Con đường sắt trầm mặc dài hút mù, bò qua chân đồi, rẽ vào khu rừng thưa rồi đi mãi xa thẳm.
Trên bến ga nhỏ người thanh niên không hành lí đứng dựa vào gốc si già. Ðôi mắt dõi nhìn phía xa, tha thiết. Chàng lẩm bẩm:
- Bao giờ thì tàu sẽ tới?
Ðêm nay hay đêm mai?
Hôm nay hay còn lâu?
Những sợi nắng cuối đang tan. Sân ga cô độc. Chàng chờ đợi một mình. Bụi lau lưa thưa ngả nghiêng mệt mỏi. Một vài làn gió xuống theo triền đồi đưa những chiếc lá úa lìa cành, như những cuộc đời lẻ loi đang lặng lẽ giã từ cuộc sống. Trên khu đồi lam xám, những cánh chim đêm bay về phía bắc.
Bên bờ đá, chàng ngồi chống khuỷu tay lên đầu gối. Gương mặt lúc nào cũng nghĩ ngợi. Vài bóng chuồn chuồn bay lượn lờ, rồi cũng bỏ lại sân ga, buông cánh vào một không gian xạm tối.
Ðôi mắt băn khoăn nhìn về phía cuối rừng, nơi tuyến đường đi qua, chỗ mà con tàu sẽ tới. Ðôi lúc hắn lững thững trên bến ga nhỏ, nhưng rồi lại trở về bờ đá, ngồi đợi chờ. Hắn từ đâu đến? Chẳng ai biết. Người ta chỉ đoán được rằng, chắc hắn đã về từ phía thành phố. Hắn có vẻ thư sinh, ngoài phía cuối rừng hắn hay trầm ngâm nhìn về phía tây, nơi ánh điện tỏa sáng. Hắn nhìn nhiều lần, lần nào cũng kết thúc bằng một cái quay mặt, như nuối tiếc nơi vừa bỏ đi mà vẫn cương quyết chối từ không trở lại. Có lúc hắn đang nhìn tha thiết về hướng thành phố, bỗng nhiên hắn giật mình ngó vội theo con đường như chợt nghe tiếng hú còi tàu. Dường như hắn đang chờ đợi con tàu tha thiết lắm.
Nét mặt hiện những nét tài ba đặc thù. Gió đưa vài sợi tóc lòa xòa xuống vùng trán làm khuôn mặt chàng pha điểm chút mềm mại. Lúc lững thững trên bến ga, lúc đứng bất động nhìn lên khu đồi, hắn có hồn của một nghệ sĩ. Lúc ngồi thầm lặng, người ta lại thấy hắn như một tù nhân rũ bã. Nhưng vầng trán tự tin, dáng hao hao gầy, hắn có nét đẹp của một gã thanh niên tuấn tú. Tuy nhiên, đôi tiếng thở dài cho người ta thấy sự yếu đuối của một trái tim đa cảm.
- Bao giờ thì tàu mới tới?
Ðêm nay hay đêm mai?
Hôm nay hay còn lâu?
Bên kia chuyến tàu là gì?
Vực-Sâu-Phiền-Trược hay Núi-Cao-Bình-Minh?
Trên bến ga, hắn vẫn một mình, lẩm bẩm. Ðêm càng đêm thì ánh sáng của thành phố càng hồng. Tiếng hát đường xưa và chiều mây lá ngủ. Bạn bè và niềm vui. Giấc mơ và ý nguyện. Hắn đang nghĩ ngợi. Hắn nhớ một vùng quen thân vừa bỏ lại.
Sân ga có mình hắn. Nhưng có lẽ không phải hiu quạnh của bến ga làm hắn buồn phiền, mà với những lúc ngồi thừ, bàn tay xoa mặt, cái nhìn xa xôi, người ta có cảm tưởng rằng hắn đang bị dày vò từ những ý nghĩ kín đáo gợn sóng mà trùng trùng, sẽ sàng mà mãnh liệt, có an ủi nhưng cũng đau thương. Dáng háo hức đợi con tàu của hắn là một háo hức dường như có đe dọa sợ hãi hơn là mong chờ. Khẳng khái bỏ lại phố thị tìm về đây là dũng cảm nhưng dường như vẫn là dũng cảm ngại ngùng. Cuộc chiến nội tâm dằng co giữa tiếng gọi của con tàu định mệnh mà chàng xác quyết là sẽ có và tiếng gọi của thành phố bảo chàng về là cuộc chiến không biên giới. Trong chiến trận mà kẻ chiến đấu là chính mình thì lưỡi gươm chinh phạt không giám thẳng tay chém xuống. Trong cuộc cam go mà những tiếng gọi giằng co xẩy ra trong một con tim thì bất hạnh của người nghe thấy tiếng gọi là muốn nghe đó, đồng thời lại mong cho nghe đừng rõ. Bởi, nếu nghe càng rõ thì lựa chọn càng phải dứt khoát.
Không gian yên tịnh trên vùng trời vắng. Bờ đá im lìm. Con tàu chưa thấy bóng. Rừng cây vô tư. Hắn ngồi im, dường như hắn bắt đầu quay quắt trong những dòng lệ khô. Bóng đêm làm cho hắn có vẻ gầy hơn dáng người thật của hắn. Bờ cỏ dại nhẫn nại bình thản. Nhưng chúng nghe như có lời than:
- Thượng Ðế của tôi,
Tôi xin trung thành và tha thiết.
Nhưng đâu là giờ tôi đến. Xin chỉ bước tôi đi.
- Hãy vào sa mạc, ở đấy Ta sẽ nói cho ngươi phải làm gì.
Trong thinh lặng và tin tưởng ngươi sẽ tìm được sức mạnh cho tâm hồn.
Hắn thưa lại:
- Thượng Ðế của lòng tôi,
Nhưng sự im vắng chiều nay làm tôi sợ hãi.
Bạn bè còn tha thiết. Giấc mơ vẫn miết xanh.
Bỗng dưng cơ hồ như vang tiếng gọi.
Tôi đã về đây: Ôi bến tàu vắng.
Khi nào thì tàu sẽ tới: Ðêm nay hay đêm mai?
Hôm nay hay còn lâu?
Hắn vừa im thì từ rất xa, có tiếng vang. Hắn lắng nghe, sẽ sàng:
- Cuộc đời là những lựa chọn tiếp nối.
Lựa chọn nào cũng bao hàm sự từ bỏ.
Từ bỏ đưa đến tiếc nuối. Tiếc nuối thì ray rứt.
Nhưng lại là định luật: Sống là lựa chọn.
Con yêu,
Có những lựa chọn tương đối. Nhưng đời con còn một lựa chọn tuyệt đối: Gian-Nan hay Hạnh-Phúc.
Lựa chọn hệ trọng: Thiên-Ðường hay Hỏa-Ngục.
Bên kia cuộc đời: Vực-Sâu-Phiền-Trược hay Núi-Cao-Bình-Minh.
- Vâng!
Hắn thưa như vậy rồi lặng thinh. Hắn muốn nói thêm một điều gì ngay nhưng lại thôi. Sẽ lắc đầu, hắn lấy tay che mặt. Trong tâm tưởng, hắn nhìn thấy biên giới sống và chết thật mong manh. Tuổi trẻ như sóng đang mùa nước lớn. Tung bọt trắng xóa ngày đêm xô đổ thách đố những bờ đá cứng. Dường như cuộc chiến sẽ trường cửu. Lòng kiên nhẫn của sóng là vô cùng. Niềm kiêu hãnh của bờ đá cũng vô biên. Thế rồi, từ xa xa, tiếng hú của còi tàu. Rồi sóng cũng yên, bờ đá cứng như nghìn thu từ từ sụp xuống. Hắn thấy rõ cái không thể giải thích được đến và đi của sự sống. Cứ đến mùa là cây cối chồi sinh lộc non. Người ta có thể đếm những tờ lịch mà gieo mạ, cấy lúa. Nhưng Chuyến-Tàu-Ðịnh-Mệnh không nằm trong thời khóa biểu. Chàng không thể giải thích được, nhưng lại quá rõ ràng, chàng phải đối diện với chuyến tàu này. Và cơ hồ như đâu đây, có dáng dấp của con tàu.
Ðêm mênh mông. Khu rừng thầm lặng vẫn thầm lặng. Tiếng quốc kêu rất thương vang vọng từ xa, lẻ bóng bên bìa đồi. Con đường sắt vẫn nằm yên đấy.
- Vâng!
Hắn lập lại tiếng ấy một lần nữa. Không nhìn lên, khuôn mặt trong lòng tay, hắn thưa:
- Thượng Ðế của lòng tôi,
Tôi hằng chập chùng lo lắng ...
những chiếc áo quan khép lại...
Một chiều thu xám lá rơi...một canh bạc tàn...
Ôi, tôi vẫn tự hỏi. Bên kia cuộc đời là gì:
Vực-Sâu-Phiền-Trược hay Núi-Cao-Bình-Minh.
Tôi vẫn giật mình sợ hãi khi đêm khuya đổ về.
Nhưng Người ơi,
bao giờ thì tàu sẽ tới, chuyến tàu của riêng tôi.
Từ bìa rừng lại có tiếng vọng về:
- Tình yêu tha thiết sẽ bao ngợp thời gian.
Niềm tin thành thực sẽ sẵn sàng chờ đợi miên trường.
Nghe xong hắn lắng đọng đợi chờ. Nhưng tiếng ấy không nói nữa. Khẩn khoản như một lời kinh, hắn ngậm ngùi thưa:
- Thượng Ðế của lòng tôi.
Tôi xin trung thành và tha thiết.
Tôi muốn đợi chờ tiếng còi tàu để mở cửa căn nhà.
Nhưng kìa,
Người có hay sự Lãng-Quên của tôi thì lớn hơn Trí-Nhớ
và sự Yếu-Ðuối của tôi thì cao hơn tầm với.
Hắn chưa dứt lời thì đã vang vọng một tiếng đáp trả:
- Yếu đuối là ánh sáng để ngươi biết mình.
Biết mình yếu đuối là tiếng gọi bảo ngươi đến với Tình-Yêu.
Thật đấy, với Tình-Yêu chỉ một tư tưởng phản bội
cũng đủ để Tình-Yêu bỏ đi.
Nhưng cũng với Tình-Yêu,
chỉ cần một giọt nước mắt ăn năn
cũng đủ để Tình-Yêu tha thứ gọi về.
Sau lời ấy chàng thanh niên đưa tay gạt lệ. Trong tiếng nghẹn ngào, hắn thưa:
- Thượng Ðế của lòng tôi,
Khiếu từ cuộc vui, trả lại lời ca cho phố chợ,
tôi đã đến đây chiều nay.
Nhưng nếu Người chẳng tới. Nhưng nếu tàu chẳng đến. Và bên kia cuộc đời không có Vực-Sâu chẳng có Núi-Cao chỉ là miên viễn chiêm bao thì Gió và Mây sẽ bảo tôi rằng:
Buổi chiều dại dột. Một hi sinh thừa.
Vô hình mà rạo rực cả núi đồi rừng sâu, tiếng mầu nhiệm đó đáp trả:
- Không có niềm tin, kiên nhẫn là thừa.
Niềm tin không kiên nhẫn là địa chỉ sai đường.
Nghe xong, tựa đầu lên bờ đá. Không gian cô đọng. Trăng bắt đầu ló bên đồi. Lá ngàn nằm mơ màng dưới ánh vàng của màu trăng Giệtsimani. Sương không nhiều, nhưng sương khuya nên làm thấm lạnh người viễn khách. Khu rừng sâu đen thẫm. Bên đồi, ánh trăng mềm bàng bạc bắt đầu nhẹ nhàng thấm xuống ngàn cây. Thỉnh thoảng tiếng quốc kêu thương. Tiếng kêu độc nhất của một con quốc lẻ loi đang tìm đường. Tiếng kêu mỗi lúc một xa, nhỏ dần, như đang lên cao trên phía đỉnh đồi.
Chàng trai viễn khách quỳ tựa mặt vào bờ đá lạnh. Thời gian bình thản trôi xuôi. Im vắng. Hắn ray rứt suy tư. Hắn chưa bao giờ thẩm định kĩ niềm tin và kiên nhân là một hay là hai đấu thủ đối chọi nhau. Kiên nhân là dấu chỉ của lòng tin đã có hay chỉ là mệt mỏi gắng gượng của một chờ đợi không xác định. Khi tin rồi thì kiên nhân sẽ đến hay phải vất vả kiên nhẫn để niềm tin lớn.
Cây si già in bóng lên vùng cỏ thưa. Ánh trăng mới nở, chỉ làm cho bóng si thành một đám mây mờ. Nhưng cũng đủ để bờ đá sáng lên, in rõ hình người thanh niên.
Bất giác, hắn chống tay ngẩng mặt dậy làm bóng trăng chao động, đổ dài lên nền cỏ. Phía sườn đồi những bụi lau đang rung rinh, lao xao.
Vừa lắc đầu, hắn vừa gọi thì thầm:
- Cuộc đời ơi, hãy đợi chờ. Ta sẽ trở lại....
Tâm tư hắn tràn về như dòng sông vừa mở cửa đập. Chàng ngó lại tháng ngày xây đắp công danh mà tiếc xót. Trong dòng nước mở đập trôi chảy về tâm trí chàng ào ào, có ánh sáng của thành phố thôi thúc gọi chàng trở lại. Có bóng người đi trong rừng cờ giữa tiếng kèn hoan hô. Tại sao không phải là chàng? Nhớ lại những li thủy tinh chạm vàng với rượu nồng và nhạc quý, chàng hối hận đã đến sân ga chiều nay. Bao nhiêu pho sách chàng đã góp nhặt trong đời. Tại sao lại một chiều bỏ ra đi? Người viễn khách trẻ nhìn về phía tây đang rực đèn. Linh hồn chàng lại réo gọi trở về.
Xô qua mấy lùm cây nhỏ, hắn tìm lối tắt băng ra khỏi sân ga. Bỏ lại ý nghĩ chờ đợi con tàu. Chàng không thể buông tay cho rơi xuống công danh đang dang dở. Nhưng chỉ chạy được một quãng ngắn, hắn ngã. Cố gượng dậy trong thế quỳ để giữ bước chân thăng bằng, ngoái cổ lại nhìn về phía rừng rồi hắn lập bập đứt quãng:
- Chuyến-Tàu-Duy-Nhất? Chuyến-Tàu-Ðịnh-Mệnh?
Hình ảnh con tàu đang lao vút làm chàng rùng mình. Hắn nhìn thấy con tàu tàn bạo, vô cùng dã man đâm thẳng vào tương lai. Bên bờ rừng một gã đàn ông giơ tay gào thét vì trễ tàu. Con tàu không dừng lại. Gã đàn ông đập mình cúi lậy nhưng con tàu không cần biết. Tiếng gã đàn ông khan cổ gào thét nhưng con tàu phóng ga không một chút xót thương. Bến bờ định mệnh hun hút xa thẳm. Và khi con tàu đã lao đi thì tất cả chung quanh từ từ loãng ra như một đám khói mỏng. Ðền đài, thành quách, những con đường ngàn dặm từ từ rút nhỏ rồi chảy tan như thỏi nước đá dưới mặt trời. Chàng nhìn rõ cuộc đời mình và tất cả ước mơ vô cùng bền bỉ thế mà chúng tụ lại chỉ bằng một hạt bắp, rồi một tiếng nổ nhẹ, hạt bắp vỡ tung. Trong cùng giây lát không phải chỉ có bóng hình người đàn ông lỡ tàu gục đầu gào thét mà vất vưởng đó đây, khi chàng nhìn kĩ, có từng lũ người cũng đang vất vưởng vô vọng. Họ như những hồn ma khốn khổ không chỗ cư trú.
Hình ảnh hãi hùng làm chàng lảo đảo, gượng dậy, chạy trở lại bờ đá cũ. Vừa tới nơi, hắn quỵ xuống, giang tay ôm miết lấy tảng đá gồ ghề. Bóng con tàu lao vun vút như sắp bỏ rơi hắn làm hắn càng bấu chặt vào vách núi. Gục đầu trên bờ đá khô cứng. Hắn sợ hãi thưa:
- Thượng Ðế của lòng con ơi,
Không! không thể như thế được...
Con không thể bỏ lỡ con tàu...
Trong lúc thổn thức, hắn còn nói thêm một điều gì nữa, rất khẽ, dường như lời ấy làm hắn sợ hãi.
Ðất trời bình thản. Trên sân ga vẫn im lặng. Ở phía tây, thành phố vẫn lên đèn dặt dìu tiếng nhạc. Trong im vắng của một chờ đợi, chàng thấy tất cả chỉ xẩy ra trong thế giới thiêng liêng của linh hồn. Gió đến dạt dào rung rừng cây lao xao. Gió đến như sứ giả đem theo lời hắn, xuyên qua núi đồi làm nên những âm vọng uy nghiêm vang dội từng tiếng một. Chàng lại nghe rõ, cũng trong thế giới linh hồn. Lời hắn nói với lòng mình vang lên trùm cả khu đồi, âm vọng chảy suốt theo đường tàu:
- CHUYẾN-TÀU-DUY-NHẤT.
CHUYẾN-TÀU-ÐỊNH-MỆNH...
- (Truyện đã kết,
nhưng có lời nguyện của người chờ con tàu).
Lậy Thượng Ðế của lòng con, bao giờ chuyến tàu mới tới? Khi mà núi rừng vẫn bốn mùa đổi lá. Phố thị vẫn thản nhiên vô tư thì khó mà nhận ra sự tàn phá khi con tàu tới. Con tàu là chuyến đi định mệnh của riêng con mà thôi, nên con phải suy tư về sự tàn phá ấy trong thế giới thiêng liêng của riêng linh hồn mình. Chính những hình ảnh bền bỉ của thế giới chung quanh, của núi rừng vẫn cứ xanh, của ánh sáng thành phố cứ hồng làm con lãng quên tiếng còi tàu. Ði cùng chuyến tàu trên cuộc đời với nhau, nhưng Chuyến-Tàu-Ðịnh-Mệnh là của riêng mỗi người. Vì thế, con cần những giây phút riêng tư, để dù trên cuộc đời chung nhau, con vẫn chờ đợi một thế giới của riêng mình.
(Lời của chuyện chờ tàu trong Phúc Âm)
Các ngươi hãy canh phòng vì các ngươi không biết chủ nhà đến chiều hôm nay hay nửa đêm, gà gáy hay tảng sáng, kẻo thình lình Ngài đến lại gặp các ngươi đang ngủ.(Mc. 13: 33, 35-37)
Trích Tập Truyện Ngắn "ÐƯỜNG VỀ THƯỠNG TRÍ" của tác giả Nguyễn Tầm Thường.
