Tâm tình người ở lại

TÂM TÌNH NGƯỜI Ở LẠI

Trong cuộc đời có những cảnh chia li mà người ra đi có vẻ nhẹ nhàng nhưng người ở lại thì nặng trĩu một nỗi buồn đau thương tiếc. Sự qua đời đột ngột của cha Gioakim Maria Nguyễn Hoàng Trí, linh mục chánh xứ Kim Châu, vào sáng ngày 24 tháng 03 năm 2014, là một cuộc chia li như thế. Cha từ giã cõi đời một cách thanh thản và cũng hết sức bất ngờ, không một lời trăn trối, khiến cho đàn con sững sốt, bàng hoàng... Dưới đây là tâm tình của một giáo dân Kim Châu hướng về cha Gioakim Nguyễn Hoàng Trí nhân kỉ niệm giáp một trăm ngày ngài về cõi sống đời đời.

Bước vào tuổi xưa nay hiếm với bề dày bốn mươi hai năm linh mục (1972-2014), cha Gioakim Nguyễn Hoàng Trí đã chăm sóc đoàn chiên của Chúa bằng nhiều phương thế hữu hiệu khác nhau, đặc biệt là các bài giảng trong Thánh Lễ hàng ngày. Nét độc đáo trong từng bài giảng của cha là vừa bình dân, dễ hiểu lại vừa có tính triết lý, gợi nhiều suy ngẫm sâu xa, thể hiện một kiến thức uyên thâm, một vốn sống phong phú, một sự tha thiết của tâm hồn và khả năng lập luận chặt chẽ, thuyết phục. Nghe cha Gioakim giảng, ta thường thấy trong đó như có lời nhắn nhủ cho riêng mình và gia đình mình. Vì vậy mà có sức lay động mạnh mẽ. Hàng nghìn bài giảng dọc theo chiều dài cuộc đời linh mục, như mưa dầm thấm lâu, đã hâm nóng biết bao tâm hồn nguội lạnh; dẫn về ràn chiên biết bao con người lầm lạc; làm thức tỉnh biết bao kẻ mải mê trong những sự vui thú chóng qua hay bị lôi cuốn trong vòng xoáy của những lo toan cơm áo gạo tiền… Tư tưởng đúng đắn trong các bài giảng của cha giúp cho nhiều quan niệm sai lầm được sửa chữa, nhiều thiếu sót được bổ sung, cách sống lệch lạc được chỉnh đốn còn những tấm gương đạo đức thì được khuyến khích, phát huy và ngày càng thăng tiến. Nhờ lời giảng dạy thấu lí đạt tình cộng với sự thúc đẩy, động viên, nhắc nhở thường xuyên của cha, số người xưng tội rước lễ hàng tháng ngày càng tăng, số người tội lỗi bê tha quay về và được tha thứ ngày càng nhiều... Rõ ràng, qua các bài giảng của mình, cha đã gửi đến cộng đoàn tín hữu những thông điệp quan trọng làm kim chỉ nam hướng dẫn con người vững tâm bước đi giữa biển hoang mang nghi ngại trong cuộc hành trình dài là cuộc đời. Thiết nghĩ, những thông điệp đầy tâm huyết ấy của cha đã quá đủ để thay cho lời trăng trối cuối cùng trong giờ sau hết. Có lẽ vì thế mà khi Chúa gọi, cha đã âm thầm lặng lẽ ra đi, để lại trong lòng đoàn con bao tiếc nuối nghẹn ngào!

Như vậy, các bài giảng đã trở thành công cụ đắc lực góp phần đem lại hiệu quả cho công tác mục vụ của cha Gioakim lúc sinh thời. Các bài giảng ấy lại được minh họa cụ thể, sinh động bằng chính đời sống thực tế của ngài.

Điểm nổi bật đầu tiên trong đời sống ấy là tinh thần cầu nguyện. Cha đã tận dụng gần như tất cả thời gian trong ngày để cầu nguyện. Buổi sáng, cha thường quì trước Cung thánh, thinh lặng trong nhiều tiếng đồng hồ. Buổi chiều, cha luôn luôn cùng với cộng đoàn suy niệm sự thương khó Chúa Giêsu và xin lòng thương xót Chúa vào lúc mười lăm giờ hàng ngày. Ngoài ra, chiều thứ Năm hàng tuần và sáng Chúa Nhật đầu tháng, cha tổ chức cho cộng đoàn được chầu Mình Thánh Chúa một cách nghiêm trang, sốt sắng. Nhìn người cha đã tuổi cao sức yếu nhưng sẵn sàng quỳ hàng giờ để chủ sự việc chầu Thánh Thể và hai tay dang thật thẳng suốt thời gian lần chuỗi Lòng thương xót, ai cũng cảm phục. Chắc rằng, lòng mến Chúa và tâm tình nguyện ngắm thẳm sâu đã trở thành động lực tinh thần to lớn khiến đôi chân của cha trở nên vững vàng, và đôi tay như không hề biết mỏi.

Một hoạt động khác được cha quan tâm đặc biệt là củng cố và phát triển các hội đoàn. Dựa vào đặc điểm, tình hình riêng của từng tập thể, cha Gioakim đã chọn cách hỗ trợ, nâng đỡ phù hợp nên mang lại kết quả tốt đẹp. Sau đây là những ghi nhận về công việc nổi bật mà cha Gioakim đã thực hiện trong một số cộng đoàn tiêu biểu.

Giáo xứ có một tập thể biện chức nhiệt tình làm việc trong Ban hành giáo theo nhiệm kì ba năm. Công tác bầu Ban hành giáo trước mỗi nhiệm kì được cha chuẩn bị hết sức công phu, từ việc tổ chức bảy ngày cầu nguyện trong toàn giáo xứ đến hai vòng bầu phiếu kín, kết thúc bằng buổi Lễ Tuyên thệ long trọng, đầy ý nghĩa, do Đức Giám Mục chủ tế đã khơi dậy trong lòng các vị biện chức niềm tự hào được ơn gọi phục vụ và để lại nhiều xúc động, tin yêu trong cộng đoàn. Nhờ đó, tập thể các vị Biện chức dù khác nhau về trình độ và tính cách nhưng giống nhau ở tinh thần hăng say phục vụ; và vì vậy đã trở thành cánh tay nối dài của cha trong việc chăm sóc các linh hồn.

Bên cạnh Hội đồng giáo xứ, một tập thể khác được cha gần gũi, động viên, nâng đỡ là các anh chị giáo lí viên và khối giáo lí. Đối với công tác giáo lí, cha vừa là người tổ chức, vừa là giáo lí viên, lại cũng là người đồng hành, sẵn sàng chia ngọt sẻ bùi với tập thể... Với tư cách là người tổ chức, cha điều hành, nhắc nhở hoạt động dạy – học giáo lí một cách khoa học, nề nếp với thái độ vừa nghiêm khắc vừa khoan dung. Nghiêm khắc khi một bạn trẻ không vâng lời, sống thiếu văn hóa, làm gương xấu cho bạn khác…; khoan dung trước những trường hợp mắc lỗi nặng, lặp lại nhiều lần nhưng cuối cùng biết ăn năn thành khẩn.... Hai thái độ tưởng như mâu thuẫn nhau ấy lại đều xuất phát từ tinh thần trách nhiệm và đều là biểu hiện của tình yêu thương. Vì vậy, cha luôn được khối giáo lí kính trọng và quý mến... Là giáo lí viên, cha soạn bài, dạy học cách nghiêm túc và hiệu quả. Các lớp do cha phụ trách như lớp Giáo lí Hôn nhân (dạy tuần hai buổi), lớp Cao đẳng Giáo lí cho giáo lí viên (dạy sáng Chúa nhật) đều học tập chuyên cần, có nề nếp, chu đáo... Đối với Khối Giáo lí, cha còn là nhà tài trợ, sẵn sàng chi những khoản tiền lớn khi cần thiết. Mặc dù sống tinh thần khó nghèo với những bữa ăn đạm bạc, tận dụng những chiếc áo cũ đã bạc màu, sứt chỉ để mặc thường ngày, cha vẫn bỏ ra hàng chục triệu đồng mỗi năm để tổ chức Hội chợ nhân dịp lễ Chúa Thánh Thần Hiện xuống, bổn mạng giới trẻ và nhiều hoạt động sôi nổi, bổ ích khác cho riêng khối giáo lí như tổ chức cho giáo lí viên đi tham quan học tập; các em thiếu nhi cắm trại, văn nghệ, vui chơi... và được nhận những phần thưởng giá trị trong ngày Lễ Tổng kết mỗi khóa học... Riêng Câu lạc bộ sáng tác văn thơ Công giáo của giới trẻ giáo xứ Kim Châu, tuy mới thành lập (20/10/2013) nhưng nhận được ở cha sự động viên khích lệ lớn lao. Mặc dù quỹ thời gian hạn hẹp, cha vẫn luôn sắp xếp để tham gia các buổi sinh hoạt của Câu lạc bộ và cổ vũ các em. Nhìn màu tóc bạc trắng của cha nổi bật giữa những mái đầu xanh mướt của các cháu thiếu nhi, ai cũng cảm động. Nhiều đại biểu được mời tỏ ra rất ấn tượng trước hình ảnh một vị linh mục cao tuổi tham gia Câu lạc bộ sáng tác của thiếu nhi nhiệt tình đến mức hiện diện từ đầu đến cuối mỗi buổi sinh hoạt với thái độ vui vẻ, hòa đồng; ai đã một lần chứng kiến chắc không thể nào quên.

Nhiều tập thể khác trong giáo xứ như Legio, cộng đoàn Cùng Theo Chúa (CTC) v.v... cũng nhờ công lao của cha mà ngày càng phát triển cả về chất lẫn về lượng.

Năm 2003, Curia Kim Châu được thành lập với 02 Presidia. Đến nay (2014), Curia Kim Châu đã phát triển lên 12 Presidia. Với tư cách là linh giám của Curia, cha luôn quan tâm sâu sát, chỉ đạo các Presidia sinh hoạt đều đặn, có chất lượng và làm công tác tông đồ ngày càng hiệu quả hơn. Nhờ sự hướng dẫn của cha linh giám Gioakim, các hội viên Legio Kim Châu đã đến với những nơi bất hòa, những cảnh đời bất hạnh, những người bất toại, ốm đau hoặc gặp khó khăn, thử thách đến mức làm chao đảo đức tin... giúp cho nhiều sự xung đột được hòa giải, nhiều nỗi đau được xoa dịu, những thờ ơ lạnh nhạt được hâm nóng lên... Mới đây (2013), cha Giaokim cùng với Curia Kim Châu đã tích cực hỗ trợ việc thành lập hai Curia khác: Curia Gò Thị (với 6 Presidia) và Curia Tây Sơn (7 Presidia). Cha Gioakim và Curia Kim Châu cũng đã góp phần quan trọng trong việc chuẩn bị thành lập Curia Phù Mỹ, nơi quản xứ, cũng là nơi an nghỉ cuối cùng của linh mục Đặng Đức Tuấn (1806-1874), một Tinh hoa Công giáo ái quốc thế kỉ XIX.

Nếu Legio tạo điều kiện thuận lợi để giáo dân hoạt động tông đồ thì CTC là môi trường đặc biệt để học hỏi, chia sẻ và sống Lời Chúa giữa đời. Tháng 7/2002, cộng đoàn CTC Kim Châu được thành lập. Đây là tập thể được Chúa Thánh Thần soi sáng, hoạt động và được cha Gioakim hết lòng hết sức ủng hộ, động viên, chăm lo giúp đỡ mọi mặt để ngày càng thăng tiến. Nhờ cha Gioakim, việc tập huấn, thờ phượng, sinh hoạt chia sẻ Lời Chúa được thực hiện theo định kỳ hàng tuần, hàng tháng, giúp các thành viên CTC ngày càng hiểu đúng, hiểu rõ và thấm thía ý nghĩa của Lời Chúa mỗi ngày. Đối với CTC, cha Gioakim là động lực mạnh mẽ, là vị linh hướng nhiệt tình, sáng suốt, giúp cộng đoàn thực hiện ngày càng trọn vẹn linh đạo thiêng liêng làThánh hóa bản thân và gia đình đồng thời loan báo Tin Mừng cho thế gian bằng chính cuộc sống chứng nhân của mình.

Hướng về cha Gioakim Nguyễn Hoàng Trí, không thể không nhắc đến một hoạt động nổi bật, sáng ngời trong cuộc đời linh mục của cha. Đó là chăm lo cho Ơn Gọi linh mục và tu sĩ. Công việc quan trọng và thiêng liêng này được cha chuẩn bị từ xa bằng việc tập hợp các thiếu nhi đạo đức, gương mẫu, có ý muốn dâng mình cho Chúa thành một tập thể các em dự tu. Vào đây, các em được cha Gioakim trực tiếp dạy dỗ, trau dồi kiến thức giáo lí, tập sống đời tu đức khó nghèo, khiết tịnh, vâng lời ngay từ khi còn bé với phương châm “Không thành công thì cũng thành nhân, không nên việc thì cũng nên người”. Được rèn cặp, thử thách một thời gian nhất định, những người trẻ đủ điều kiện sẽ được cha giới thiệu, đỡ đầu để dâng mình cho Chúa. Cha làm việc này một cách cần mẫn, kiên trì nhưng lặng lẽ suốt thời gian dài nên đến nay rất khó lập được một danh sách cụ thể hoặc thống kê bằng số liệu chính xác. Chỉ biết rằng quý vị linh mục và tu sĩ được cha Gioakim bảo trợ, giúp đỡ ở nhiều giáo xứ khác nhau như Tuy Hòa, Sông Cạn, Kiên Ngãi, Phú Hữu, Kim Châu, Trung Ái, Vườn Vông, Nam Bình, Gò Thị, Ngọc Thạnh, Chánh Tòa...kể cả một số giáo phận khác như Phan Rang, Cam Ranh, Sài Gòn cũng có một số linh mục, tu sĩ được cha Gioakim giúp đỡ. Ngoài 02 thầy đang học tại Đại Chủng viện Sao Biển Nha Trang là con đỡ đầu của cha Gioakim, quý vị linh mục, tu sĩ khác được cha bảo trợ, giúp đỡ thuộc nhiều hội dòng như dòng Ngôi Lời, dòng Mến Thánh Giá (Quy Nhơn, Nha Trang), dòng Phaolô thành Chartres, dòng Phan Sinh FMM, dòng Nữ tu Trợ thế Thánh Tâm Chúa Giêsu, dòng Đức Bà Truyền giáo v.v… Quả thật, cha Gioakim Nguyễn Hoàng Trí là một trong những linh mục có công lao rất lớn trong việc Bảo trợ cho Ơn Gọi. Như con ong chăm chỉ làm việc để gom từng tí mật ngọt cho đời, như cây nến chịu tiêu hao để đem lại ánh sáng cho trần gian, cha âm thầm cống hiến hết sức mình để làm phong phú thêm số người phục vụ Vườn Nho của Chúa. Nay cuộc đời cha đã khép lại rồi nhưng công đức của cha lại mở ra qua sự kế tục xứng đáng của quý cha và quý tu sĩ nam nữ từng là con đỡ đầu hoặc từng được cha Gioakim giúp đỡ. Những đóng góp to lớn của cha Gioakim về hoạt động Bảo trợ Ơn Gọi đã khiến người ở lại phải ngưỡng mộ, tri ân...

Hướng về cha Gioakim Nguyễn Hoàng Trí cũng là suy ngẫm về một cuộc đời đáng kính được kết dệt bằng một chuỗi dài những đóa hoa hi sinh phục vụ. Hi sinh hết mình cho Chúa, phục vụ hết tình vì đoàn chiên Chúa trao. Với tấm lòng quảng đại, yêu thương, cha chăm sóc linh hồn tín hữu theo một cách rất riêng. Cha không giải tội theo giờ giấc định sẵn mà luôn luôn vui vẻ đón nhận hối nhân khi họ cần đến, không kể thứ, ngày, sáng, trưa hay chiều tối. Những người đau ốm, liệt lào luôn được cha thăm viếng, trao Của Ăn Đàng, ban Bí tích Xức dầu, an ủi động viên hết sức chân tình bằng tấm lòng đồng cảm sâu xa, giúp họ bình an trong lòng và vui vẻ chấp nhận đau đớn nơi thân xác vì yêu mến Chúa. Giáo xứ có người qua đời, cha đến dâng lễ tại tư gia với đầy đủ nghi thức tẩm liệm. Sau đó, theo thời gian thuận tiện, sẽ di quan đến nhà thờ cử hành Thánh lễ An táng. Với lễ Tẩm liệm tại nhà người quá cố, cha tổ chức cho cộng đoàn dâng Của Lễ Tinh Tuyền là chính Mình-Máu Chúa Kitô để cầu nguyện một cách hiệu quả; đồng thời, mang đến cho tang quyến một sự diễm phúc và niềm an ủi lớn lao ngay lúc họ lâm vào tình cảnh đau buồn, bối rối cao độ. Qua đó, tạo ra bầu không khí vừa thiêng liêng vừa ấm cúng trong sự chia sẻ chan chứa tình liên đới, yêu thương khiến cho anh em ngoài Kitô giáo cũng cảm thấy thiện cảm, mến mộ… Đối với người hoạn nạn, khó khăn, không phân biệt lương giáo, cha luôn sẵn lòng giúp đỡ một cách nhiệt tình bằng cách này hoặc cách khác. Ai đến với cha Gioakim cũng vui mừng nhận được một điều tốt đẹp nào đó về tinh thần hoặc vật chất từ đôi tay rộng mở của cha... Đối với thiếu nhi, cha là người ông hiền từ, người cha gương mẫu, người thầy tận tụy, một lòng một dạ mong muốn các em trở thành những Kitô hữu tốt, những nắm men trong bột, những ngọn đèn sáng giữa đời. Đối với mọi người, cha luôn là người bạn chân thành, cởi mở, thân thiện, khiêm nhường. Trong giao tiếp hàng ngày, cha thường xưng mình là “em” dù người đối thoại thua kém mình cả tuổi tác lẫn địa vị. Tiếp xúc với cha, ta nhận ra ở ngài hình ảnh một vị mục tử tuy nghiêm khắc, chu đáo nhưng cũng rất dễ gần, dễ chịu, dễ mến.

Nay cha Gioakim không còn nữa! Trong lễ An táng, có nhắc đến một lời nhận định sâu sắc: “Người chết chỉ thật sự chết khi không còn ai nhớ đến nữa”. Cha Gioakim Nguyễn Hoàng Trí từ giã cõi đời đã để lại trong lòng đoàn con nỗi buồn đau thăm thẳm, nỗi nhớ tiếc khôn nguôi. Hình ảnh thân thương của người cha hiền chắc chắn không bao giờ mờ phai trong tâm trí mọi người. Công lao khó nhọc của cha nhất định sẽ tiếp tục sinh hoa kết quả cho đời và sẽ trường tồn mãi với thời gian. Vì vậy, tuy cha đã mất nhưng vẫn còn, đã chết nhưng bất tử. Câu ngạn ngữ phương Tây “Một ngày làm được nhiều việc, giấc ngủ sẽ ngon lành; một đời làm được nhiều việc, cái chết sẽ bình thản” thật đúng với cha Gioakim. Trong bài giảng Thánh lễ An táng ngày 26/3/2014 tại Kim Châu, Đức Giám Mục Matthêô cũng đã nhận xét về cha Gioakim: “...Một dấu chấm đã hoàn tất cuộc đời của ngài: một dấu chấm trọn nói lên rằng cuộc đời của ngài đã trọn vẹn ý nghĩa”. “Trọn vẹn ý nghĩa”, bởi cha đã thực hiện Thiên Chức Linh Mục một cách toàn tâm toàn ý, lấy hi sinh phục vụ làm niềm vui, làm lẽ sống. Cha đã chọn con đường tận hiến và đã hoàn thành một cách xuất sắc. Vì vậy, đến cuối đời, cha chẳng có gì phải ân hận hay hối tiếc. Cha ra đi một cách an lành, thanh thản. Gương mặt ngài như phảng phất niềm vui của người lữ khách đã về đến Thiên Đàng vĩnh phúc, nơi quê nhà mà mình hằng mong ước…

Phút trải lòng về cha Gioakim xin được khép lại bằng một đoạn ca từ thấm đẫm cảm xúc mà mỗi lần hát lên để cầu nguyện cho cha, nhiều người trong chúng con không cầm được nước mắt:

Xin dâng lên Ngài trọn niềm cậy trông
Xin dâng lên Ngài cuộc sống hy vọng
Suốt một đời hằng luôn tín trung.
Xin Chúa đón nhận người con thân yêu
Nay ra đi rồi, chỉ ước một điều:
Chúa sẽ ban Hạnh Phúc Thiên Triều...

Phêrô Bùi Văn Thi (Gx. Kim Châu)