Giáo, thì cô hay anh ấy sẽ xin giáo quyền ban Ðặc Ân Thánh Phaolô. Sau khi được chấp thuận rồi, đôi trẻ sẽ không còn bị ngăn trở.

(3) Nếu người đã ký hôn thú với cháu anh trước đây không phải là một người Công Giáo: Bây giờ cháu anh (sẽ không gia nhập Giáo Hội Công Giáo) muốn lập gia đình trong Giáo Hội với một người Công Giáo, thì cô hay anh ấy phải xin Tòa Án hôn phối tuyên bố hôn thú đã ký là vô hiệu với lý do hôn thú đã ký là giả vờ (simulation hay total simulation). Sau khi tòa án tuyên bố hôn thú đã ký là vô hiệu, thì đôi trẻ sẽ không còn bị ngăn trở.

Trong cả ba trường hợp nêu trên, cháu anh nên liên lạc với Tòa Án Hôn Phối địa phương để xin được giúp đỡ.

Vài hàng giải đáp đến anh, nếu còn thắc mắc gì thêm, xin anh cho biết. Tưởng rằng thắc mắc của anh có thể giúp đỡ cho một vài hoàn cảnh tương tự, không biết anh có cho phép chúng tôi đăng trên nguyệt san chăng? (dĩ nhiên là dưới những tên gọi và nơi chốn khác đi).

Cám ơn anh về những lời chúc. Thân kính.

(Trích Mục Giải Ðáp Hôn Phối của LM Bùi Ðức Tiến, Thẩm Phán Tòa Án Hôn Phối TGP Melbourne)

Giải đáp vấn đề lễ cưới ở nhà thờ sau khi đã tiêu hôn: một cô ở Việt Nam đã có chồng

Hỏi - Gần giáo xứ con có một cô mà ở Việt Nam cô đã có chồng. Qua định cư ở đây được vài năm cô đã lấy chồng khác mà con thấy cũng được vô nhà thờ làm lễ cưới. Con và nhiều người khác thắc mắc thì cha trả lời: Lần trước cô thành hôn là vì gia đình gặp khó khăn nên phải lấy chồng để cứu vớt gia đình. Anh ta có địa vị và tiền bạc. Vậy là hôn nhân không thành nên được tháo mở. Thưa cha con thấy như vậy có phải Hội Thánh rộng rãi ra quá phải không? Nếu như vậy thì theo con ai muốn lấy vợ, lấy chồng khác thì có rất nhiều lý do. Nhất là ở Việt Nam thì nhiều cặp cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy, hoặc sau 1975 thì nhiều cặp lấy nhau như chạy nước rút; có cô 15 đã lấy chồng, lấy cho lẹ vì sợ bị bắt lấy thằng què. Nếu thật dễ dàng như vậy thì thật là một thảm họa cho thế giới. Con xin cha giải đáp cho. Xin Chúa trả công bội hậu cho cha hồn an xác mạnh để phụng sự và làm sáng danh Chúa. Con cám ơn cha nhiều. (Tuyết Dương)

Ðáp - Chị Tuyết Dương thân mến,

Trước khi trả lời trực tiếp vào vấn nạn của Chị, chúng tôi xin được nhắc lại mấy nguyên tắc căn bản:

1) Những chân lý thuộc Ðức Tin, Giáo Hội không có quyền thay đổi, trái lại có trách nhiệm phải bảo vệ vẹn toàn những chân lý ấy. Ðức Thánh Cha cũng không có quyền tuyên bố rằng Chúa Giêsu không phải là Thiên Chúa. Giáo Hội không có quyền nói rằng lời Chúa Giêsu phán dạy về hôn nhân: "Sự gì Thiên Chúa đã phối hợp con người không được phân ly" (Mt 19,6) không còn hiệu lực nữa.

2) Giáo Hội có quyền ban hành những luật lệ và cũng có quyền thay đổi các luật theo lợi ích cho cộng đoàn Dân Chúa hay miễn chuẩn áp dụng luật cho cá nhân tín hữu trong trường hợp hữu lý nào đó. Giáo Hội có nhiều luật liên quan đến hôn nhân và cũng thay đổi những luật lệ ấy theo thời gian và nhu cầu.

Giáo Hội luôn tôn trọng sự vững bền của hôn nhân theo niềm tin vào Lời Chúa. Giáo Hội cũng ban hành những luật lệ để bảo vệ sự bất khả phân ly được kiện toàn nhờ Bí Tích Hôn Phối trong hôn nhân Kitô giáo.

"Hôn phối thành tựu do sự ưng thuận của đôi bên, được phát biểu hợp lệ giữa những người có khả năng pháp luật; sự ưng thuận ấy không thể thay thế bởi bất cứ một thế lực nhân loại nào" (Giáo luật khoản 1057 #1). Luật Giáo Hội xác định khi nào Giáo Hội có thể nhìn nhận sự kết hợp của hai người là hôn nhân thực sự. Luật về hôn phối liên quan đến sự thành hiệu của hôn nhân được xét qua ba đề mục chính:

- Ngăn trở hôn phối (impediments): Luật Chúa và luật Giáo Hội xác định một số trường hợp một người hay cả hai người không được tự do kết hôn. Ví dụ: chưa đủ tuổi, bất lực, họ máu gần...

- Nghi thức (form): Hôn phối được cử hành trước sự chứng kiến của thừa tác viên Công Giáo có năng quyền, và hai nhân chứng.

Ưng thuận (consent): Chính lời thề hôn phối làm cho hôn phối hiện hữu, do đó, nếu thiếu sự ưng thuận sẽ làm cho hôn phối bất thành. Có nhiều yếu tố chi phối làm cho sự ưng thuận khiếm khuyết như sợ hãi, thiếu trưởng thành, bị lừa, v.v...

Do đó trong thực tế, có những trường hợp phép cưới, hôn lễ, và nhiều khi cả Bí Tích Hôn Phối đã được cử hành nhưng thực chất, vì một hay nhiều lý do nào đó, phép hôn phối không thành. Sự kiện này chẳng phải là điều mới mẻ gì. Chúa Giêsu trong Phúc Âm Thánh Gioan cũng nói về trường hợp của người phụ nữ xứ Samarita bên bờ giếng Giacób: "Người đàn ông đang ở với chị không phải là chồng chị" (Jn 4,17-18).

Giáo Hội đã ban hành những luật lệ và xác định các thủ tục phải theo để giải quyết những trường hợp này. Tòa án trong các giáo phận là nơi thông thường có nhiệm vụ cứu xét và quyết định các trường hợp liên quan đến sự vô hiệu của hôn nhân. Khi tòa án tuyên bố tiêu hôn một cuộc hôn nhân nào đó chỉ có ý nghĩa là tòa án, đại diện Giáo Hội, xác nhận rằng cuộc hôn nhân được cứu xét đã không thành sự. Nói cách khác, trước mặt Giáo Hội, hai người phối ngẫu đã không thực sự lấy nhau và do đó, bây giờ họ được tự do để đi đến một hôn nhân thành sự.

Những lời Cha Xứ trả lời Chị về trường hợp "một cô đã có chồng tại Việt Nam" chỉ là những lời giải thích vắn tắt và đơn giản. Nhưng chắc chắn những vị hữu trách đã phải cứu xét một cách tỉ mỉ và đầy đủ để có thể đi đến kết luận về một hôn nhân vô hiệu. Sự tiêu hôn ngày nay được các tòa án ban nhiều hơn vì nhiều lý do, nhưng điều này không có nghĩa là ngày nay Giáo Hội "rộng rãi quá." (Lm Phi Quang trả lời).

(Trích mục Hỏi Ðể Sống Ðạo của Báo Trái Tim Ðức Mẹ số 272, tháng 8, năm 2000)

GIAÙO DUÏC CON CAÙI (Tieáp Theo)

“Töø phuùt ñaàu haõy daïy cho treû thô bieát ñöôøng loái phaûi theo, cho ñeán tuoåi giaø noù khoâng laïc ñöôøng cuûa noù.” (Cn21:6)

Vuõ Hoàng

 Göông Saùng, ñöøng Göông Xaáu

Caùc baäc phuï huynh ñeàu ñoàng yù, vieäc taäp thoùi quen cho em beù coù hai maët: Lôøi daïy vaø Göông saùng. Lôøi daïy moät ñaøng, Vieäc laøm moät neûo laø phaûn giaùo duïc. Ñöøng nghó treû em coøn nhoû khoâng bieát gì. Moät laàn baát tín, vaïn söï chaúng tin.

            Treû em trong baøo thai, daïy baèng caùi Taâm cuûa ngöôøi meï. Treû nhoû ñaõ sinh ra, daïy baèng caùi Tình cuûa cha meï töông kính yeâu thöông nhau, roài cuøng nhau chaêm soùc cho beù. Treû nhoû töø hai tuoåi trôû leân cho ñeán tuoåi vaøo ñôøi, daïy baèng Göông saùng vaø Thoùi quen toát cuûa cha meï vaø anh chò trong gia ñình.

 

Töø 6 tuoåi ñeán tuoåi vaøo ñôøi

            Neáu cha meï boû qua saùu naêm ñaàu, buoâng thaû theo yù con, khoâng löu yù giaùo duïc gì caû, ñeán naêm beù saùu tuoåi môùi baét ñaàu uoán naén, thì thaät laø khoù khaên. Bôûi vì con chuùng ta ñaõ quen vôùi nuoâng chieàu, quen laøm theo yù rieâng cuûa noù, vuïng dôû thì nhieàu, khoân hay thì ít. Khi aáy muoán cho caùc em vaâng lôøi ngay, seõ khoâng traùnh ñöôïc söï la maéng, ñe doïa, thaäm chí coù theå ñaùnh ñaäp nöõa.

Hôn nöõa, ôû tuoåi naøy trôû leân, con caùi cuõng baét ñaàu bung daàn ra khoûi voøng tay cha meï nhö: ñi hoïc, ñi nhaø thôø, ñi chôi moät mình quanh xoùm. ÔÛ nhöõng nôi ñoù, chuùng seõ gaëp nhöõng em khaùc ñuû löùa tuoåi, töû teá cuõng coù, maø xaáu cuõng nhieàu, chöa keå ñeán nhöõng hình aûnh em thaáy trong saùch, trong TV, phim video, trong games, ñaày baïo löïc, haän thuø, tình töù, maùnh khoeù, doái gaït.

            Nhaân aùi vaø Nhaãn naïi

Giaùo duïc con ôû löùa tuoåi naøy phaûi tinh teá, vì trí khoân treû em coøn raát ñôn giaûn, maø laïi hay toø moø vaø thöôøng baét chöôùc ngöôøi lôùn moät caùch voâ thöùc voâ tri. Cho neân nhieàu khi nhöõng cöû chæ, vieäc laøm cuûa caùc em, theo caùch nhìn cuûa ngöôøi lôùn tuoåi cho laø coù toäi, nhöng ñoái vôùi caùc em chaúng phaûi laø toäi ñaâu. Ñöøng neân chæ nhìn hieän töôïng beân ngoaøi cuûa treû roài la loái ñeå laøm chuùng nhaùt sôï. Ñöøng deã noåi noùng, tuyeät ñoái khoâng neân maéng con laø: “Ñoà quûi! Ñoà ngu! Ñoà maát daïy!” Vì con laø bôûi goác cha maø ra. Maø cha thì bôûi goác Ñöùc Kitoâ Gieâsu.

            Söï ngu khoân ôû ñôøi, duø löùa tuoåi naøo cuõng khoù coù tieâu chuaån ñeå ñònh giaù cho ñuùng. Chuùng ta ñaõ töøng nghe coù vò lôùn tuoåi töï traùch khi troùt laøm ñieàu laàm lôõ: “Thaät mình giaø ñaàu maø coøn daïi”.

Rieâng veà con nít neáu ta ñaùnh giaù baèng caùch, “aên cuûa ngöôøi laø khoân, bò ngöôøi aên laø ngu”, ñeå raên ñe söûa daïy chuùng, thì ñoù laø caùch giaùo duïc raát nguy hieåm. Chính quan nieäm naøy ñaõ laøm cho moät soá con em hoïc caùch soáng khoân ranh maùnh khoeù tröôùc tuoåi. Nhöõng em nhö theá khi tröôûng thaønh duø ôû ñòa vò naøo trong xaõ hoäi, hoaëc trong giaùo hoäi, cuõng chæ soáng tìm lôïi cho baûn thaân, khoù maø coù loøng vò tha nhaân aùi vôùi ngöôøi khaùc.

(Neáu xeùt theo tieâu chuaån khoân daïi ngöôøi ñôøi: ‘Khoân aên ngöôøi daïi ngöôøi aên’ thì, thöû hoûi ai daïi baèng Ñöùc Gieâsu? Ngaøi laø moät vò Thieân Chuùa maø khoâng ôû laïi trôøi cao ñoàng haøng ñoàng trò vôùi Thieân Chuøa, maø ñem thaân xuoáng ñaát, maëc laáy xaùc phaøm, bò deøm pha cheá dieãu, bò keû khinh ngöôøi gheùt, roài cuoái cuøng laø caùi cheát, khoâng phaûi treân giöôøng nhö chuùng ta, maø cheát treân thaäp giaù, Ph 2:5-11. Chính caùi ñieân daïi cuûa Ñöùc Gieâsu, maø chuùng ta vaø nhaân loaïi môùi coù ñöôïc toát nhö ngaøy hoâm nay. Caùi ñieân daïi ñoù laø TìnhYeâu.”)

            Trí duïc, Ñöùc duïc

Ñaït ñöôïc phöông caùch giaùo duïc toát, cho treû em xöùng ñaùng moät nhaân vò ñeå vaøo ñôøi. thì phaûi coù hai maët song song: Trí duïc vaø Ñöùc duïc. Vaø chính caùc baäc cha meï phuï huynh, thaày coâ, linh muïc treân toøa giaûng, nöõ tu daïy giaùo lyù, cuõng phaûi trang bò cho baûn thaân mình veà hai maët Trí vaø Ñöùc tröôùc ñaõ. Bôûi vì mình coù thì môùi cho ñöôïc ngöôøi khaùc. Ñöøng bao giôø giaùo duïc theo caùch phaûn giaùo duïc: Haõy laøm caùi gì toâi noùi, ñöøng laøm caùi gì toâi laøm. Hôn nöõa vieäc heä troïng naøy ñaõ ñöôïc chính Ñöùc Gieâsu Kitoâ caûnh giaùc trong Thaùnh Kinh:

“Ñöùc Gieâsu noùi: Kyù luïc vaø kinh sö ngöï treân toøa Moâseâ, vaäy moïi ñieàu hoï noùi vôùi anh em, anh em haõy giöõ laáy, nhöng anh em ñöøng laøm theo vieäc laøm cuûa hoï. Vì hoï noùi maø khoâng laøm. Hoï chaát nhöõng gaùnh naëng ñaët treân vai ngöôøi ta, nhöng chính hoï laïi khoâng ñuïng moät ngoùn tay ñeå lay thöû xem naëng haynheï” Xem Mt 23: 1-4

Tieåu chuaån giaùo duïc cuûa tín höõu.

Nhöng neáu xeùt cao hôn vì chuùng ta laø tín höõu, thì chuùng ta ñöøng neân queân vaán ñeà quan yeáu naøy, laø phaûi giaùo duïc con em theo tieâu chuaån cuûa keû tin. Tieâu chuaån aáy laáy töø maãu göông Thaäp Giaù Chuùa Kitoâ, vaø dìm mình trong Thaàn Khí tình yeâu cuûa Ngaøi. Tieâu chuaån aáy laø khoâng khoan nhöôïng vôùi söï toäi, söï xaáu, nhöng thöông yeâu nhaân aùi, xoùt xa tröôùc nhöõng lôõ daïi, nhöõng sa ngaõ cuûa con em vaø cuûa ngöôøi döôùi. Naâng ñôõ chuùng trong khi vaáp ngaõ. Haõy xem Chuùa Kitoâ Gieâsu. Ngaøi ñaõ xöû vôùi chuùng ta theá naøo, khi chuùng ta ñaõæ phaïm nhöõng toäi khuûng khieáp. Khi chuùng ta ñaõ laøm nhöõng ñieàu baát nhaân quaùi aùc vôùi ñoàng loaïi, ñoâi khi vôùi caû vôï, caû choàng, vôùi caû con caùi chuùng ta, vaø coøn vôùi caû chính baûn thaân nöõa.

Söûa daïy coâng minh

Ñoái vôùi con caùi, haõy söûa daïy. Nhöng söûa daïy coâng minh, chôù khoâng coâng thaúng. Coâng minh laø coù tình ngöôøi vaø khoâng veà huøa vôùi söï xaáu. Coøn coâng thaúng thì khoâng coù tình ngöôøi, maø traùi laïi, ñeå toû uy quyeàn vaø thoûa maõn töï aùi, coøn chaø ñaïp nhaân phaåm ngöôøi phaïm loãi nöõa. Coâng thaúng, khoâng bieát xoùt thöông ngöôøi loãi phaïm, maø chæ giöõ maët muõi cho baûn thaân mình, cho gia ñình mình, cho doøng hoï mình, cho xöù ñaïo mình. Nhöng laém khi caùi maët muõi aáy noù cuõng teøm lem töø laâu roài.

Taïi xöù ñaïo Vieätnam ôû Myõ, coù moät con gaùi mang thai, leân cha xin cho ñöôïc keát hoân vôùi ngöôøi noù thöông. Cha löõng lôø khoâng giaûi quyeát vì neå oâng boá coâ gaùi laø em hoï oâng truøm. OÂng boá noùi vôùi cha: Noù ñi ñaâu thì ñi, ñeå noù ôû ñaây, maët muõi naøo maø chuùng con daùm nhìn baø con trong xöù. Leã cöôùi cuûa coâ gaùi: cha laï, khoâng 1æ boâng hoa treân baøn thôø, khoâng thaáy maët 1 ngöôøi beân hoï nhaø gaùi.

Coù moät em gaùi (ôû xöù ñaïo thuoäc Ñaønaüng Vieâtnam) vì mang thai khoâng choàng, bò cha xöù baét quøi ôû cuoái nhaø thôø ngaøy leã Chuùa nhaät. Hình phaït sæ nhuïc em nhö theá, maø oâng cha xöù laïi coøn noùi treân toøa giaûng laø ñeå laøm göông cho nhöõng em gaùi khaùc.

Coù moät em gaùi Vieät, hoïc lôùp 11 Giaùo lyù, tính em phoùng tuùng, nhaûy nhoùt töng böøng. Ngaøy tónh taâm chuaån bò laõnh bitich Theâm söùc, em cuõng ñònh xuø luoân. May quùa em ñaõ ñöôïc xöng toäi, vaø trong toaø em khoùc quùa söùc, cha giaûi toäi baûo em, con ñi röûa maët ñi, roài voâ laïi nhaø thôø döï thaùnh leã. Taïi phoøng röûa maët ra, em gaëp moät nöõ tu Vieätnam, nöõ tu naøy khoâng phaûi thaøy daïy giaùo lyù em, cuõng chaúng phaûi laø gì cuûa em, chæ laø moät thö kyù vaên phoøng, thaáy em aên maëc xoác xeách, aùo trong ngaén hôû roán, ma sô la maéng khoâng neát na, vaø ñuoåi em ra khoûi nhaø nguyeän, coøn ñe seõ gaïch teân em khoûi danh saùch theâm söùc, em caøng nöùc nôû. Ma sô noùi phaûi daïy noù cho noù khoûi spoil. Coù ngöôøi nghe chuyeän naøy noùi: Noù vöøa xöng toäi xong, spoil caùi noãi gì? Khoâng bieát ñöùa hôû roán vaø keû kín roán, tröôùc maët Chuùa, ai saïch hôn ai?

Treân ñaây chæ laø soá raát ít trong nhöõng caâu chuyeän coù thaät ôû Vieätnam cuõng nhö ôû Myõ. Xin moät soá cha meï, moät soá caùc cha, vaø nöõ tu coù nhieäm vuï giaùo duïc con em, moãi laàn raên daïy loãi laàm maø caùc ñaáng cho laø naëng hoaëc cho laø maát ñöùc khieát tònh, haõy nhôù laïi caâu chuyeän Ngöôøi Ñaøn Baø Ngoaïi Tình Bò Baét Quûa Tang, trong Tin Möøng theo thaùnh Gioan. Vaø haõy hoïc caùch Ñöùc Gieâsu ñoái xöû vôùi ngöôøi ñaøn baø aáy nhö theá naøo.

Khi con caùi sai loãi

Khi con caùi sai loãi, ngay caû loãi naëng, ñöøng phaûn öùng theo baûn naêng, maø phaûi giaùo duïc theo lyù trí. Cha meï phaûi heát söùc kieân nhaãn xem xeùt vaán ñeà töôøng taän, roài nheï nhaøng yeâu thöông chæ daãn. Ñöøng bao giôø daïy con trong côn noùng giaän, luùc cha hoaëc meï noùng giaän, töï mình coøn khoâng kieàm cheá ñöôïc baûn thaân, laøm sao maø giaùo duïc con caùi. Daïy con luùc aáy laø chæ truùt côn noùng giaän leân con cho haû maø thoâi. Haäu quûa coù theå gaây aân haän suoát ñôøi. Coù moät caâu noùi raát chí lyù: An angry man opens his mouth and shuts up his eyes. Ngöôøi noùng giaän thì môû to caùi loã mieäng, nhöng laïi nhaém chaët ñoâi maét.

Rieâng treû em bò ñaøn aùp trong côn noùng giaän cuûa ngöôøi cha hoaëc meï, chuùng seõ sôï haõi laém. Laàn sau neáu coù sai loãi, chuùng seõ choái bay choái bieán nhöõng ñieàu loãi phaïm chuùng laøm, khoâng phaûi vì chuùng gian doái, maø chæ do quùa sôï haõi maø thoâi.

Taâm hoàn treû em laø caû moät khoâng gian ñaày ngôõ ngaøng tröôùc moïi thöù chuùng gaëp haøng ngaøy. Coù raát nhieàu ñieàu chuùng ñang muoán tìm hieåu, coù raát nhieàu caâu hoûi taïi sao caàn ñöôïc ngöôøi lôùn traû lôøi. Neáu söï sôï haõi khieán chuùng thu mình laïi, laøm sao daùm thoû theû vôùi meï cha. Lôõ ra laïi bò aên chöûi aên ñoøn. Nhöng sau löng khuaát maét cha meï, chuùng seû hoûi baïn beø, vaø luùc aáy boïn treû ngu khôø laïi giaùo duïc cho boïn treû ngu khôø, theá nhöng chuùng laïi raát thaûnh thôi soáng caùi theá giôùi daïi doät ngu khôø cuûa chuùng. Khi veà nhaø, treû em laïi phaûi soáng baèng boä maët khaùc: ngoan ngoaõn, yeân laëng, daï vaâng.

Neáu tình traïng naøy cöù keùo daøi, em beù caøng lôùn söï xa caùch vôùi cha meï caøng lôùn, khi chuyeän ñoäng trôøi xaûy ra, cha meï bieát ñöôïc thì moïi söï ñaõ xong roài.

THAÙNH TAÂM CHUÙA GIEÂSU, VUA GIA ÑÌNH

BAØI 19

Vuõ Hoàng

THAÙNG 6, THAÙNG THAÙNH TAÂM CHUÙA GIEÂSU

Ñôøi soáng gia ñình, moät ñôøi soáng bao goàm moïi khoù khaên phöùc taïp cuûa xaõ hoäi vaø quoác gia. Bôûi vì nhöõng thaønh vieân cuûa gia ñình ñeàu coù maët nôi sinh hoaït xaõ hoäi, vaø nôi söï thaêng traàm cuûa ñaát nöôùc. Ñaát nöôùc thaêng tieán hay suy ñoài cuõng laø do nhöõng thaønh vieân gia ñình goùp coâng xaây döïng hay phaù ñoå.

Ñôøi soáng gia ñình lieân ñôùi maät thieát ñeán xaõ hoäi ñaát nöôùc, khoâng chæ moät theá heä maø hai theá heä, maø coøn keùo daøi heát ñôøi noï ñeán ñôøi kia. Quan troïng nhö theá maø chæ coù ñoâi vôï choàng chung vai gaùnh vaùc.

Nghó ñeán ñôøi soáng gia ñình laø nghó ñeán caû chuoãi ngaøy thieân nan vaïn nan. Cuoäc soáng cuûa hai vôï choàng ngaøy môùi thaønh hoân, ñeïp bieát bao, vui bieát bao. Theá nhöng ngay caû trôøi ñaát moãi naêm cuõng chæ coù moät muøa xuaân, thì cuoäc ñôøi hoân nhaân khoâng theå keùo daøi maõi nhöõng ngaøy thaân aùi moäng mô cuûa tuaàn traêng maät. Chöa noùi coù nhöõng ñoâi vôï choàng chöa heà bieát hai chöõ traêng maät laø gì.

Roài chæ sau ít ngaøy cuûa “caùi thuôû ban ñaàu löu luyeán aáy”, laø ñaõ baét ñaàu choàng chaát thaùng naêm cuûa traùch nhieäm, cuûa lo toan, cuûa coâng aên vieäc laøm, cuûa sinh con nuoâi con, cuûa lo cho con neân ngöôøi, hoaëc buoàn vì con khoâng neân ngöôøi, chöa keå bao gian truaân khaùc ngoaøi döï ñoaùn, ngoaøi khaû naêng cuûa mình, nhö giaëc giaõ chieán tranh, nhö ñau oám beänh hoaïn, nhö giöõa ñöôøng ñöùt gaùnh v.v. Nhöõng chuoãi daøi vaát vaû aáy lôùp lôùp noái nhau ñeø leân tình yeâu vôï choàng, coäng vôùi nhöõng khoù khaên cuûa noäi taâm saâu kín, khieán nhieàu gia ñình bò phaân hoùa chia ly, hoaëc lao ñao meät nhoaøi nhö theå khoâng coøn coù khaû naêng ñeå böôùc tôùi nöõa.

BIEÁT NHÌN VAØO AI?

Bieát nhìn vaøo ai? Nhìn vaøo cha meï? Cha yeáu meï giaø, ngöôøi coøn ngöôøi maát. Nhìn vaøo con caùi? Ñöùa baèng ñöùa leäch, ñöùa ngoan ñöùa hö, ñöùa gaàn ñöùa xa. Nhìn vaøo baïn beø? Moãi ngöôøi moãi coù gaùnh naëng treân vai, gaëp ngöôøi coù loøng nhöng khoâng coù söùc, coøn ngöôøi coù söùc laïi khoâng coù loøng. Nhìn vaøo baø con hoï haøng? OÂi, coù khi laïi laø noãi buoàn muoân thuôû. Nhìn vaøo nhaø thôø? Vaøo cha vaøo sô? Caùc vò aáy cuõng chæ coù hai baøn tay, ai coù vieäc naáy, ai coù giôø naáy, maø coøn traêm coâng ngaøn vieäc caùc ngaøi phaûi lo, coøn bao nhieâu traùch vuï thieâng thaùnh phaûi chu toaøn.

NGUÔØI VÔÏ NGÖÔØI CHOÀNG.

NGÖÔØI CHA NGÖÔØI MEÏ

Ngöôøi vôï ngöôøi choàng trong gia ñình laø nhöõng vai troø chìm nhaát trong xaõ hoäi. Bôûi vì hoï chaúng phaûi laø chöùc töôùc gì cuûa xaõ hoäi.

Ngöôøi cha ngöôøi meï trong gia ñình laø vai troø chìm nhaát trong xöù ñaïo, vì hoï cuõng chaúng laø chöùc vò gì cuûa giaùo hoäi.

Nhöng nhöõng ngöôøi vôï ngöôøi choàng aáy, laø nhöõng ngöôøi choáng ñôõ cho xaõ hoäi, neàn moùng cho xöù ñaïo, gaùnh vaùc moïi vieäc cho quoác gia, cho nhaø thôø.

Nhöõng ngöôøi cha ngöôøi meï aáy laø nhöõng baäc sinh thaønh ra vó nhaân cuûa ñaát nöôùc, nhöõng ñaáng baäc trong heä thoáng nhaø thôø, vaø caû nhöõng baäc thaùnh nhaân cuûa giaùo hoäi nöõa. Khoâng coù hoï, quoác gia khoâng coù, xaõ hoäi khoâng coù, nhaø thôø khoâng coù, cha thaày sô saõi khoâng coù. Vaø nhöõng ngöôøi cha meï aáy coøn ñau buoàn tröôùc caû xaõ hoäi, nhaø thôø, tröôøng hoïc, khi thaáy nhöõng ñöùa con cuûa mình hö hoûng, khoâng phaûi ñau buoàn leân aùn, maø laø ñau buoàn vôùi taám loøng traøn ngaäp xoùt thöông.

Nhöõng ngöôøi cha ngöôøi meï nhöõng ngöôøi vôï ngöôøi choàng suoát ñôøi gaùnh vaùc, suoát ñôøi ra coâng ra söùc, nhöng suoát ñôøi bò queân laõng. Con caùi lôùn leân ñem con ñeán tröôøng hoïc, ñeán nhaø thôø, ñon ñaû vôùi moïi ngöôøi maø chaúng ai ñon ñaû vôùi mình. Vaø cöù nhö theá suoát ñôøi aâm thaàm chòu ñöïng cho ñeán khi ngöôøi choàng goái moûi löng coøng, ngöôøi vôï söùc moûng vai gaày, qua caàu gioù bay cuõng khoâng ai caàn bieát tôùi. Bôûi vì luùc aáy con caùi thì moãi ñöùa moãi phaàn, cha meï thì khuaát nuùi. Xaõ hoäi thì vaãn taáp naäp ñua chen, böôùc ñaïp leân nhau maø soáng. Nhaø thôø nhaø xöù vaãn coøn baän roän maûi meâ vôùi leã baùi, vôùi ban beä chöùc töôùc. Moãi ai ñeàu coù danh voïng phaûi giöõ laáy. Moãi ngöôøi ñeàu coù chöùc vò phaûi lo aâu cho rieâng mình.

HÔÕI NHÖÕNG AI LAO ÑAO GAÙNH NAËNG!

            Theá nhöng coù moät ngöôøi moät con ngöôøi duy nhaát haèng quan taâm ñeán khoù khaên cuûa nhöõng baäc cha meï, nhöõng ñoâi vôï choàng, nhöõng con trai con gaùi cuûa gia ñình; Noùi quan taâm cuõng chöa ñuùng, phaûi noùi Ngaøi thieát tha thoån thöùc ngaøy ñeâm lo cho hoï. Con ngöôøi ñoù laø Chuùa Gieâsu Kitoâ.

Ñöùc Gieâsu aáy vöøa laø Thieân Chuùa vöøa laø ngöôøi. Laø Thieân Chuùa, an nhaøn töï taïi, khoâng gì daùm ñuïng ñeán söï thaùnh thieän cuûa Ngaøi, vaø khoâng gì coù theå laøm Ngaøi ñau khoå. Laø Thieân Chuùa, Ngaøi nhìn thaáy heát moïi noãi beá taéc cuûa gia ñình toâi vaø cuûa moïi gia ñình, Ngaøi bieát töï söùc toâi vaø moïi ngöôøi, ñôøi ñôøi khoâng theå vöôït qua. Ngaøi thöông vaø muoán cöùu. Vaø Ngaøi ñaõ laøm ngöôøi.

Laø con ngöôøi, Ngaøi môùi coù ñöôïc thaân xaùc taâm hoàn nhö toâi ñeå mang taát caû nhöõng gaùnh naëng hoàn xaùc cuûa toâi, gaùnh maø toâi ñaõ khoâng bao giôø mang noåi, coøn bò noù laøm tieâu ma caû hoàn laãn xaùc. Gaùnh naëng ñoù laø TOÄI.

Nhöõng ai coù toäi thì ngöôøi ñoù seõ phaûi khoå vaø phaûi cheát. Cho neân Ñöùc Gieâsu Ñaáng Thieân Chuùa laøm ngöôøi. Ngaøi khoâng coù toäi, nhöng vì mang laáy toäi cuûa toâi, thì Ngaøi cuõng phaûi khoå vaø cheát nhö moïi ngöôøi. Tình thöông laø theá. Vaø Tình Yeâu ñích thaät laø cheát cho ngöôøi yeâu. Nhöng khaùc moïi ngöôøi, Ngaøi ñaõ phuïc sinh ñeå moïi keû tin vaøo Ngaøi ñöôïc böôùc qua caùi cheát maø vaøo söï soáng. “Ai tin vaøo Toâi seõ khoâng phaûi cheát bao giôø” (Yn 11:26)

Con ngöôøi Gieâsu aáy coù moät traùi tim nhö moïi ngöôøi, nhöng khaùc vôùi traùi tim moïi ngöôøi, laø chöùa ñöïng taám loøng yeâu thöông voâ bieân cuûa Thieân Chuùa. Loøng yeâu thöông aáy coù quyeàn naêng laáp ñaày taát caû moïi noãi khoán khoù cuûa theá gian, coù söùc maïnh haøn gaén moïi coõi loøng tan naùt, coù doøng suoái maät ngoït nhieäm maøu laøm môùi laïi tình yeâu nhaân theá, nhaát laø tình yeâu vôï choàng.

Con ngöôøi Gieâsu Kitoâ, Ñaáng Thieân Chuùa laøm ngöôøi aáy, ñang coù maët ôû giöõa moïi ngöôøi, luoân ñi tröôùc ñeå ñoùn gaëp moïi ngöôøi. Ngaøi noùi: “Hôõi nhöõng ai lao ñao gaùnh naëng haõy ñeán cuøng toâi. Toâi seõ cho nghæ ngôi laïi söùc.”

Gaùnh naëng aáy khoâng chæ laø gaùnh naëng coâng vieäc laøm aên, tieàn baïc, söùc khoûe maø thoâi ñaâu. Maø coøn laø gaùnh naëng cuûa toäi luïy nöõa. Chính gaùnh naëng cuûa toäi luïy môùi laø ñaàu moái gaây ra taát caû gaùnh naëng cuûa moïi gia ñình soáng trong theá gian.

TOÄI LAØ GÌ?

Kinh thaùnh noùi raát roõ, ñoù laø: “Moïi thöù laøm cho trí naõo hö hoûng, baát löông xaáu xa (nhö), tham lam, ñoäc aùc, ñoá kî, saùt nhaân, kình ñòch nhau, caùo gian, boû vaï, hung baïo kieâu caêng, khoaùc laùc, giaù hoïa, baát hieáu, ngu muoäi, boäi öôùc, voâ taâm, baát nghóa. Daâm boân, oâ ueá, thôø quaáy, haèn thuø, ghen tuoâng, noùng giaän, tranh chaáp, ganh tò, say söa, cheø cheùn v.v. (Rm 1:28-31; Gal 5:19-21).

TOÄi laø ñaàu moái cuûa Sinh Laõo Beänh Töû. Noù baùm chaët laáy töøng con ngöôøi. Vaø vì con ngöôøi ñi vaøo hoân nhaân, thì gaùnh naëng aáy cuõng ñi vaøo trong caùc gia ñình. Gaùnh naëng aáy cuûa rieâng töøng ngöôøi, khoâng ai vaùc ñôõ noåi cho ai. Thaäm chí coù khi coøn truùt gaùnh naëng cuûa mình leân cho ngöôøi khaùc nöõa: Côn noùng cuûa ngöôøi choàng truùt söï böïc töùc leân vôï leân con. Söï say söa cheø cheùn cuûa ngöôøi cha, söï ham hoá tieàn baïc cuûa ngöôøi meï, söï hoang ñaøng cuûa con caùi, ñaõ truùt leân gia ñình bieát bao söï ñaéng cay khoân taû. Chöa noùi ñeán ly dò, ngoaïi tình. Vôï choàng haønh haï nhau. Con caùi lang baït khoâng ñöôïc nuoâi döôõng chaêm soùc. Laém ñöùa treû lôùn leân khoâng bieát cha meï noù laø ai. Taát caû nhöõng ñau thöông aáy ñeàu do toäi gaây ra. Khoâng ai gôõ ñöôïc cho ai. Chæ coù moät con ngöôøi gôõ ñöôïc: Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu. Vaø Chuùa Gieâsu ñang tha thieát keâu môøi haõy chaïy ñeán vôùi Ngaøi:

“Hôõi nhöõng ai lao ñao gaùnh naëng haõy ñeán cuøng toâi. Toâi seõ cho nghæ ngôi laïi söùc.” (Mt 11: 28).

Ngaøi muoán caùc gia ñình haõy ñaët taát caû nhöõng noãi lo aâu leân loøng thöông xoùt cuûa Ngaøi. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc xaùc quyeát trong Kinh thaùnh: “Anh em haõy truùt taát caû noãi lo aâu cho Chuùa Gieâsu, vì Ngaøi lo ñeán anh em.” (1P 5: 7).

Ma quûi noù bieát vaán ñeà naøy, neân noù tìm ñuû moïi caùch keùo ngöôøi ta ra khoûi tình yeâu Thaùnh Taâm Chuùa. Bôûi vì chính ma quûi laø ñaàu moái moïi söï toäi, laø teân xuùi ngöôøi ta phaïm toäi, roài laïi ñi caùo toäi ngöôøi ta. (Kh 12: 10b).

Gia ñình thöù nhaát cuûa nhaân loaïi, Adam Eva, trong Thieân Chuùa thì toát laønh thaùnh thieän, yeâu thöông, haïnh phuùc. Vì ghen gheùt töùc toái, Satan ñaõ tìm ñuû moïi caùch ñeå keùo hai oâng baø ra khoûi voøng tay cuûa Thieân Chuùa. Haäu quûa ñau thöông naøy ñang coøn leâ theâ maõi maõi khaép theá gian.

Hoâm nay Thieân Chuùa ñaõ göûi Con cuûa Ngaøi ñeán ñeå chöõa laønh moïi veát thöông toäi loãi chuùng ta, vaø laøm môùi laïi tình yeâu cuûa Ngaøi vôùi caùc gia ñình. Nhaát laø tình yeâu vôï choàng. Ma quûi bieát, bieát raát roõ. Vì theá chuùng ra söùc tìm ñuû moïi caùch ñeå keùo caùc gia ñình, caùc ñoâi vôï choàng ra khoûi voøng tay yeâu meán cuûa Chuùa Kitoâ Gieâsu.

Chuùng khoâng muoán vaø chuùng raát sôï chuùng ta chaïy ñeán cuøng Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu. Chuùng bieát, nôi tình yeâu Thaùnh Chuùa, caùc gia ñình seõ ñöôïc yeân vui haïnh phuùc vaø chuùng seõ thaát baïi theâ thaûm vaø tuûi nhuïc ñôøi ñôøi.

TUOÅI TRÖÔÛNG THAØNH CUÛA CON CAÙI CHUÙNG TA

Vuõ Hoàng

TOÄI, SÖÏ THOAÙI HOÙA

            Thaùnh kinh noùi: “Taïo thaønh ñaõ phaûi phuïc luïy hö luoáng _ daãu khoâng muoán _ nhöng vì Ñaáng ñaõ baét noù phaûi luïy phuïc, vôùi hy voïng laø chính taïo thaønh cuõng thoaùt khoûi caûnh laøm toâi muïc naùt, maø vaøo ñòa vò tö do trong vinh quang thuoäc haøng con caùi Thieân Chuùa”.

Qua lôøi Kinh thaùnh treân, gaàn ñaây coù moät cuoán saùch cuõng noùi ñeán moät luaät maø thaät söï chuùng ta ít ai, haàu nhö khoâng ai ñeå yù ñeán, ñoù laø Luaät Thoaùi Hoùa. Taùc giaû vieát: “Luaät Thoaùi hoùa naøy ngöôïc vôùi luaät Tieán hoùa. Luaät naøy noùi raèng, neáu ñeå yeân, khoâng coù söï saép ñaët, thì moïi vaät seõ coù khuynh höôùng thoaùi hoùa ñeå trôû veà tình traïng hoãn loaïn sô khai.  (Haønh Trang Vaøo Ñôøi - Leâ phöông Thuùy M.D.).

Thaät söï laø nhö vaäy. Söï thoaùi hoaù nôi con ngöôøi nôi söï vaät ñoù laø heä luïy do toäi nôi moïi ngöôøi. Heä luïy ñoù laø söï hö luoáng, söï ñi xuoáng cuûa theå xaùc cuõng nhö tinh thaàn. Bôûi vì, nhö Kinh thaùnh ñaõ maëc khaûi, “Taát caû ñeàu ôû döôùi quyeàn söï toäi.” (Rm 3: 9c)

Hö luoáng cuûa con ngöôøi laø taâm trí höôùng veà söï xaáu söï aùc hôn laø vöôn leân söï thieän loøng nhaân. Hö luoáng con ngöôøi laø söï moûng doøn cuûa con ngöôøi tröôùc thieân nhieân, tröôùc beänh hoaïn, tröôùc thôøi gian, tröôùc söï cheát.

            Heä luïy ñoù ñaõ laây lan sang caû taïo thaønh. Ñaát ñai soâng nuùi bieån khôi troài leân truït xuoáng thay hình ñoåi daïng cho ñeán ngaøy trôû thaønh hö voâ. Caây coái hoa traùi boû beâ laø taøn luïi, phaûi lao nhoïc töôùi boùn môùi coù thu hoaïch. Moät caùi xe khoâng chaïy, moät caên nhaø boû hoang, khoâng ai chaêm soùc, töï noù seõ xuoáng caáp.     

Rieâng con ngöôøi, neáu cöù thaû loûng, khoâng töï tu döôõng baûn thaân, khoâng ñöôïc chaêm lo daïy doã, theo ñöôøng loái toát laønh, khoâng uoán naén lôøi aên tieáng noùi cho khoan thai leã pheùp, cöù buoâng theo baûn naêng, chaéc chaén seõ suy ñoán, sa ñaø vaøo ñam meâ duïc voïng.

            Chính vì theá ñaõ laø con ngöôøi caàn phaûi coù söï daïy doã ñeå neân thaân, ñeå ngaên chaën söï thoaùi hoaù. Chaâm ngoân coù caâu: “Ngoïc baát traùc, baát thaønh khí”. Ngoïc ñaù maø khoâng maøi duõa cuõng chaúng neân hình thuø gì, huoáng laø ngöôøi.

Vì theá baûn thaân toâi vaø moãi ngöôøi raát caàn söï giaùo duïc. Ai daïy doã? Cha meï, caùc phuï huynh, nhaø tröôøng, giaùo lyù nhaø thôø. Vaø treân heát taát caû, ñoù laø Thieân Chuùa daïy doã, qua tieáng löông taâm. Vì theá môùi coù caâu: Töï tu töï döôõng. Nghe tieáng löông taâm ñeå maø tu tænh.

Nhöng nhieäm vuï raát lôùn, vaø tröïc tieáp nhaát, vaãn laø baäc cha meï. Cha meï phaûi giaùo duïc con caùi mình, bôûi ñoù laø nhöõng taâm hoàn Chuùa trao phoù trong tay. Vaø phaûi noùi theâm laø coøn moät traùch nhieäm khoâng nhoû nöõa, ñoù laø caùc cha nhaø thôø, ñaõ ñöôïc Chuùa taùch rieâng ñöa leân ñòa vò coi soùc caùc linh hoàn. Ñaáng baäc naøy vaø baäc cha meï coù traùch nhieäm ngang nhau. Vì theá caû hai beân phaûi luoân coäng taùc vôùi nhau, töông kính nhau trong loøng Meán cuûa Thaàn Khí, ñeå ñöa gia ñình xöù ñaïo thoaùt khoûi caûnh laøm toâi muïc naùt, maø vaøo ñòa vò töï do trong vinh quang thuoäc haøng con caùi Thieân Chuùa. Khoâng neân vaø cuõng khoâng theå khôi khôi ñöôïc, vì Lôøi Chuùa ñaõ noùi roõ raøng, noùi cho nhöõng tín höõu giaùo daân bieát laø coù söï trao phoù naøy cuûa Chuùa cho caùc cha nhaø thôø, baèng moät meänh leänh roõ raøng: “Anh em haõy vaâng lôøi nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo anh em, haõy bieát phuïc tuøng, vì hoï canh giöõ linh hoàn anh em, nhö nhöõng keû seõ phaûi traû leõ”. (Hr 13:17)

NOÃI BEÁ TAÉC

Naøy trong taø aùc toâi sinh ra,

Maø ñaõ laø toäi loãi khi laø thai buïng meï. (Tv 51: 7)

Tuy theá khaû naêng cuûa chuùng ta ñoái vôùi luaät Thoaùi Hoùa raát haïn heïp vì söï xaáu söï hö töø trong loøng ngöôøi ñi ra, coøn coäng theâm vôùi söï xaáu söï hö töø ngoaøi loâi keùo. Roài chính ngöôøi coù nhieäm vuï giaùo duïc keû khaùc cuõng bò trong voøng kieàm toûa cuûa noù, cuûa söï thoaùi hoùa, hö luoáng aáy.

Pascal, moät vaên haøo Phaùp, khi nghó veà söï yeáu ñuoái cuøng cöïc cuûa con ngöôøi ñaõ phaûi than thôû: “Con ngöôøi laø moät caây saäy - L’homme est un roseau . . .”

Kinh thaùnh coøn maëc khaûi roõ hôn: “Söï laønh toâi muoán toâi khoâng laøm; coøn söï döõ khoâng muoán toâi laïi thi haønh.” (Rm 7: 19). Chính vì theá, muoán vieäc giaùo duïc ñaït tôùi möùc toát laønh, ñem con ngöôøi ñeán haïnh phuùc thaät söï, thì ngöôøi giaùo duïc cuõng nhö ngöôøi ñöôïc giaùo duïc phaûi caàn ñeán Chuùa Gieâsu bieát bao! (Rm 7: 25).

DUÏC TÍNH VAØ TUOÅI VÒ THAØNH NIEÂN

Tuoåi naøo thì treû em bieát mình laø trai hay gaùi?

Theo nhöõng nhaø nghieân cöùu veà tính duïc, thì treû em ñoä ba ñeán boán tuoåi ñaõ baét ñaàu coù moät khaùi nieäm roõ raøng, mình laø con gaùi hay con trai. Con treû khoaûng töø 13 tuoåi trôû leân ñaõ coù nhöõng yù töôûng veà vieäc giao hôïp, tuy khoâng roõ neùt laém, nhöng thöïc söï chuùng ñaõ thaáy ñöôïc nhöõng thay ñoåi nôi baûn thaân. Ñeán tuoåi 17-18, söï ham muoán tình duïc cao nhaát.

Nhöõng traïng thaùi duïc tính xaûy ra nôi caùc em, noù laø moät söï töï nhieân, khoâng gì laø xaáu caû. Em naøo khoâng coù nhöõng traïng thaùi aáy laø baát bình thöôøng. Neáu tình traïng keùo daøi phaûi cho em ñi gaëp baùc só chuyeân khoa.

ÔÛ thôøi gian thay ñoåi theå lyù naøy nôi caùc em, thöôøng ñöôïc goïi laø tuoåi daäy thì. Daäy thì coù nghóa laø caùc kích thích toá sinh duïc trong con ngöôøi ñöôïc baøi tieát sung maõn. Con trai ñoåi tieáng noùi, thænh thoaûng xuaát tinh trong giaác nguû. Con gaùi thaáy ñau ngöïc khi nhuõ hoa baét ñaàu naûy nôû, söï xuaát hieän kinh kyø. Bieán chuyeån naøy coù theå laøm caùc em boái roái, hoaëc maéc côõ. Cho neân vieäc giaùo duïc cho caùc em trong giai ñoaïn naøy thaät phöùc taïp vaø khoù khaên ñoái vôùi baäc cha meï.

Phöùc taïp vaø khoù khaên, bôûi vì thöû hoûi, ñaõ coù ai laø cha meï, ñaõ töøng daùm baøn luaän vôùi con caùi chuùng ta veà tình duïc trong tuoåi daäy thì cuûa chuùng. Vaø caû nôi chính chuùng ta nöõa, ñaõ coù ai trong chuùng ta, ñaõ coù ñöôïc söï hoïc hoûi veà tình duïc töø cha meï cuûa mình?

Vaø coøn vì laø ngöôøi AÙ ñoâng nöõa, duø chuùng ta coù quan taâm ñeán maáy, theá nhöng laø baäc cha meï vaãn thaáy raát ngaïi noùi veà tình duïc vôùi con caùi mình ôû tuoåi chuùng ñang lôùn leân. Coù moät phuï nöõ ñöùng tuoåi ôû Myõ, khi thaáy con gaùi mình hoïc veà “phaùi tính” ôû tröôøng, nghe giaûng baèng lôøi, maø coøn moâ taû baèng hình aûnh nöõa. Baø aáy taâm söï vôùi baïn beø raèng: “Myõ noù daïy nhieàu thöù maø mình khoâng daùm noùi vôùi con gaùi mình. Ngaøy mình ôû tuoåi môùi lôùn, thaáy ngöïc ñau vaø söng leân, mình hoûi maù, maù cöôøi roài noùi: moïc muïn ñoù. Mình töôûng thaät, cöù leùn mua thuoác cao daùn voâ nôi hai beân ngöïc cuûa mình.”

Theá nhöng xaõ hoäi thì laïi khoâng e deø ñoái vôùi löùa tuoåi naøy. Nhan nhaûn loâi cuoán veà tình duïc, quaûng caùo cho tình duïc, trình baøy thaân xaùc loaõ loà, nôi saùch baùo phim aûnh, nhaát laø treân maïng luôùi Internet.

Trong nhöõng naêm daïy giaùo lyù caùc em ôû lôùp tuoåi 17-18, chuùng toâi ñöôïc thaáy taâm hoàn caùc em thaät toát laønh heát söùc, nhöng thaät moûng manh tröôùc söùc caùm doã cuûa phaùi tính bieát bao! Laø thaày giaùo neân ñaõ ñöôïc chia seû nhöõng noãi vui cuûa cha meï khi con caùi ngoan gioûi neát na, ñoàng thôøi cuõng ñöôïc chia seû noãi ñau khoân taû cuûa moät soá baäc phuï huynh, khi con traùi con gaùi cuûa caùc vò naøy vöôït ra khoûi voøng tay cuûa cha meï ñeå lao vaøo nhöõng party ñieân daïi, cuoäc tình laõng maïn. Nhöõng em nhö theá, döôùi maét nhaø ñaïo ñöùc, cho laø ñöùa con hö. Nhöng trong traùch nhieäm cuûa ngöôøi giaùo duïc, (phaûi noùi moät caùch nghieâm tuùc), caùc em ñang raát caàn moät baøn tay naâng ñôõ, moät ngöôøi baïn chia seû. Bôûi vì taâm hoàn caùc em quùa ñôn giaûn.

Coù em gaùi boû nhaø (nhöng khoâng boû lôùp) ñi theo moái tình boàng boät, laøm cha meï lo laéng buoàn khoå voâ cuøng. Cöù moãi giôø tan hoïc, cha vaø meï ñöùng ñôïi em döôùi taøn caây saân nhaø thôø, nhöng laïi ra veà khoâng. Bôûi vì em ñaõ coù thaèng boy ñöa em leân xe ñi maát tieâu roài. Coù em trai nhaäp boïn huùt saùch, gôõ ñoà xe hôi, vaøo lôùp ngheâng ngang, baøi vôû khoâng bao giôø ñöôïc ñieåm C. Caùc em nhìn ñôøi, nhìn ngöôøi, moät caùch quùa ñôn giaûn, vaø tin ngöôøi tin ñôøi laïi caøng ñôn giaûn hôn. Thöôøng ôû tuoåi lôùn leân naøy baûn naêng cuûa caùc em maïnh hôn lyù trí. Tin baïn, tin boà, hôn tin boá meï. Caùc em, bò duïc tính cuoán theo maõnh lieät, nhöng hieåu bieát veà duïc tính quùa ít oi. Cho neân caùi gì cuõng môùi, caùi gì cuõng haáp daãn. Cha meï vaø caùc baäc phuï huynh lo laéng voâ cuøng. Coøn caùc ngöôøi ñaïo ñöùc thì khinh thì gheùt, thaäm chí leân aùn caû cha meï. Phaàn cha meï nhö theå bò lao ñao, thöông voâ cuøng maø khoâng bieát chæ daïy caùch naøo. Bôûi vì nhöõng kinh nghieäm mình bieát nôi queâ nhaø, thì ôû beân Myõ naøy noù ñaõ trôû thaønh laïc loõng. Cha meï coù kinh nghieäm gì ñaâu veà sinh hoaït cuûa con caùi ôû nhöõng Party, ôû nhöõng Rave Party, ôû nhöõng Pinic, ôû caùch ñi ñöùng noùi naêng aên maëc, ôû caùch chaøo hoûi, oâm hug, vaø ôû caû ngoân ngöõ chuùng noùi vôùi nhau nöõa, nhieàu khi chaúng hieåu noù noùi gì. Khoâng phaûi chuùng muoán giaáu dieám, nhöng bôûi chuùng khoâng ñuû tieáng Vieät ñeå noùi.

CHUÙNG TA PHAÛI LAØM GÌ ÑEÅ GIUÙP CON CHUÙNG TA?

Thöa: Neáu caùi gì vöôït quùa khaû naêng chuùng ta phaûi caäy nhôø. Caäy nhôø ai? Caäy nhôø nhaø tröôøng, caäy nhôø giaùo lyù nhaø thôø, caäy nhôø counselor.

Theá nhöng coù moät soá baäc phuï huynh ñaõ goõ ñuû cöûa, nhôø ñuû choã, maø chaúng thu ñöôïc keát quûa nhieàu. Laém khi coøn gaëp nhöõng lôøi leõ ñaéng cay.

Nhö vaäy, nôi phaûi caäy nhôø cuoái cuøng maø ít ngöôøi coù ñaïo nghó ñeán, ñoù laø Ñöùc Kitoâ Gieâsu. Baèng caùch naøo? Tín thaùc heát loøng, nghóa laø tin tuyeät ñoái, vaø caàu nguyeän baèng tieáng than van cuøng nöôùc maét.

Ñaây khoâng phaûi laø vieäc mô hoà khoâng töôûng, maø moät thöïc teá nhìn thaáy, sôø thaáy ñöôïc. (Veà vieäc naøy toâi xin laø chöùng nhaân). Vì nhôø Chuùa Gieâsu nhieàu gia ñình ñaõ ñöa ñöôïc con caùi mình trôû veà. Ñöùc Kitoâ Gieâsu thaáy taát caû noãi khoù khaên baát löïc cuûa chuùng ta. Ngaøi thöông, neân xoùt xa thoån thöùc trong traùi tim cuûa Ngaøi. Ngaøi ñaõ ñi böôùc tröôùc, vaø tha thieát keâu môøi: “Hôõi nhöõng ai lao ñao gaùnh naëng haõy ñeán vôùi Ta. Ta seõ cho nghæ ngôi laïi söùc”, (Mt 11:28).

Toâi xem phim “HART TRUTH”

Hay laø : “9 phuùt kinh hoaøng cuûa hình aûnh Hoûa Nguïc.”

Vuõ Hoàng

OÂi Loøng Meï !

Naêm möôi thieáu nieân nam nöõ tuoåi töø 17 ñeán 19, maét môû lôùn nhìn leân maøn hình.

Caûnh moät treû thô bò gieát trong buïng meï, khoâng tieáng keâu than. Söï gieát ngöôøi im laëng. Thaân xaùc haøi nhi bò caøo, bò moùc. Beù thô nhö caûm bieát ñöôïc noù phaûi cheát. Cheát khoâng coù loái chaïy. Vì chính meï noù daãn noù ñeán, giao cho teân saùt thuû, ñeå teân naøy gieát noù. Em beù nhö theå thaûn nhieân. Thaûn nhieân ñeán ñoä cöù ñeå moãi maûng ñaàu cuûa mình bò caøo ñi, moãi caùnh tay cuûa mình bò keïp ñöùt, roài keùo ra ngoaøi. Ngöôøi xem phim ruøng mình, döïng toùc.

Caû lôùp hoïc im aéng baøng hoaøng. Chöa bao giôø tinh thaàn hoïc sinh bò ñeø naëng nhö theá. Nhöõng em nghòch phaù nhaát, mieäng haù hoác, maét daùn vaøo maøn hình, ñoâng cöùng tay chaân.

Ñoù laø quang caûnh khi cuoán phim Hard Truth ñöôïc chieáu trong lôùp 11 Giaùo lyù Kinh thaùnh vaøo moät saùng Chuùa Nhaät muøa chay naêm 2001.

 

Con Maét Coøn Laïi

Loøng meï laø moät nôi an toaøn tuyeät ñoái cho treû thô, nhöng loøng meï cuõng laø moät caùi loàng nhoát beù thô khoâng loái naøo chaïy thoaùt.

Baèng söï chaáp thuaän cuûa ngöôøi ñaøn baø ñöôïc goïi laø meï, teân saùt thuû ñöôïc goïi laø baùc só, cöù vieäc luøa vaät cöùng: ‘moùc saét, kìm, keùo’, vaøo töû cung, ñeå döùt, ñeå loâi töøng maûnh hình haøi cuûa em beù ra. Em beù khoaûng chöøng 4 thaùng bò moi ra töøng phaàn. Baøn tay cuûa löông y nhö töø maãu ñöôïc luaät phaùp baûo veä ñaõ trôû thaønh baøn tay cuûa teân ñoà teå saùt nhaân. Khi caùi ñaàu cuûa beù bò boùp naùt moät nöûa. Thì ñoät nhieân coù tieáng keâu hoát hoaûng baät leân töø coå hoïng maáy em hoïc sinh: Oh, my God!. Tieáp theo laø caùnh tay cuûa beù bò hai maù keàm saùng loaùng giöït ñöùt khoûi thaân mình. Moät caúng chaân, moät baøn tay, roài gheâ sôï quùa, moät nöûa caùi maët vôùi moät con maét môû lôùn, naèm goïn trong baøn tay boïc gaêng traéng cuûa baùc só, baøn tay con ngöôøi trí thöùc coù baèng caáp hôïp phaùp naøy, ñoû loøm maùu. AÂm hoä ngöôøi meï cuõng ñoû loøm, trôû thaønh caùi loã nhaày nhuïa ñaày maùu cuûa chính con cuûa mình. Em beù bò naùt thaây, nhöng may vaãn coøn moät Con Maét. Con maét môû lôùn dính vaøo nöûa caùi maët. Maét ñoù khoâng theå nhaém laïi, vaø seõ khoâng bao giôø nhaém laïi. Con maét aáy ñang nhìn thaúng vaøo keû gieát mình, maët haén che khaåu trang, chæ loä ra ñoâi maét. Ñoâi maét cuûa baùc só nhaân aùi?

Ñoâi maét cuûa teân saùt nhaân?

Con maét aáy ñang nhìn thaúng vaøo con ngöôøi vöøa duøng keïp saét keùo nöûa caùi ñaàu cuûa noù ra khoûi buïng ngöôøi ñaøn baø khoâng cho noù goïi laø “meï”.  Con maét nhìn khoâng oaùn than. Nhöng caùi nhìn aáy seõ trôû thaønh noãi ray röùt, trôû thaønh tieáng khoùc than, thaønh tieáng van xin, cuûa maùu, vaø cuûa hoàn. Noù trôû thaønh aâm thanh vo ve trong tai, trong ñaàu keû saùt nhaân vaø ñoàng loaõ, roài vang voïng tôùi taän choán cao xanh nôi coù Ñaáng Thaåm Phaùn chí coâng.

Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa cuûa moïi chuùng sinh ñang nghe tieáng khoùc voâ thanh, voâ voïng, vaø caû tieáng keâu cuûa maùu nöõa, cuûa ñöùa treû thô yeáu ñuoái aáy.  (Xin xem Khôûi nguyeân 4:10 vaø 21:17)

Con maét cuûa nöûa caùi ñaàu treû thô chöa nhìn thaáy moät chöõ A, ñang bò baøn tay boïc gaêng traéng cuûa vò baùc só chöõ nghóa ñaày ñaàu, ngöôøi naøy duøng keàm töôûng boùp naùt, cho noù nhaém laïi. Nhöng noù cöù môû.

Con maét aáy cöù môû ra in dính vaøo ñoâi maét ngöôøi baùc só, in ñaäm saâu vaøo tim anh ta ñeán ñoä khi anh baùc só naøy nhaém maét ngaû löng treân neäm aám, ru giaác nguû trong ñeâm khuya thanh vaéng, thì laïi caøng nhìn thaáy noù roõ hôn.

Con maét aáy nhìn thaúng vaøo traùi tim cuûa ngöôøi ñaøn baø mang noù trong buïng maø khoâng muoán laøm meï noù. Nhìn thaúng vaøo boä maët nhaâng nhaùo cuûa thaèng ñaøn oâng con trai naøo ñoù, aên xong queït moû, ngay caû nhöõng keû laøm choàng khoâng bieát toân kính vôï, khi hôi röôïu söøng söøng, ñaõ xöû duïng vôï nhö moät thöù giaûi quyeát duïc tình, ñoøi hoûi xong roài ngheâng ngang keùo quaàn böôùc ra.

Con maét aáy nhìn thaúng vaøo löông taâm nhöõng ngöôøi laøm luaät phaùp, löông taâm nhöõng nhaø ñaïo ñöùc, löông taâm nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo toân giaùo thöôøng daïy doã luaân lyù ngöôøi khaùc, maø yeân laëng tröôùc haønh ñoäng phi luaân.

Coù moät vò linh muïc coâng giaùo ôû mieàn trung Vieätnam ñaõ töøng tích cöïc uûng hoä nhaø nöôùc CS veà keá hoaïch hoùa gia ñình, naêm 2000 oâng ñaõ ñöôïc nhaø nöôùc chaáp thuaän cho laøm Giaùm muïc. Xin vò giaùm muïc aáy traû lôøi caùi nhìn cuûa moät con maét, cuûa nöûa caùi ñaàu cuûa ñöùa treû naøy. Ngaøy môùi nhaäm chöùc, leã giaùng sinh vaø ñaàu naêm môùi, giaùm muïc aáy khoâng ca tuïng hoàng aân Thieân Chuùa noàng nhieät baèng ca tuïng coâng ôn Ñaûng Coäng Saûn.

Con maét aáy nhìn vaøo mieäng nhöõng con ngöôøi thuoäc leà luaät Chuùa, cöù saùng Chuùa nhaät ñoïc rang raûng: Thöù naêm chôù gieát ngöôøi. Thöù saùu chôù laøm söï daâm duïc. Sau ñoù vaãn yeân taâm tröôùc haøng trieäu treû em voâ toäi bò gieát moãi ngaøy.

Vaø thaät laø kinh hoaøng. Noù coøn nhìn thaúng vaøo toâi vaø vaøo caû ngöôøi tu nöõ laø coâ giaùo cuûa lôùp 11, hai tín höõu naøy ñang nhìn xem teân saùt nhaân laøm toäi aùc.

Cuoán phim “Hard Truth” coù 9 phuùt, nhöng thaät söï noù daøi tôùi 9 naêm, noù seõ daøi voâ taän, noù daøi baèng khoâng chæ moät kieáp ngöôøi maø cuûa nhieàu kieáp ngöôøi. Sinh vaät coù hoàn thieâng coù xaùc phaøm maø Thieân Chuùa ñaõ yeâu thöông naén noùt töø moät haït buïi thaønh moät anh haøi, hình aûnh cuûa Ngöôøi; Hoâm nay bò caét ñöùt maïng soáng, khoâng cho em ñöôïc quyeàn soáng. Hình aûnh trong cuoán phim noù trôû thaønh noãi ray röùt khoân taû trong toâi.

“HARD TRUTH” Söï thaät khoù nuoát.

Gieát ngöôøi, laø moät toäi aùc, gieát ngöôøi seõ bò tuø chung thaân, seõ bò töû hình. Haønh haï con choù con meøo laø aùc ñoäc, seõ bò phaït tieàn, phaït tuø. Nhöng gieát beù thô bò nhoát kín trong buïng meï khoâng coù loái naøo ñeå chaïy thoaùt, laïi ñöôïc phaùp luaät cho pheùp vaø nhöõng teân saùt nhaân laïi ñöôïc traû tieàn. Ñaây laø moät söï thaät, maø laø söï thaät khoù nuoát (Hard Truth). Taøn nhaãn nhaát laø moät söï thaät maø taát caû moïi ngöôøi ñang muoán queân noù ñi, khoâng ai muoán nhaéc ñeán noù. Ngoaïi tröø Gioan Phaoloâ II, vò söù giaû cuûa Ñaáng Kitoâ phuïc sinh, ngaøi ñaõ noùi thaúng vôùi nöôùc Myõ raèng: “Ñoù laø Vaên hoùa Söï cheát”. Vaø qua nöôùc Myõ, ngaøi noùi vôùi taát caû moïi daân moïi nöôùc treân theá gian trong ñoù coù Vieätnam, moät nöôùc maø söï gieát thai nhi khuûng khieáp vaøo baäc nhaát theá giôùi.

Theo lm Leâ quang Uy CSsR, laäp tröôøng cuûa hoäi thaùnh coâng giaùo laø Phoø Söï Soáng (Pro-life). Hoäi thaùnh chuû tröông choáng laïi chính phuû naøo hôïp phaùp hoùa vieäc phaù thai treân theá giôùi. Ngaøy 24/2/97, sau khoùa hoïp cuûa Haøn laâm vieän Toøa thaùnh veà Söï Soáng Con Ngöôøi, ñöùng ñaàu laø moät baùc hoïc ngöôøi Phaùp, Jeùroâme Lejeune, hoäi nghò ñaõ ñöa ra lôøi tuyeân boá chính thöùc nhö sau:

“Theo xeùt nghieäm cuûa khoa Thai Sinh Hoïc (embryologie) thì phoâi thai ngay töø luùc ñaàu vöøa thuï thai cho ñeán ngaøy lìa ñôøi, luoân luoân laø moät con ngöôøi, moät nhaân vò (une personne).

Khoâng heà coù thôøi gian tieàn phoâi thai, vì phoâi thai lieân tuïc phaùt trieån töø phuùt ñaàu ñôøi ñeán cuoái ñôøi. Vì theá, phoâi thai laø moät nhaân vò, coù ñaày ñuû moïi tö caùch, phaåm giaù, vaø thieân chöùc cuûa moät con ngöôøi, ñoàng thôøi cuõng coù ñaày ñuû quyeàn lôïi veà maët phaùp lyù nhö moïi con ngöôøi.

Vaäy, neáu phaùp luaät moät soá quoác gia naøo cho pheùp phaù thai, vaø laïm duïng phoâi thai soáng vaøo caùc vieäc nghieân cöùu, thöû nghieäm khaùc nhau, hoaëc cho caáy thai nhaân taïo, hoaëc cho tieán haønh ñoâng laïnh phoâi thai soáng, thì ñoù laø moät xuùc phaïm khuûng khieáp ñeán con ngöôøi”. 

Phaù thai ôû Saøigoøn:

            Theo baùo Tuoåi Treû cuûa Vieätcoäng soá 54 ra ngaøy 12/5/ 1992, thì naêm 1991 tæ leä phaù thai VN cao hôn Lieân Xoâ (naêm aáy vaãn coøn Lieân Xoâ) vaø coøn cao gaáp ba laàn ôû Hungari, gaáp 4,5 laàn ôû YÙ, vaø gaáp baûy laàn ôû Anh.   

Theo baø Leâ thò Tuyeát, Giaùm ñoác Trung taâm Giôùi tính, vaø Giañình, hieän nay ôû Vieätnam, tyû leä phaù thai cao nhaát theá giôùi: Moãi naêm rieâng caùc cô sôû y teá nhaø nöôùc coù khoaûng 1 trieäu 200 ngaøn ñöùa beù chaøo ñôøi, nhöng coù ñeán 1 trieäu 500 ngaøn ca phaù thai taïi. (Chaân Tín 18-9-98). Naêm 2002, vôùi neàn vaên hoùa caùi gì cuõng oâm, con soá phaù thai naïo thai coøn taêng tieán hôn nhieàu.          

Ai seõ cöùu caùc em!

            Chaúng coù ai. Bôûi vì vieäc phaù thai ñaõ ñöôïc luaät phaùt baûo veä. Vaø nhöõng keû phaù thai laø nhöõng keû toát nghieäp töø caùc tröôøng ñaïi hoïc vôùi caáp baèng baùc só y khoa. Coøn ngöôøi ñem haøi nhi ñeán nôi phaùp tröôøng laïi laø chính ngöôøi Meï cuûa em. Caùc em bieát chaïy loái naøo? Chính ngöôøi meï aáy ñaõ naèm giang chaân töï nguyeän cho ngöôøi baùc só töï do haønh quyeát ñöùa con, baèng moïi phöông phaùp maø y khoa ñaõ daïy cho anh ta. Sau vuï gieát ngöôøi nhö theá. Nhöõng baø meï ñeàu traû tieàn thuø lao cho keû gieát con mình. Nhö vaäy, ai seõ cöùu ñöôïc caùc em?

Chaúng coù ai. Nhöng coù moät caùch cöùu ñöôïc ñöùa treû, laø ñoåi loøng ngöôøi meï. Cho baø ta yeâu meán baûo veä ñöùa con trong daï mình. Treân traàn gian naøy khoâng ai laøm ñöôïc vieäc aáy. Chæ coù moät ngöôøi laø Ñöùc Kitoâ Gieâsu. Ngaøi laø Ñaáng khoâng chæ thöông caùc em maø coøn thöông caùc baø meï nöõa. Vì chính Ngaøi ñaõ ñaët linh hoàn thaân xaùc caùc em trong daï meï vaø chaêm soùc noù cho ñeán tuoåi giaø. Ai seõ laø ngöôøi giôùi thieäu ÑKT cho caùc baø meï? Thöa, laø caùc keû tin, giaùo daân cuõng nhö giaùo só. Nhöng, chuùng ta (keå caû baûn thaân toâi) coøn nhieàu vieäc ñaïo phaûi laøm, nhö xaây nhaø thôø, haønh höông, toå chöùc ñaïi hoäi v.v., thì giôø ñaâu ñeå quan taâm ñeán vieäc ñoù? Söï thaät cay ñaéng laø nhö vaäy. Vaø söï thaät khoù nuoát (Hard Truth) laø nhö vaäy.

ĐỐI THOẠI GIỮA VỢ CHỒNG
Tác giả:  Nguyễn Thị Ngọc

Nguyễn Thị Ngọc chia sẻ 

Mỗi gia đình có mỗi hoàn cảnh riêng, mỗi nếp sống riêng, mỗi một chuỗi kinh nghiệm riêng, đèn nhà ai, nấy rạng, nên chúng tôi cảm thấy áy náy khi giãi bày nếp riêng tư của mình. Tuy nhiên, xin mạnh dạn đóng góp đôi điều về cuộc sống vợ chồng mà chúng ta đã trải qua gần 50 năm qua,như là một trao đổi nhỏ để chúng ta cùng chia sẻ hầu sống hạnh phúc tuổi già, cái tuổi gần đất xa trời trong cái cảnh

Tuổi già rong ruổi tình già                 

Cháu con đi cả, mặn mà với ai?

Tuy nhiên, tình già lắm khi cũng mang di chứng bất trị của tuổi già như chính bản thân người già… lẩm ca lẩm cẩm theo thói thường “già sinh tật” khiến dễ đi tới già chuyện, sinh già miệng già mồm… cãi nhau chỉ vì những thứ lặt vặt không đâu!

Mặt khác, giữa chúng tôi có những khoảng cách lớn về tuổi tác, về tâm tính, về cảm nhận, nhất là về sở thích… Lắm lúc cái mà người bạn đời của mình ghét nhất thì mình lại lao vào. Ngược lại, nhiều khi cái mà người bạn đời của mình ưng ý thì mình chẳng những không mặn mà, mà còn lắm khi dè bỉu chê bai, phản đối!

Khúc mắc trong đối thoại

Nếu chúng tôi thiếu khoan dung với nhau hoặc không lưu tâm đến nhau, con thuyền hạnh phúc của chúng tôi có lẽ đã chao đảo khiến bị nhận chìm từ thuở nào. Theo tôi, khoan dung  để đối thoại và trong đối thoại là điều kiện tiên quyết. Bởi vì với chúng tôi, đối thoại thiếu tự chế là khía cạnh gai góc nhất, gay cấn nhất trong cuộc sống vợ chồng.

Các bậc tiền bối, ông bà tổ tiên chúng ta có lẽ cũng đã trải qua không ít “gian truân” trong đối thoại, nên đã nhắn nhủ chúng ta:

Lời nói không mất tiền mua,

Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.

Hoặc:

Vợ chồng chớ cãi nhau hoài,

Sao cho trong ấm thì ngoài mới êm. 

Những lời dạy ấy nghe thì đơn giản, nhưng thực hiện thì lại là cả một quá trình nhẫn nhục khá cam go.

Thiếu đối thoại hay đối thoại lệch lạc trong đời sống vợ chồng là một khiếm khuyết lớn gây hại không nhỏ cho hạnh phúc lứa đôi dù ở bất cứ độ tuổi nào! Càng về già, tính tình càng thay đổi, càng dễ gắt gỏng với nhau… đi đến to tiếng. 

Vâng! Không đối thoại là điều nguy hiểm khó lường. Nhưng đối thoại mà không khéo, thiếu thận trọng thì càng làm tăng rắc rối cho cuộc sống cuối đời.

Đối thoại, không đối chọi

Từ chuyện cơm nước, tới việc chợ búa, việc nhà, việc đời, việc con cái học hành, cái gì cũng có thể trở thành đề tài khiến cho vợ chồng không tự chế, sinh “lời qua tiếng lại.” Nhiều lúc chẳng phải tại ai cả, hay có khi tại cả hai, nhưng anh cứ đổ tại em, em cứ la tại anh... đối thoại thành ra đối chọi.

Cho nên, trong đối thoại, chúng tôi cố gắng tránh chạm tự ái nhau. Một lời đối đáp không đắn đo kềm chế dễ gây xúc phạm cho nhau. Cuộc đối chọi tất tăng cường độ, dẫn tới độc thoại, mạnh ai nấy nói, chẳng ai nghe ai, kết quả dĩ nhiên sẽ là trận đấu khẩu  không kiểm soát, chẳng ai thua ai…để rồi cả hai cùng thua!

Dù buồn nhau, giận nhau mấy, chúng tôi cố giữ cách xưng hô một điều Anh hai điều Em với nhau, quyết không hề “đổi cung”, “trở giọng” gọi nhau bằng Ông-Bà, Ông-Tôi, Cô-Tôi, hay tệ hơn nữa, Mày-Tao. Chúng tôi tiếc là từ thuở mới thành vợ chồng đã “lỡ” không tập xưng hô “Mình” với nhau – chồng gọi vợ là mình, vợ gọi chồng cũng mình, như nhiều ông bà ta ngày xưa quen gọi. “Mình ơi!” Ngọt ngào làm sao! Nhưng đã trót quen “anh-em, em-anh” rồi cũng mặn mà kém gì đâu?

Viết tới đây, tôi sực nhớ vừa nhận được thư của một bạn già đồng nghiệp cũ của chúng tôi gần 40 năm về trước. Ông bạn viết: “Tôi năm nay đã xấp xỉ 80 rồi, nên cũng hơi yếu và lẩm cẩm. Thêm vào đó phải ‘hầu hạ’ bà xã 2 năm nay bịnh hoạn liệt giường, nên cũng hơi mệt.

Bà xã tôi hai tay đã hoàn toàn tê liệt, không còn làm được việc gì nữa. Từ ăn uống đến rửa mặt, thay quần áo, đi vệ sinh đều phải có người giúp đở. Tôi phải làm thơ chọc bà là:

                                    Bà ơi! Tôi gẫm mình bà

                        Khác nào như thể mẹ già tôi xưa

                                    Cơm bưng nước rót hầu bà

                        Chiều bà cho thỏa mối tình thủy chung

                                    Gọi bà tôi sợ mình già

                        Gọi em tôi thấy cũng hơi kỳ kỳ

                                    Thôi thì tôi gọi bằng Mình,

                        Chúng Mình hai đứa vẫn tình như xưa.”

Ông bạn kết bằng lời bình: “Chả biết bà có hài lòng không, nhưng tôi thấy bà cười tươi lắm”. Lạc quan như vậy đó! Tình nghĩa phu thê tỏ bày nhẹ nhàng, kín đáo, tế nhị và thâm thúy tới mức ấy, tôi cho là tuyệt vời! Hài lòng là phải! Và chắc chắn còn hơn thế nữa! Hạnh phúc tuổi già tồn tại và phát triển từ cung cách đối thoại sâu sắc thâm trầm như thế này! Bài học lớn và vô cùng quý báu cho chúng tôi.

 

Bảo nhau hay khảo nhau?

Chúng tôi luôn tâm nguyện: Đối thoại dứt khoát không có nghĩa là cãi nhau, cố gắng tránh “chuyện nọ xọ chuyện kia”, không vì cái hiện tại nhỏ xíu mà lùi về dĩ vãng xa lơ xa lắc chẳng ăn nhập vào đâu để hài tội nhau cho hả giận… Khi mà anh lớn tiếng nhân danh “bảo nhau”, em nặng lời “bảo nhau” với anh thì sẽ không còn là “bảo nhau” nữa, mà là… “(tra) khảo nhau” chì chiết nhau, tố khổ nhau bằng ngôn từ!

Ngày nay, hầu như đã qua rồi cái thời “đàn bà thí văn, đàn ông thí võ”, như Hoa Kỳ, nhưng có lẽ cả nam lẫn nữ bên nào cũng còn thiên về môn võ khác: võ mồm! Hiểm họa tan vỡ hạnh phúc gia đình đến từ đó! 

Tuy nhiên, nếu trót xảy ra cãi vã như vậy, thì một trong hai chúng tôi lại nhanh chóng tìm cách lái câu chuyện trở về với hiện tại, dịu giọng với nhau. Phía “nam nhi chi chí” chủ động trước bước “hòa hợp” nhẹ nhàng này, thì liễu yếu đào tơ như tôi đây cũng sẽ mềm lòng thôi... bấy giờ đương nhiên thần “hòa giải” sẽ hiện giữa chúng tôi, gắn trên môi chúng tôi mỗi người một “nụ cười làm lành” chứa chan nghĩa tình phu thê!

Đặc biệt, chúng tôi ra sức tránh to tiếng với nhau khi có con cái hiện diện, nhất là lúc chúng còn bé thơ, tâm trí chúng còn non nớt…

Quan tâm tới nhau

Mặt khác, nhiều lúc nghiệm lại mới thấy do chểnh mảng hoặc thậm chí vô tâm, chúng tôi không chú ý tới những biến đổi trong tâm trạng người bạn đời của mình lúc này hay lúc khác bị ngoại cảnh tác động chi phối, khiến lắm lần chúng tôi vô tình gây phiền não cho nhau không ít. Xào xáo bắt đầu từ những lần không quan tâm tới nhau như vậy.

Chẳng hạn, khi người bạn đời đến một lúc nào đó rơi vào tình trạng bị ức chế, nếu mình không lưu ý lắng nghe tiếng lòng của người bạn đời mà chỉ chờ sơ hở mà bắt bẻ những lời nói không kiểm soát được từ miệng người bạn đời đang trong tình trạng khủng hoảng về tâm lý, chắc chắn vết thương sẽ không lành mà càng thấm sâu vào máu thịt xương tủy và cả tim óc của người phối ngẫu. Cho nên, trong mọi trường hợp, tự chế để tránh cãi vả, không đổ thêm dầu vào lửa là điều chúng tôi luôn chú tâm thực hiện trước nhất!

Giết nhau chẳng cái lưu cầu,

Giết nhau bằng cái u sầu độc chưa?

Cụ Nguyễn Du đã chẳng từng cảnh báo như vậy sao? Lưu cầu là con dao. Con dao giết người đã là độc, u sầu giết chết hạnh phúc gia đình và giết chết nhau càng độc địa biết bao!

Một nhịn, chin lành

Là phận nữ, tôi có một kinh nghiệm này về phía nữ giới chúng tôi: Thông thường, khi người chồng làm người “dũng cảm” đi bước đầu trong thái độ quảng đại, bao dung với vợ, tiên phong nhận lỗi trước với vợ mình, thì bà vợ nào mà chẳng xiêu lòng! Tôi cho đây không phải là thái độ nhu nhược, mà là một biểu lộ tình nghĩa vợ chồng bảo toàn hạnh phúc cho nhau. “Một sự nhịn, chín sự lành”. Bao lâu người đàn ông tỏ rõ bản lãnh “nam tính” của mình, bản lãnh của “phái mạnh” không chấp nhất vợ mình vốn thuộc về “phái yếu” thì phái yếu ấy chắc chắn sẽ yếu lòng để sẵn sàng mang gấp muơi lần “chín sự lành” cho đức ông chồng! Ngày nay, vị thế đàn bà chúng tôi khác xưa, nên mạn phép “điều chỉnh” hai câu ca dao sau:

[Ca dao:                        Chồng giận thì vợ bớt lời].

Xin sửa lại:                    Bà giận thì ông bớt lời,

                                    Cơm sôi nhỏ lửa một đời không khê…

Xin các ông chồng đừng ép vợ mình bớt lời như thời xưa nữa nhé, mà chính phía đàn ông phải đi tiên phong!                             

[Ca dao:                       Bên thẳng thì bên phải chùng].  

Xin nói lại:                    Nữ thẳng thì nam phải chùng,

                                    Hai bên cùng thẳng thì cùng đứt dây.           

Thắng→thua;  thua→thắng

Chúa ban cho tôi chỉ có một cái miệng mà tới hai lỗ tai. Để nghe nhiều, nói ít! Tôi suy nghĩ mãi, tại sao mình không tận dụng cả hai tai để lắng nghe hơn là cứ cái miệng oang oang với người bạn đời của mình?

“Hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại!” Kẻ u đầu, người sứt trán! Chỉ làm khổ nhau thôi!

Ra sức kềm chế và thay đổi cung cách xử sự cho tốt hơn, phải đạo hơn với người bạn đời của mình không phải chỉ là bí quyết mà còn là quy luật của cuộc sống vợ chồng.

Đàn bà không lý luận bằng lý trí như đàn ông, mà bằng chính con tim. Nếu người chồng không dùng tim đáp lại tim, mà dùng lý lẽ của trí khôn để trấn áp tiếng nói con tim vợ mình, người chồng tất sẽ là kẻ thua cuộc. Trái lại, người đàn ông nào chấp nhận “thua” vợ mình trước, phần thắng chắc chắn sẽ thuộc về người chồng khôn ngoan ấy… Thắng con tim của vợ để con tim ấy mãi mãi thuộc về mình, là của mình và chỉ là của mình mà thôi. Đó mới thật là bí quyết của một người đàn ông muốn tròn hạnh phúc với vợ mình! Và rồi người vợ nào sẽ chẳng cảm thương mà đáp lại bằng lòng mến yêu, kính trọng và hy sinh tất cả vì chồng và cho chồng.

                        Yêu nhau, muôn sự chẳng nề,

                        Dù trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng!

Cầu cứu Đấng Tình Thương

“Đối thoại” không “đối chọi” nhiều lúc xem ra lý tưởng quá, một lý tưởng khó thành hiện thực đối với bản chất phàm tục trong thân phận con người. Chúng tôi chỉ còn chạy đến với Chúa Giêsu và Mẹ Maria. Cầu nguyện giúp chúng tôi vượt mọi thứ cạm bẫy để mãi mãi trọn tình nghĩa với nhau. Mỗi ngày, chúng tôi cùng suy niệm và chia sẻ ít ra một hai câu Phúc Âm (ngắn và dễ hiểu), sau đó là kinh Lạy Cha, Kính Mừng, Sáng Danh, rồi kết thúc bằng lời nguyện “Xin cho con tình yêu và ân sủng” và “Nữ Vương ban sự bình an, cầu cho chúng con”. 

Dù rất nguội lạnh, biếng trễ việc kinh sách, nhưng khi thực hiện điều đơn giản trên đây, chúng tôi cũng cảm nhận có Chúa Tình Yêu ở cùng để hòa giải chúng tôi với Chúa và với nhau, cũng như nhờ Đức Mẹ phù trợ đem bình an đến cho đời sống vợ chồng chúng tôi. Đó chính là lúc chúng tôi cảm thấy mình gần gũi nhau hơn, hạnh phúc thật sự.

Quên những gì phải quên

Từ ơn ích trên, sau mỗi trận cãi nhau dù có lúc nảy lửa, chúng tôi cố gắng không để cơn giận đè nặng lâu quá 10-15 phút mà không làm lành với nhau bằng một lời xin lỗi, một nụ cười và một chiếc hôn nồng thắm, chân thật… cùng quên đi những gì không tốt đẹp xảy ra, quên cả những thiếu sót, khuyết điểm và nết xấu của nhau!

Tâm niệm rằng, mang cái thói của bà, đem cái tật của ông đi tỉ tê than phiền với hàng xóm từ người này tới người nọ là điều tối kỵ, chúng tôi thề nguyền với nhau không bao giờ để cho cái thói tật đáng trách ấy len lỏi vào đời sống vợ chồng. Xấu em, thì có tốt gì cho anh? Hay ngược lại, xấu anh, em nào đẹp mặt gì hơn? Cả vợ lẫn chồng cùng xấu là điều chắc! Lại mất đi cái tình, cái nghĩa của thuở bao đầu lưu luyến ấy!

Tạ ơn Chúa ban cho chúng tôi sống với nhau ấm êm hạnh phúc đến nay đã gần 50 năm dù tuổi tác giữa chúng tôi chênh lệch gần trọn một con giáp và trải qua một chặng đường dài không ít chông gai, Chúa đều dẫn dắt chúng tôi vượt qua mọi chướng ngại vật.

Nghĩa ban đầu, nghĩa cả đời

Có lẽ từ đây đến cuối đời mình (không bao lâu nữa đâu), chúng tôi vẫn phải tiếp tục tâm nguyện mãi với nhau rằng, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào vẫn giữ mãi tinh thần:

Đối thoại, không đối chọi;

Chia sẻ, không chia rẽ;

Tâm sự, không gây sự;

Trò chuyện, không to chuyện;

Dĩ nhiên, chúng tôi có thể không đồng ý với nhau về một điều gì đó, nhưng cố vượt khỏi cái “tôi” của mình hầu nhường nhịn nhau để luôn đi tới đồng thuận.

Dẫu có bất đồng, cũng đừng bất hòa!

Để sao mái ấm chúng tôi cứ mãi là tổ ấm!

Và cùng đi theo con đường ông bà mình đã vạch:

Vợ chồng là nghĩa cả đời,

Ai ơi, chớ nghĩ những lời thiệt hơn.

“Nghĩa cả đời”? Phải chăng đó là đạo thủy chung của nghĩa tình phu thê?

“Đạo vợ chồng chẳng dễ đổi thay,

Nên vinh hiển hoặc ăn mày vẫn theo”.

Nguyễn Thị Ngọc

Nhöõng Tieâu Cöïc AÛnh Höôûng Giaùo Duïc ,

Vuõ Hoàng

Coù treû em maát daïy khoâng?

Coù khoâng ít treû em ñöôïc cha meï raên daïy raát toát nhöng laïi khoâng nghe lôøi daïy, neân ñaõ hö hoûng. Qua kinh nghieäm giaùo duïc, Vieätnam ta coù caâu noùi: “Caù khoâng aên muoái caù öôn. Con caõi cha meï traêm ñöôøng con hö.”

Coù cuõng khoâng ít, cha meï chæ chaêm cho con aên no maëc aám, maø vieäc daïy doã thì lô laø, khoâng raên baûo khi sai loãi, khoâng uoán naén khi ñöôøng loái noù vaïy voø.

Coù raát nhieàu gia ñình vì hoaøn caûnh khaéc nghieät, neân cha hoaëc meï khoâng theå nuoâi daïy, ñaønh phaûi ñeå con caùi töï lôùn leân nhö moät loaøi caây moïc nôi hoang daõ.

Coù cha hoaëc meï vì lôïi, neân yeân laëng hoaëc khoâng ngaên caûn con caùi khi noù laøm ñieàu sai ñaïo nghóa, sai luaät Chuùa, mieãn laø coù tieàn ñem veà nhaø.

Coù cha meï beânh con quùa ñaùng. Con laøm ñieàu traùi, nhaø tröôøng, nhaø thôø, haøng xoùm khuyeán caùo, nhöng vì töï aùi, neân cöù beânh vöïc, khoâng nhìn ra loãi cuûa con ñeå maø söûa daïy.

Coù ngöôøi cha, luùc say söa hoaëc luùc noùng giaän laø loâi con ra daïy, loâi vôï ra ñay nghieán. Coøn luùc tænh, thì chuyeän xaáu gì cuûa con cuõng heå haû boû lô.

            Coù ngöôøi meï ñi ñaâu cuõng heát lôøi khoe con, caùi gì cuûa con cuõng hay, cuõng gioûi, cuõng hôn ngöôøi, moïi maët ñeàu hoaøn haûo, khoâng laàm khoâng loãi gì caû.

Coù gia ñình troáng ñaùnh xuoâi keøn thoåi ngöôïc: boá daïy meï beânh, meï daïy boá beânh. Chuyeän naøy thöôøng xaûy ra ôû nhöõng vôï choàng coù söï khoâng hoaø hôïp tieàn baïc, khoâng hoaø hôïp goái chaên, hoaëc vì ngöôøi choàng coù taät say söa cheø cheùn.

Vì theá

Xeùt veà maët tieâu cöïc thì baát cöù ôû xaõ hoäi naøo, cuõng coù nhöõng treû hö hoûng, maø chuùng thöôøng bò ngöôøi ta goïi laø nhöõng ñöùa treû maát daïy. Vaäy theá naøo laø treû maát daïy? Noùi moät caùch raát chung chung, ta coù theå chia laøm ba loaïi.

1- Nhöõng ñöùa treû khoâng coù ngöôøi daïy.

2- Nhöõng ñöùa treû ñöôïc daïy doã toát maø khoâng chòu nghe.

3- Nhöõng ñöùa treû ñöôïc daïy doã khoâng toát. “Con ôi, nghe laáy lôøi cha, moät ñeâm aên troäm baèng 3 naêm laøm.”       

Truyeàn thoáng & Vaên hoùa

Caùi theá giôùi cuûa ngöôøi lôùn coù nhöõng caùi rieâng cuûa ngöôøi lôùn. Caùi dó vaõng cuûa ngöôøi lôùn khoâng phaûi laø caùi dó vaõng cuõa treû em. Caùi kyû nieäm thô aáu cuûa ngöôøi lôùn ñaõ coù nôi queâ nhaø khaùc xa vôùi kyû nieäm thô aáu cuûa treû thô hoâm nay taïi nôi queâ ngöôøi. Nhaát laø giai ñoaïn hieän nay, moãi quoác gia treân theá giôùi khoâng coøn laø moät oác ñaûo nöõa. Chöa keå nhöõng cuoäc di daân tò naïn ñaõ laøm xaùo troän taát caû neàn moùng vaên hoaù, caên baûn truyeàn thoáng, vaø ngoân ngöõ cuûa caùc daân toäc. Chính vì theá maø vieäc giaùo duïc hoâm nay voâ cuøng phöùc taïp voâ cuøng khoù khaên hôn tröôùc boäi phaàn. Trong hoaøn caûnh nhö vaäy, moät ñöùa treû khoâng am töôøng vaên hoùa, khoâng thoâng hieåu truyeàn thoáng daân toäc, chöa haún laø moät ñöùa treû khoâng toát.

Laáy moät ví duï, treû em ôû Myõ, caùch chaøo hoûi raát ñôn giaûn, duø chaøo oâng baø, cha meï, thaày coâ, cuõng khoâng thöa khoâng göûi, khoâng khoanh tay cuùi ñaàu, chæ töôi neùt maët roài: Hello, Hi, Good morning, v. v.  Coøn Vieätnam ta thì treân phaûi ra treân, döôùi ra döôùi, khoâng theå caù meø moät löùa, gaëp beà treân maø cuõng cöù nhe caùi raêng traéng ôûn ra maø Hello, Hi, laø voâ pheùp.

Coù moät thaèng nhoû taùm tuoåi teân David Nguyeãn, theo meï veà Vieätnam thaêm baø ngoaïi. Tröôùc khi ñi, meï noù phaûi môû moät lôùp caáp toác chaøo hoûi: Con chaøo ngoaïi aï, Con chaøo oâng chuù aï, v.v. Thaèng nhoû ñöôïc ñi du lòch thì hoïc taäp phaán khôûi laém. Hai thaùng sau, khi veà laïi Myõ, maù noù noùi noù suùt ñi maát 3 pounds, vì khoâng quen aên ñoà Vieätnam moãi ngaøy. Vaø noù noùi khoâng muoán ñi Vieätnam nöõa, bôûi vì ngoaøi maáy caâu chaøo coâ baùc dì döôïng, laø thaèng nhoû heát voán tieáng Vieät. Coøn baïn beø cuøng löùa tuoåi thì khoâng friendly gì caû, chæ thích xem noù chöù khoâng chôi vôùi noù. Noù thích ñi Hawaii hôn.

Tuy theá, boån phaän giaùo duïc vaãn laø cuûa cha meï. Duø khoù khaên caùch maáy, cuõng khoâng theå buoâng xuoâi hoaëc trao phoù hoaøn toaøn cho xaõ hoäi, cho nhaø tröôøng.

Coù maãu soá chung cuûa giaùo duïc khoâng?

Vieäc giaùo duïc con caùi laø moät traän ñoà voâ cuøng phöùc taïp. Bôûi vì, vôï choàng laø moät xöông moät thòt, nhöng moãi ñöùa con tuy laø maùu thòt cuûa meï cha, nhöng laïi laø nhaân vò ñoäc laäp vôùi cha meï. Noù coù theá giôùi taâm linh rieâng cuûa noù, cho neân vieäc giaùo duïc raát teá nhò coâng phu. ÔÛ ñaây chuùng ta chæ noùi ñeán vieäc giaùo duïc theo ñaïo ñöùc nhaân baûn, khoâng noùi ñeán neáp soáng theo truyeàn thoáng vaên hoaù daân toäc. Nhöng cho duø noùi veà maët naøo chaêng nöõa, vaãn phaûi coù maãu soá chung cho vieäc giaùo duïc. Maãu soá chung ñoù laø: Laøm toát traùnh xaáu. Laøm laønh laùnh döõ. Vôùi maãu soá naøy con em chuùng ta duø ôû moâi tröôøng sinh hoaït naøo chuùng vaãn coù theå thöïc haønh ñöôïc.

Coù ngoân ngöõ chung cuûa giaùo duïc khoâng?

Taát caû söï leã pheùp, hieáu thaûo, gheùt söï xaáu, thích söï laønh, ñeàu phaùt xuaát töø loøng nhaân aùi. Khi loøng nhaân aùi (thöù thieät) coù, thì söï toát söï thieän ñaõ baét ñaàu, vaø deã san baèng moïi ngaên caùch veà ngoân ngöõ vaø tuoåi taùc.

Loøng Nhaân AÙi laø ngoân ngöõ chung cuûa Giaùo duïc. Moät nuï cöôøi töôi, moät caùi nhìn thaân thieän, laø tieáng noùi cuûa tình ngöôøi. Tieáng noùi aáy, Ñen Traéng Naâu Vaøng gì cuõng hieåu heát, xa coù theå keùo laïi gaàn, gaàn laïi gaàn hôn. Khi loøng nhaân aùi ñöôïc theå hieän giöõa cha meï anh chò em trong gia ñình thì coøn tuyeät vôøi bieát bao. Con caùi hö hoûng theá naøo cuõng seõ ñöôïc söûa ñoåi.

Loøng Nhaân Aæi xuaát phaùt töø Thieân Chuùa trong Ñöùc Kitoâ Gieâsu, khoâng xuaát phaùt töø ñaïo ñöùc con ngöôøi, Ñaïo ñöùc con ngöôøi ôû ñaây aùm chæ veà thöù ñaïo ñöùc nhaø thôø saùng leã chieàu chaàu, chaêm chæ kinh haït. Cha nhaø thôø caàn thì haêng say naêng noå, nhöng cha giaø meï yeáu nhaø mình thì khoâng phuïng döôõng. Choàng vôï khoâng töông kính. Ñoái vôùi con caùi thì khoù khaên. Vôùi xoùm gieàng thì baát hoøa. Choán chôï buùa thì bon chen giaønh giöït. Nhöng gaëp ai laïi cöù thích khuyeân ñaïo ñöùc.

            Ai ñöôïc ôn meán Chuùa thaät loøng thì môùi bieát soáng nhaân aùi. Yeâu meán khoâng phaûi giöõ leà luaät töøng ly töøng tí. Luaät leä leã nghi quùa nhieàu, chæ laø döïng neân nhöõng töôøng ngaên vaùch chaén con ngöôøi vôùi Chuùa. Yeâu laø môû ngoû con tim cho Gieâsu.

Muoán coù ñöôïc loøng nhaân aùi ñích thaät, thì cha meï phaûi tìm ñeán Thaùnh Taâm Chuùa Kitoâ Gieâsu, Thaùnh Taâm cuûa Chuùa Gieâsu seõ ban cho cha meï loøng yeâu meán cuûa Ngaøi, ñeå tröôùc heát hoaùn ñoåi chính mình, vaø sau ñoù bieát caùch giaùo duïc con caùi theo ñöôøng loái cuûa Chuùa vaø Hoäi thaùnh. Con caùi chuùng ta coù neân thaân neân ngöôøi, khoâng do ñaïo ñöùc cuûa chuùng ta, maø do loøng Meán cuûa Chuùa Gieâsu ñoå xuoáng loøng ta nhôø Thaùnh Thaàn. (Rm 5:5). Kinh nghieäm thöïc teá cho thaáy ngoaøi Chuùa Gieâsu chaúng coù söï gì toát, chaúng coù ai toát caû; (Rm 3: 9b-11) Thieáu gì em giaùm muïc, chaùu cha, chò ma sô laøm göông muø göông xaáu. Chöa noùi ñeán nhöõng göông xaáu quùa lôùn (Pedophilia), do moät soá giaùo só tu só coâng giaùo ôû nhieàu nôi gaây ra.

Cha vaø Sô

            Ñöùc Gieâsu noùi: Ta ñaõ  bieát: “Loøng yeâu meán Thieân Chuùa, caùc ngöôi khoâng coù nôi mình caùc ngöôi.” (Yn 5: 42)

Ngoaøi soá ñoâng linh muïc raát ñaùng kính, vaãn coøn coù soá ít linh muïc soáng ngöôïc vôùi giaùo huaán cuûa Chuùa Gieâsu, leân toaø giaûng noùi thì hay laém, maø vieäc laøm cuûa hoï thì chaúng coù gì hay ho caû. Vaø cuõng coù moät soá nöõ tu chaúng coù kinh nghieäm gì maø chæ thích daïy doã ngöôøi khaùc. Nhöõng vò naøy, gaëp ai lôùn nhoû gì cuõng xöng cha xöng sô, giöõa hoï vôùi nhau, thì thieáu loøng yeâu thöông baùc aùi, ñoái xöû vôùi giaùo daân thì kieâu caêng ngaoï maïn, coøn vôùi treû em thì khoâng coù töø taâm cuûa hieàn maãu. Bôûi vì töø nhoû hoï chæ bieát tu ñöùc coù lôïi cho mình, khoâng bieát tu thaân ñeå soáng nhaân baûn vôùi ngöôøi. Nhöõng ngöôøi naøy luoân coù thaùi ñoä töï toân, cho mình laø giôùi ñi daïy doã keû khaùc, khoâng caàn leã ñoä vôùi ai. Loøng nhaân aùi hoï neáu coù vôùi ngöôøi khaùc, coù chaêng chæ laø ôn möa moùc kieåu cha chuù ôû treân cuùi xuoáng.

Chính nhöõng thaùi ñoä aáu tró naøy laø moät trôû ngaïi lôùn cho vieäc giaùo duïc, khi chuùng ta trao con em vaøo tay nhöõng ngöôøi nhö theá ñeå hoï daïy doã, chuùng ta khoâng yeân loøng chuùt naøo.

Giaùo duïc gia ñình vaø Giaùo huaán Hoäi thaùnh

Trong loøng tin vaøo Chuùa Gieâsu, khi chuùng ta ñaõ lo cho con caùi mình heát söùc roài thì haõy ñem moïi söï ñaët trong tình thöông cuûa Thaùnh Taâm Chuùa. Coù ngöôøi cho raèng nhö theá thì ñaïo ñöùc quùa. Söï thöïc ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi vaø loøng Meán cuûa Thieân Chuùa khaùc nhau raát xa. Nhieàu gia ñình ñaïo ñöùc, hoaëc coù ñòa vò trong xöù ñaïo, ñaõ cö xöû taøn nhaãn vôùi con caùi khi chuùng bò lôõ laàm, (nhö khi con gaùi chöa choàng ñaõ mang baàu), khoâng chaêm lo saên soùc gì caû, maø vì sôï maát maët, maát danh giaù cuûa gia ñình neân thaûy boû chuùng, loaïi chuùng ra khoûi, maø khoâng heà aùy naùy. Trong Loøng Meán cuûa Chuùa thì khoâng xöû söï nhö vaäy.

Ñaïo ñöùc hoï hieåu coù nghóa naêng ñoïc kinh xem leã, naêng ñi nhaø thôø, giöõ ñuùng leà luaät, ñoùng goùp tieàn cuûa vaøo vieäc coâng, cha noùi gì cuõng nghe, cha baûo gì cuõng phaûi. Cha noùi sai thì boû qua, cha laøm sai khoâng daùm noùi, vì sôï toäi phaïm ñeán ñaáng laøm Thaày. Nhöng khi gia ñình khi gaëp khoù khaên khoâng bieát giaûi quyeát theá naøo. Vôï choàng khaûng taûng vôùi nhau khoâng bieát giaûi quyeát theá naøo. Con caùi böôùng bænh phaù phaùch khoâng bieát giaûi quyeát theá naøo. Ñaønh laïi ñi hoûi cha. Cha noùi sao thì cöù cuùi ñaàu nghe vaäy. Khoâng caàn phaân bieät phaûi traùi. Khoâng caàn bieát khaû naêng kinh nghieäm ñöôøng ñôøi cha coù bao nhieâu. Ñaïo ñöùc nhö theá laø ngu muoäi. Moät thöù ñaïo ñöùc traùi luaät töï nhieân. Moät thöù ñaïo ñöùc huûy hoaïi gia ñình. Bôûi vì Giaùo huaán cuûa Hoäi thaùnh khaùc vôùi quan nieäm rieâng cuûa töøng linh muïc.

Ngöôøi baïn toâi coù moät ñöùa con trai, sinh vieân xuaát saéc ban C. Coù khieáu veà vaên chöông, raát gioûi sinh ngöõ. Hoâm noù ôû Saøigoøn veà chôi, oâng boá ñem con ñeán chaøo cha xöù, tieän theå xin yù kieán cha, xem chaùu neân hoïc ngaønh gì. Cha phaùn moät caâu xanh rôøn: “Neân cho noù hoïc ngaønh baùc só.”  Sau lôøi phaùn aáy, cuoäc ñôøi cuûa chaøng trai xuoáng doác theâ thaûm. Boá baét con phaûi theo yù cha, ñi hoïc baùc só. Hoâm nay anh ñang soáng ôû beân Myõ, chaúng thaønh moät thöù gì, nhaø vaên cuõng khoâng, baùc só cuõng khoâng. Moät ngöôøi tin vaøo Chuùa, Chuùa cho söï khoân ngoan, khoâng coù caùi ñaïo ñöùc nhö vaäy.

Haõy hoïc cuøng Ta, (Mt 11:29)

Toâi, moät keû tin Chuùa Gieâsu, thì toâi phaûi hoïc nôi Chuùa Gieâsu, caäy nhôø vaøo Chuùa Gieâsu, vaø luoân tha thieát caàu nguyeän. Khi gaëp khoù khaên veà giaùo duïc, Chuùa Gieâsu seõ ban aùnh saùng chieáu roïi, ñeå höôùng daãn cho toâi ñi gaëp ai, giaûi quyeát caùch naøo, vaø bình an cuûa Chuùa seõ ngöï trò trong taâm hoàn. Soáng nhö theá khoâng phaûi laø ñaïo ñöùc, maø laø soáng Ñöùc Tin. Caùi ñoù khoù voâ cuøng, phaûi nhôø söùc Thaàn Khí, nhöng laïi hieäu nghieäm voâ cuøng.

Tín thaùc vaøo Chuùa Gieâsu, caàu nguyeän khaån thieát khi gaëp khoù khaên, cha meï seõ bieát giaùo duïc con caùi, vôï choàng seõ bieát yeâu nhau, giaùo daân seõ bieát vaâng phuïc giaùo huaán cuûa Hoäi thaùnh, vaø bieát kính yeâu caùc ñaáng laøm thaày ñuùng theo YÙ cuûa Chuùa Gieâsu muoán, khoâng phaûi theo yù cha muoán.

Ñoái vôùi söùc con ngöôøi, cho duø giaùo duïc hay gioûi theá naøo, cho duø sö phaïm tuyeät vôøi theá naøo, cuõng chæ ñaït tôùi möùc töông ñoái, bôûi vì con ngöôøi laø töông ñoái, söùc löïc vaø trí tri con ngöôøi laø töông ñoái, maø söùc maïnh söï xaáu söï döõ laïi khoâng döøng ôû möùc töông ñoái. Cho neân phaûi caäy nhôø söùc maïnh tuyeät ñoái cuûa tình yeâu Chuùa Gieâsu, Ñaáng phuïc sinh.

Taát caû giaùo huaán cuûa Hoäi thaùnh cuõng chæ quy veà ba ñieàu: Nhôø Chuùa Gieâsu - Vôùi Chuùa Gieâsu - Trong Chuùa Gieâsu.  Bôûi vì:

Vieäc giaùo duïc moät Kitoâ höõu, khoâng chæ ôû möùc toát cuûa luaân lyù, maø phaûi ñaït tôùi möùc “troïn laønh, nhö Cha anh em treân trôøi laø Ñaáng troïn laønh”. (Mt 5:48). Giaùo duïc tôùi möùc nhö theá, thaät söï khoâng coøn laø söùc ngöôøi. Chæ coøn caäy nhôø söùc Trôøi thoâi.

TOÄI : MOÄT TRÔÛ NGAÏI GIAÙO DUÏC

Vuõ Hoàng

      Tuoåi vaøo Ñôøi

   Ngaøy coøn beù, noù ngoan noù hieàn, noù ñi giuùp leã, noù ñi hoäi ñoaøn, sao hoâm nay noù quaäy noù phaù, boû hoïc boû lôùp ñi hoang.

        Ngaøy coøn beù, con nhoû xinh ôi laø xinh, noù ñi daâng hoa, noù ñi Huøng Taâm Duõng Chí, ñôn sô vaø ñeïp nhö thieân thaàn, baây giôø lôùn leân thì ngang ngang böôùng böôùng, chaúng nhaø thôø nhaø thaùnh gì caû. Taïi sao vaäy?

            Ñaây laø moät bí nhieäm, khoâng theå caét nghóa ñöôïc, noù laø bí nhieäm cuûa toäi loãi. Nhö Kinh thaùnh noùi: “Toäi cö nguï trong toâi.” Cho neân vieäc giaùo duïc tuoåi naøy thaät khoù voâ cuøng. Cha meï noùi gì thì noùi, con caùi tuy im laëng laéng nghe, nhöng böôùc chaân ra khoûi nhaø, thì ñöôøng ta ta cöù ñi. Coù moät maõnh löïc xaáu naøo ñoù loâi keùo, con caùi chuùng ta khoù maø cöôõng laïi ñöôïc.

            Toäi laø gì?

Khi môû ñaàu cuoäc rao giaûng, Ñöùc Gieâsu noùi:

“Thaàn khí Thieân Chuùa ôû treân toâi. Ngöôøi sai toâi ñem Tin möøng cho ngöôøi ngheøo khoù. Ban boá aân xaù cho keû tuø ñaày. Cho ngöôøi ñui muø ñöôïc thaáy. Cho keû bò aùp böùc ñöôïc giaûi oan. Loan baùo naêm hoàng aân cuûa Chuùa”. (Lc 4: 18-19).

            Toäi laø gì? Toäi laø giaây troùi. Toäi laø gì? Toäi laø goâng cuøm. Toäi kìm haõm giam tuø ngöôøi ta trong voøng kieàm toûa cuûa noù. Ngaên caûn che maét khoâng cho ñi ñöôøng laønh. Baét ngöôøi ta trôû thaønh muø toái, laøm noâ leä cho nhöõng ñam meâ cuûa chính mình nhö: Röôïu cheø, côø baïc, daâm oâ, tham tieàn, haùo danh, giaän gheùt, doái traù, kieâu caêng, noùng giaän, ích kyû, baát nhaân, baát hieáu v.v. (Rm 1: 29-30)

Cöù thöû xem ngöôøi meâ ñaùnh baïc, meâ tieàn cuûa, meâ uoáng röôïu, meâ gaùi, meâ chöùc töôùc, danh voïng (ñaïo cuõng nhö ñôøi), hoï coù cöôõng laïi ñöôïc khi côn noù leân khoâng? Noâ leä laø nhö theá! Cho neân Kinh thaùnh ñaõ maëc khaûi cho chuùng ta thaáy soá phaän raát bi ñaùt cuûa con ngöôøi, ñoù laø: “Taát caû döôùi quyeàn söï toäi.” (Rm 3:9c).

Hoaøn caûnh khoán ñoán nhö vaäy. Ai seõ giaûi thoaùt toâi khoûi caûnh troùi buoäc naøy? Khoâng ai. Chæ moät Ñöùc Kitoâ Gieâsu Chuùa chuùng ta. (Rm 7:25).

Cho neân vieäc giaùo duïc con caùi ôû tuoåi vaøo ñôøi, khoâng chæ baèng söï kieân nhaãn, söï khoân ngoan cuûa kieán thöùc theá gian, nhöng treân heát phaûi baèng söï khoân ngoan, baèng söùc maïnh cuûa Thaàn Khí Chuùa Gieâsu Kitoâ. Söùc maïnh aáy khoâng phaûi nhöõng lôøi khuyeân ñaïo ñöùc, khoâng phaûi baét chuùng phaûi ñoïc kinh toái saùng daøi leâ theâ, maø laø söùc maïnh chính cha meï phaûi chòu laáy töø Chuùa Kitoâ tröôùc ñaõ, trong taâm hoàn mình, trong ñôøi soáng haøng ngaøy cuûa mình.

Töï söùc rieâng, toâi choáng ñöôïc toäi?

Töï söùc rieâng cuûa toâi, voâ phöông. Bôûi vì toäi ñaõ ñöôïc toå toâng loaøi ngöôøi aên vaøo, (aên traùi caám), neân noù ñaõ thaám vaøo maùu thòt, löông tri, taâm hoàn, thaân xaùc. Noù theo toâi suoát cuoäc ñôøi cho tôùi khi xuoáng moà. Muoán dieät tröø ñöôïc noù toâi phaûi gieát chính mình toâi chaêng? Söï ñoù khoâng bao giôø xaûy ra. Maø duø cho coù xaûy ra cuõng voâ ích, vì toäi vaãn coøn ñoù, trong linh hoàn cuûa mình, trong caû xaùc cheát döôùi moà cuûa mình. Toäi vaãn haønh haï cho xöông hö thòt röõa, thoái naùt thaønh ñaát thaønh buøn noù môùi chòu buoâng tha. Söï noâ leä toäi noù khuûng khieáp ñeán theá . . .

Neáu baûn thaân toâi cöù laáy söï haõm mình eùp xaùc laøm sao ñeø neùn toäi? Cha meï cöù laáy söï la heùt laøm aùp löïc ñeå daïy con caùi, laøm sao maø hoaùn ñoåi ñöôïc taâm hoàn noù. Söùc ngöôøi coù haïn. Maø söùc baät cuûa toäi maõnh lieät nhö caùi loø so. AÁn thì noù neùp mình xuoáng, nhöng buoâng tay noù laïi bung leân. AÁn caøng maïnh söùc bung leân caøng cao. Coù nhieàu ngöôøi suoát ñôøi tu ñöùc, kìm haõm söï ñam meâ, ñeán khi löïc kieät söùc moøn, yù chí raõ rôøi, luùc aáy lao vaøo ñam meâ coøn teä hôn maáy ngöôøi khaùc nöõa.

Toäi laø voâ hình, ñieàu khieån bôûi thöù thaàn linh haéc aùm. Chuùng ta (caû cha meï vaø con caùi) laø höõu hình laøm sao choáng noåi keû thuø voâ hình. (Ep 6:12t). Kinh thaùnh noùi : “Söï laønh toâi muoán, toâi khoâng laøm; coøn söï döõ khoâng muoán toâi laïi laøm.” (Rm 7:19). Söï baát löïc cuûa con ngöôøi tröôùc söï toäi laø theá.  Ñaây thaät laø moät Paradox, moät nghòch lyù coù thaät, nghòch lyù ñoù laø: “Ñieàu toâi muoán toâi laïi khoâng laøm, nhöng toâi laïi laøm chính ñieàu toâi gheùt.” (Rm 7:15b).

Chính caùi BIEÁT ñieàu laønh ñieàu toát, chính caùi KHAO KHAÙT ñieàu laønh ñieàu toát, maø khaû naêng laøm laïi khoâng coù, laø noãi beá taéc khoân taû cuûa con ngöôøi. Cha meï naøo cuõng muoán cho con caùi toát, neân khuyeân con caùi neân laøm vieäc toát traùnh vieäc xaáu. Con caùi bieát nhöõng lôøi cuûa cha meï laø ñuùng, vaø chính löông taâm noù cuõng bieát bieän phaân toát xaáu, nhöng noù vaãn cöù sa ñaø, vaãn cöù hö hoûng.

Toäi loãi khoâng chæ hoaønh haønh ôû nhöõng gia ñình leâ thöù bình daân, maø noù ngöï trò trong taát caû nhöõng gia ñình quyeàn quùy cao sang. Con vua chaùu chuùa vaãn hö hoûng nhö thöôøng. Con oâng chaùu cha cuõng vaãn sa ngaõ theâ löông. Caøng trí thöùc, phaïm toäi caøng tinh vi. Caøng coù quyeàn theá trong tay phaïm toäi caøng aùc ñoäc.

Toäi cö nguï trong toâi

Kinh thaùnh noùi: “Toäi cö nguï trong toâi.” (Rm 7:17). Coù nghóa laø ôû nôi naøo coù ngöôøi, nôi ñoù coù toäi. Trong nhaø thôø, trong tu vieän, choán chôï ñoâng, trong phoøng kín, khoâng ñaâu coù theå traùnh ñöôïc toäi. Vì theá ñöøng ai neân nghó mình laø “thaùnh thieän” hôn ngöôøi khaùc, vaø cuõng ñöøng ai neân coù cao voïng laø mình coù theå töï tu luyeän mình ñeå “neân thaùnh”.  Vaø cuõng khoâng ai coù khaû naêng daïy doã ai ñeå “neân thaùnh” caû.

Thaùnh laø moät baûn chaát, khoâng phaûi laø söï khoå coâng tu luyeän, gioáng nhö luyeän voõ, maø thaønh Thaùnh ñöôïc. Muoái, baûn chaát laø maën. Soûi vaøng caùt traéng coù luyeän taäp ngaøn naêm cuõng laø soûi caùt, khoâng theå thaønh Muoái ñöôïc. Cho neân trong giaùo lyù cuûa Tin Möøng coù hai chöõ Sinh Laïi - Be born again, (Yn 3: 3-5).

Chuùng ta xaùc tín raèng, treân coõi ñôøi naøy, chæ coù moät con ngöôøi Thaùnh maø thoâi, ñoù laø Ñöùc Kitoâ Gieâsu, Chuùa chuùng ta. Trong leã Chuùa nhaät moãi tuaàn, chuùng ta ñaõ thöôøng cuøng nhau ñoïc: “Laïy Chuùa Gieâsu Kitoâ! Chæ coù Chuùa laø Ñaáng thaùnh– Tu solus Sanctus, Jesu Christe! ”

Taát caû chuùng ta laø keû coù toäi. Cho neân taát caû chuùng ta ñeàu chung thaân phaän khoán khoù khoå ñau. Con ngöôøi toäi luïy ñi vaøo hoân nhaân neân gia ñình naøo cuõng ñaày noãi khoù khaên ñau khoå. Cha meï sinh con trong khoå ñau, con caùi chuùng ta cuõng laø di saûn cuûa söï khoå ñau, vaø söï khoå ñau lôùn nhaát vaø cuoái cuøng laø söï cheát. Cho neân söï giaùo duïc con caùi chuùng ta baèng söùc rieâng mình, thaät söï haïn cheá vaø beá taéc voâ cuøng. Laém baø meï ñaõ phaûi khoùc maø noùi leân raèng: toâi thöông noù quaù, toâi chaêm soùc cho noù quaù, noùi gì noù cuõng khoâng nghe, maø baïn beø chæ ÔÙi moät caùi, laø noù boû nhaø ñi theo lieàn. Söï beá taéc cuûa söùc ngöôøi laø theá. Vaø söï beá taéc cuûa tình yeâu con ngöôøi cuõng laø theá. Chuùng ta phaûi caäy nhôø moät söùcmaïnh naøo ñoù, moât tình yeâu naøo ñoù. Söùc maïnh aáy, tình yeâu aáy vöôït thôøi gian khoâng gian, töø ngoaøi thôøi gian khoâng gian maø ñeán, chuùng ta môùi coù theå thaønh coâng trong vieäc giaùo duïc ñöôïc. Söùc maïnh ñoù, Tình yeâu ñoù, laø Chuùa Kitoâ Gieâsu, Chuùa chuùng ta.

Nguyeân nhaân moïi noãi khoå ñau

Nguyeân nhaân moïi noãi ñau khoå cuûa chuùng ta, nhö Kinh thaùnh noùi, laø do: “Taát caû chuùng ta ñeàu döôùi quyeàn söï toäi.” (Rm 3:9c). Vì theá, laø keû tin, chuùng ta phaûi thaáy ñöôïc raèng, chuùng ta phaûi caàn Chuùa Gieâsu bieát bao! Vì chæ coù moät Chuùa Gieâsu môùi coù quyeàn naêng laøm vôi dòu, chöõa laønh, moïi noãi khoå ñau cuûa caù nhaân, cuûa gia ñình vaø cuûa moïi ngöôøi. Bôûi vì chæ moät mình Ngaøi laø Chieân Con bò teá hieán, ñeå gaùnh toäi, tha toäi vaø xoùa toäi cho moïi ngöôøi. Vaø nhôø söï cheát Phuïc sinh cuûa Ngaøi, chuùng ta môùi ñöôïc ñoåi Baûn chaát, maø Sinh Laïi trong Thaàn Khí Thieân Chuùa.

 Söï khoán khoù cuûa con ngöôøi

Caùi khoán ñoán cuûa con ngöôøi laø, khoâng bieát mình coù toäi. Coù ngöôøi ñaõ noùi moät caùch raát töï nhieân: Toâi muoán ñi xöng toäi, maø chaúng thaáy coù toäi gì ñeå maø xöng.

Caùi muø toái cuûa con ngöôøi laø khoâng thaáy toäi cuûa mình, chæ nhìn thaáy toäi cuûa ngöôøi khaùc.

Ñaây laø moät keá hoaïch raát tinh vi cuûa ma quûi. Moät soá cha meï thöôøng la maéng con nhöõng sai loãi maø chính mình ñaõ haøng ngaøy laøm göông xaáu cho chuùng. Moät soá giaùo só trong giaùo hoäi cuõng vaäy (nhaát laø moät soá ít ñaáng Vieätnam), treân toaø giaûng khoâng laáy Lôøi Chuùa soi ñöôøng daãn loái, maø chæ thích bôùi toäi giaùo daân ñeå ñaøy ñoaï tinh thaàn hoï. Caùc ngaøi leân aùn, traùch phaït giaùo daân veà nhöõng toäi maø chính mình phaïm coøn teä haïi hôn hoï. Ñieàu naøy khoâng phaûi noùi xaáu caùc ñaáng, maø laø söï coù thaät, coâng khai troáng traûi ñaõ xaûy ra taïi moät soá xöù ñaïo.

Ñöùc Gieâsu noùi vôùi ngöôøi Phariseâu (Kinh sö): “Giaû nhö caùc oâng ñui muø, caùc oâng ñaõ chaúng coù toäi. Nhöng nay caùc oâng noùi: Chuùng toâi saùng maét, thì toäi caùc oâng vaãn coøn löu laïi.”  (Yn 9: 41).

Gia ñình, xöù ñaïo coù Chuùa Gieâsu, thì cha meï, caùc ñaáng, khoâng phaûi laø caùi loa phaùt thanh maø laø caøi ñeøn toûa saùng ñeå treân cao. (Mt 5:14)

            Caùi khoán ñoán thöù hai laø ngöôøi ta khoâng caàn ñeán Chuùa Gieâsu, cöù thích caäy vaøo söùc mình. Cho neân cöù ñua nhau laøm nhieàu vieäc laønh phuùc ñöùc, cöù ñua nhau ñi nhaø thôø, khoâng phaûi  ñeå yeâu meán Chuaù Gieâsu maø ñeå Laäp coâng Ñeàn toäi.  Coù raát nhieàu Ñaáng ñaõ töøng noùi leân caâu naøy treân toaø giaûng: “Ñöøng caäy vaøo Chuùa quùa leõ, ñöøng caùi gì cuõng yû laïi vaøo Chuùa”. Lôøi daïy nhö theá, laø raøo ngaên vaùch chaén khoâng cho ngöôøi ta baùm vaøo loøng thöông xoùt cuûa Chuùa. Tö töôûng nhö theá ñi ngöôïc vôùi Tin Möøng cuûa Ñöùc Kitoâ Gieâsu. Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi moät caùch döùt khoaùt: “Ngoaøi Ta, caùc ngöôi khoâng theå laøm gì.” (Yn 15:5b).

Söï thöïc ra laø chuùng ta troâng caäy Chuùa chöa tôùi ñoù thoâi. Noùi roõ hôn, chuùng ñaõ caäy vaøo söùc mình nhieàu hôn söùc Chuùa, vaø chuùng ta cuõng ñaõ queân raèng, ngay caû caøi ta laøm ñöôïc moät caùi gì toát, cuõng laø do söùc cuûa Thieân Chuùa khoâng phaûi söùc cuûa ta ñaâu.

Baøi giaùo lyù toâi hoïc hoài nhoû cuõng ñaõ töøng daïy toâi phaûi tu thaân tích ñöùc, aên chay haõm mình ñeå laäp coâng vaø ñeàn toäi kieåu naøy. Roài thaäm chí caû trong kinh ñoïc ôû nhaø thôø hoâm nay nöõa cuõng coù caâu: “Baáy nhieâu toäi aáy chuùng con quyeát chí ñeàn heát thay thaûy, vaø doác loøng ñeàn chung nhöõng toäi naøy . . . Sau heát chuùng con xin ñeàn toäi chung caùc nöôùc thieân haï . . .” Khuûng khieáp chöa! Neáu toâi coù khaû naêng quyeát chí ñeàn toäi cho rieâng toâi vaø cho caû caùc nöôùc thieân haï, thì “quûa thaät Ñöùc Kitoâ Gieâsu ñaõ cheát moät caùch voâ loái.” (Gal 2: 21).

Caùch soáng ñaïo nhö theá raát trôû ngaïi cho vieäc giaùo duïc con caùi voâ cuøng. Bôûi vì ngöôøi ta seõ loaïi Chuùa Gieâsu ra khoûi vieäc giaùo duïc, maø ngöôøi ta chæ baèng vaøo söùc cuûa mình, vaøo khoân ngoan cuûa mình, vaøo ñaïo ñöùc cuûa mình, döïa vaøo söï haõnh dieän caù nhaân doøng hoï: “Con nhaø toâng chaúng gioáng loâng cuõng gioáng caùnh”. Trong thôøi ñaïi hoâm nay, cuõng nhö ñoïc laïi lòch söû caùc trieàu ñaïi vua chuùa thôøi xöa, chuùng ta seõ thaáy caøi maø gioáng loâng gioáng caùnh noù khuûng khieáp theá naøo. Chuùng ta laø Kitoâ höõu, caùi maø phaûi gioáng loâng gioáng caùnh ñeå neân moät con ngöôøi toát laønh hoaøn haûo, vaø con caùi chuùng ta ñöôïc ñöôïc neân toát laønh hoaøn haûo laø gioáng nhö Ñöùc Kitoâ Gieâsu. Vì ngoaøi Ñöùc Kitoâ Gieâsu, chaúng coù caùi gì toát caû. Nhöõng caùi maø chuùng ta thaáy laáp laùnh cuûa theá gian, chöa chaéc ñaõ phaûi laø vaøng ñaâu.